Η χρήση των τεχνικών της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση στην προσέγγιση ηθικών διλημμάτων

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 12, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.31112
Λέξεις-κλειδιά:
δραματική τέχνη στην εκπαίδευση ηθικά διλήμματα διαπολιτισμική εκπαίδευση
Θεοδώρα Παπαϊωάννου
Κωνσταντίνος Μάγος
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη

Η παρούσα έρευνα εστιάζει στη διερεύνηση της επίδρασης των τεχνικών της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση σχετικά με την προσέγγιση ηθικών διλημμάτων που αφορούν σε ζητήματα διαχείρισης της ετερότητας. Συγκεκριμένα περιγράφει τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση ενός Θεατροπαιδαγωγικού Προγράμματος κατά τη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκαν τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση για την διερεύνηση ηθικών διλημμάτων με σκοπό την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας μαθητών της Δ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου. Στην εν λόγω ποιοτική έρευνα ως μέσα συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν οι ημιδομημένες συνεντεύξεις σε ομάδες εστίασης,  το ενδιάμεσο ερωτηματολόγιο και τα γραπτά κείμενα που παρήγαγαν οι μαθητές. Με βάση τα ευρήματα της έρευνας διαπιστώθηκε ότι οι τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση διαμεσολάβησαν θετικά στην αλλαγή της αρχικής αρνητικής στάσης των μαθητών όσον αφορά στα ηθικά διλήμματα που τους είχαν τεθεί σε σχέση με την αποδοχή της εθνοτικής, πολιτισμικής, γλωσσικής και θρησκευτικής ετερότητας. Ειδικότερα, μέσω των ευρημάτων που προέκυψαν από την αξιοποίηση των ηθικών διλημμάτων, διαπιστώθηκε μετασχηματισμός αρνητικών στερεότυπων, μείωση των προκαταλήψεων και γενικότερα ανάπτυξη  της αποδοχής του διαφορετικού «άλλου».


 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Άλκηστις (2008). Μαύρη Αγελάδα-Άσπρη Αγελάδα. Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση και Διαπολιτισμικότητα. Τόπος.
Αυδή, Α., & Χατζηγεωργίου, Μ. (2007). Η τέχνη του Δράματος στην Εκπαίδευση. Μεταίχμιο.
Αυδή, Α. & Χατζηγεωργίου, Μ. (2017). Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο. Μεταίχμιο.
Alluffi Pentini, A. (2011). Στοιχεία της έρευνας δράσης και διαπολιτισμικότητα. Στο Χ. Γκόβαρης (Επιμ.), Κείμενα για τη διδασκαλία και τη μάθηση στο πολυπολιτισμικό σχολείο (σσ. 178-189). Διάδραση.
Basourakos, J. (1999). Moral Voices and Moral Choices: Canadian drama and moral pedagogy, Journal of Moral Education, 28(4), 473-489. http://dx.doi.org/10.1080/030572499103025
Blight, R. (2003). More than words - A passionate vision: building cultural and communication competence through drama/theatre. Applied Theatre Researcher/IDEA Journal, 4(10). https://minerva-access.unimelb.edu.au/ handle /11343/32772
Bouchard, N. (2002). A Narrative Approach to Moral Experience Using Dramatic Play and Writing. Journal of Moral Education, 31(4), 407-422. http://dx.doi.org/10.1080/0305724 022000029644
Burgoyne, S., Placier, P., Taulbee, M. & Welch, S. (2008). Investigating interactive theatre as faculty development for diversity. Theatre Topics, 18(2), 107-129.
Burleson, J. D. (2003). Augusto Boals theatre of the oppressed in the public speaking and interpersonal communication classrooms. Ph.D. Dissertation, Louisiana State University.
Γιαννούλη, Π. (2014). Η συμβολή της θεατρικής τέχνης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Γκόβαρης, Χ. (2011). Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Διάδραση.
Cohen, L. Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Μεταίχμιο.
Corsa, A. J. (2020). Empathy and moral education, Theatre of the Oppressed, and The Laramie Project. Journal of Moral Education, 50(2), 219-232. http://dx.doi.org/10.1080/03057240.2019.1703658
Donelan, K. J. (2005). The Gods project: Drama as intercultural education – An ethnographic study of an intercultural performance project in secondary school. Phd Thesis, Griffith University. http://web. education.unimelb.edu.au/
Ζούρδου, Ε. (2017). Το εκπαιδευτικό δράμα ως μέσο ανάπτυξης της συλλογικής ενσυναίσθησης σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Ζώνιου, Χ. (2016). Η συμβολή του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και άλλων δραματικών τεχνικών στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής ικανότητας των εκπαιδευτικών. Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Gleni, Ch., & Papadopoulos, S. (2010). When Drama animator meets Intercultural Teacher: Pedagogy of Communicative Globalism and Inclusion. In R. Mata (Ed.), Malta International Conference electronic proceedings: Intercultural education as a project for social transformation. Linking theory and practice towards equity and social justice (pp. 138-152). Mdna-Malta: International Association for Intercultural Education. https://goo.gl/ipPZT7
Harvey, L. (2017). Final Project Report: Developing Dramatic Enquiry for intercultural learning among UK HE students (SRHE Prize for Newer Researchers 2016). https://www.srhe.ac.uk/downloads/reports-2016
Heathcote, D. (1985). A Drama of Learning: Mantle of the Expert. Theory into Practice, 24(3), 173-180.
Ιωσηφίδης, Θ. (2008). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες. Κριτική.
Johnson, L., & O’Neil, C. (1984). Dorothy Heathcote: Collected Writings on Education and Drama. Hutchinson.
Κάγκα, Ε. (2002). Διαπολιτισμική επικοινωνία και διαθεματικότητα: Όψεις και προοπτικές στην Ευέλικτη Ζώνη. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτωv. Ειδικό Αφιέρωμα στην Ευέλικτη Ζώνη, 6, 91-96.
Κατσίκη-Γκίβαλου, A., Παπαδάτος, Γ. Π., Πάτσιου, Β., Πολίτης, Δ., & Πυλαρινός, Θ. (2006). Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Γ΄& Δ΄ Δημοτικού. Το σκολειό του κόσμου. Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων.
Küppers, Α. (2012). Cultural learning through drama tasks: An action research approach, Scenario, 1. http://research.ucc.ie/scenario/2012/01/kueppers/08/en
Λενακάκης, Α. (2015). Θεατροπαιδαγωγική και διαπολιτισμικότητα. Στο Κ. Μπίκος & Ε. Ταρατόρη (Επιμ.), Μελετήματα και ερωτήματα της παιδαγωγικής επιστήμης. Χαριστήριος τόμος στον ομότιμο καθηγητή Δημήτρη Χρ. Χατζηδήμου (σσ. 347-364). Κυριακίδης.
Λενακάκης, Α. (2018). Θεατροπαιδαγωγική και ετερότητα κάτω από την ίδια στέγη. Στο Στ. Τσιπλάκου (Επιμ.), Οδηγός διαχείρισης κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας στο σχολείο (σσ. 157-173). Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. https://mefesi.pi.ac.cy/files/ docs/users/ zapiti.a/Odigos2.pdf
Λέτσιου, Χ. (2010). Η δραματική τέχνη ως μέσο διαπολιτισμικής εκπαίδευσης: μια εμπειρική έρευνα στο Νηπιαγωγείο. Διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Μάγος, Κ. (2009). Καλωσήρθες Καρακάξα. Καλειδοσκόπιο.
Μάγος, Κ. (2013). Η συμβίωση σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Στο Χ. Γκόβαρης (Επιμ.), Διδασκαλία και Μάθηση στο Διαπολιτισμικό Σχολείο (σσ. 199-222). Gutenberg.
Μάγος, Κ. (2022). Το πέταγμα του Ερόλ. Κριτική διαπολιτισμική εκπαίδευση στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία. Gutenberg.
Μάρδας, Γ. (2016). Η επιρροή του εκπαιδευτικού δράματος στην ενσυναίσθηση των εφήβων. Μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Ματσαγγούρας, Η. (2002). Ευέλικτη Ζώνη Διαθεματικών Προσεγγίσεων: Μια εκπαιδευτική καινοτομία που αλλάζει το σχολείο. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτω, 6, 15-33.
Μπουλώτης, Χ. (2012). Το κίτρινο λεωφορείο για την πατρίδα. Πατάκης.
Μουσιώνη, Λ. (2011). Ένας ασπρόμαυρος ζωγράφος. Μεταίχμιο.
Magos, K. (2012). “The princess is a racist”. Combating stereotypes through teaching folktales. An action-research project with young children. In N. Palaiologou & G. Detz (Eds.), Mapping the broad field of multicultural and intercultural education worldwide (pp. 195-208). Cambridge Scholars Publishing.
Magos, K. (2015). ‘What the polar bear wanted’: Promoting empathy through reading and writing intercultural stories for young children. Proceedings of the International Conference of International Association of Intercultural Education and University of Ioannina: «Cultural Diversity, Equity and Inclusion» (pp. 1-12). University of Ioannina.
Mason, J. (2011). Η διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας. Πεδίο.
Neelands, J. (2008). "Η πολυμορφία της δραματικής/θεατρικής αγωγής: μοντέλα και στόχοι". Εκπαίδευση και Θέατρο, 9, 58-66.
Ο’ Toole, J., & Burton, B. (2002). Cycles of Harmony: Action research into the effects of drama on conflict management in schools. Applied Theatre Researcher, 3, 1-6. ttps://research-repository.griffith.edu.au/bitstream/handle
Παλαιολόγου, Ν., & Ευαγγέλου, Ο. (2003). Διαπολιτισμική Παιδαγωγική, Εκπαιδευτικές, Διδακτικές και Ψυχολογικές Προσεγγίσεις. Ατραπός.
Παπαδόπουλος, Σ. (2010). Παιδαγωγική του Θεάτρου. Ιδιωτική έκδοση.
Παπαϊωάννου, Θ. (2016). Προσέγγιση λογοτεχνικών κειμένων μέσω τεχνικών της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση και του Κουκλοθεάτρου. Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Παρισιάδου, Μ. (2019). Η συμβολή της δραματοποίησης στην ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων σε παιδιά δημοτικού σχολείου. Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Papaioannou, Th., & Kondoyianni, A. (2019). ‘‘Promoting the acceptance of the ‘other’ through Drama in Education”. Creative Drama Journal (Yarataci Drama Dergisi), 14(2), 309-320.
Robson, C. (2007). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Δαρδανός.
Rowe, D. (2015). Talking about values in the classroom. A professional development unit. Citizenship Foundation.
Σαραφίδου, Γ. O. (2011). Συνάθροιση ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων. Η εμπειρική έρευνα. Gutenberg.
Σκαρπέντζου, Μ. (2016). Η επίδραση της Δραματικής Τέχνης στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης παιδιών Β΄ τάξης Δημοτικού σχολείου. Μια έρευνα δράσης στο 3ο Δημοτικό σχολείο Άργους. Μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Σέξτου, Π. (2007). Πρακτικές εφαρμογές θεάτρου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Καστανιώτης.
Σταματοπούλου, Ι. (2005). Μια μαγική Νύχτα. Κέδρος.
Salopelto, Η. (2008). Intercultural competence through drama. A teaching experiment. University of Jyvaskyl. https://jyx.jyu.fi/bitstream/handle/ 123456789/18405/
Silverman, D. (2001). Interpreting Qualitative Data: Methods for Analysing Talk, Text and Interaction (Second Edition). Sage.
Sosevsky, M. C. (1980). Kohlberg's Moral Dilemmas and Jewish Moral Education. Jewish Education, 48(4), 10-13.
Τσιάρας, Α. (2014). Η Αναπτυξιακή διάσταση της διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση. Παπαζήσης.
Thambu, N., & Balakrishnan, V. (2014). Forum Theatre as a Moral Education Pedagogy. Jurnal Kajian Pendidikan (Journal of Educational Studies), 4(1), 1-12.
Upright, R. (2002). To tell a tale: The use of moral dilemmas to increase empathy in the elementary school child. Early Childhood Education Journal, 30(1), 15-20.
Χάσκα, Κ. (2017). Η συμβολή της Δραματικής Τέχνης στην εξάλειψη και καταπολέμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων μεταξύ Ελληνικής και Αλβανικής κουλτούρας. Μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Weber, J. (1980). Moral Dilemmas in the Classroom. Roeper Review, 3(4), 11-13.
Winston, J. (1999). Theorising Drama as Moral Education. Journal of Moral Education, 28(4), 459-471.