Φαγητό, άδειο στομάχι και χιουμοριστικές πτυχές της βρώσης στην παιδική λογοτεχνία. Η πείνα του Πινόκιο
Δημοσιευμένα:
Dec 12, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
Οι Περιπέτειες του Πινόκιο πείνα καρναβαλική θεωρία ειρωνεία
Περίληψη
Ο κλασικός ξύλινος ήρωας, ο Πινόκιο, είναι γνωστός για τη μύτη του που βλασταίνει και αυξομειώνεται ανεξέλεγκτα και χωρίς την έγκρισή του κατόχου του - κάθε φορά που είτε ετοιμάζει μια σκανταλιά είτε λέει ψέματα. Παρά τις διάφορες ερμηνευτικές προσεγγίσεις και συμβολισμούς που μπορεί να προσλάβει μια ασύστολη μαρτυριάρα μύτη, αρκετά προκλητικό είναι και το θέμα της σχέσης του Πινόκιο με το φαγητό, ή μάλλον της έλλειψής του, και του διαρκούς αγώνα του για την αναζήτησή του. Θα μπορούσε ίσως το αριστούργημα του Κάρλο Κολόντι, Οι Περιπέτειες του Πινόκιο, να ερμηνευτεί βάσει της πείνας του Πινόκιο. Διότι ο Πινόκιο πεινάει, πεινάει συνέχεια, υποφέρει από αυτήν την «τρομερή αρρώστια που ονομάζεται πείνα». «Κοντεύει να πεθάνει από την πείνα». Έχει μια πείνα που δεν λέει να ησυχάσει και είναι αυτή που τον ρίχνει σε κακοτυχίες και σε εφιαλτικές συναντήσεις με το σκληρό πρόσωπο της ζωής. Είναι μια πείνα που διαγράφεται με υπερβολές, που ξεφεύγει από τις ρεαλιστικές διαστάσεις της. Γίνεται κωμική και τραγική, όταν το ξύλινου αγόρι αναμετριέται μαζί της, μέσα από καρναβαλικά χιουμοριστικές ανατροπές και ματαιώσεις. Στις Περιπέτειες του Πινόκιο συνυπάρχουν γκροτέσκος ρεαλισμός και λεπτή ειρωνεία, εξ ορισμού αντιθετικές μορφές έκφρασης και τεχνικές πρόκλησης χιουμοριστικών γεγονότων. Αυτός ήταν και ο σημαντικότερος λόγος που προτείνεται μια εκ νέου ανάγνωσή του βιβλίου, εστιάζοντας στα ακραία γαστρονομικά και παράδοξα διατροφικά μυθοπλαστικά γεγονότα που συνδέουν μια πτυχή της ξύλινης υπόστασης του Πινόκιο με ένα κατεξοχήν ανθρώπινο ένστικτο: την πείνα.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Gavriilidis, S. (2017). Φαγητό, άδειο στομάχι και χιουμοριστικές πτυχές της βρώσης στην παιδική λογοτεχνία. Η πείνα του Πινόκιο. Διάλογοι! Θεωρία και πράξη στις επιστήμες αγωγής και εκπαίδευσης, 3, 4–17. https://doi.org/10.12681/dial.14909
- Τεύχος
- Τόμ. 3 (2017)
- Ενότητα
- Επιστημονική Αρθογραφία
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.
Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alberghene, J. M. (2013). Humor in children’s literature. In P. McGhee (Ed.), Humor and children’s development: A guide to practical application (pp. 223-245). New York: Routledge.
Attardo, S. (2002). Cognitive stylistics of humorous texts. In E. Semino & J. Culpeper (Eds.), Cognitive stylistics language and cognition in texts analysis (pp. 231-250). Amsterdam: Benjamins.
Asor Rosa, A. (4 gennaio 1995), L’ambiguità di Pinocchio. La Repubblica.
Bakhtin, M. (1984). Rabelais and his world. (H. Iswolsky, Trans.) Bloomington: Indiana University Press.
Bergson, Η. (1998). Το γέλιο. Δοκίμιο για τη σημασία του κωμικού (Β. Τομανάς, Μτφρ). Αθήνα: Εξάντας-Νήματα.
Γαβριηλίδου, Σ. (2011). Ξανα-διαβάζοντας τις «Περιπέτειες του Πινόκιο». Κείμενα, 12. Ανακτήθηκε από http://keimena.ece.uth.gr/t12/12_gavrihlidou.pdf
Cambi, F. (1997). Collodi, De Amicis, Rodari: tre immagini d'infanzia (2nd edition). Bari: Dedalo.
Cross, J. (2011). Humor in contemporary children’s literature. New York: Routledge.
Daniel, C. (2006). Voracious children. Who eats whom in children’s literature. New York: Routledge.
Gasparini, G. (1997). La corsa di Pinocchio. Milano: Vita e Pensiero.
Genot, G. (2002). Il corpo di Pinocchio. In G. Cusatelli (Ed.), Pinocchio esportazione: Il burattino di Collodi nella critica straniera (pp. 69-83). Roma: Armando Editore.
Halliday, I. (2009). Huck Finn in Italian, Pinocchio in English: Theory and praxis of literary translation. Madison-Teaneck: Fairleigh Dickinson University Press.
Honeyman, S. (2010). Consuming agency in fairy tales, childlore, and folkliterature. New York: Routledge.
Inggs, J. (2003). From Harry to Garri: Strategies for the transfer of culture and ideology in Russian translations of two English fantasy stories. Metà: journal des traducteurs / Metà: Translators' Journal, 48, 1(2), 285-297. doi :10.7202/006975
Katz, W. R. (1980). Some uses of food in children's literature. Children's literature in Education, 11(4), 192-199.
Kalaitzi, C., & Gavriilidis, S. (forthcoming). Humorous eating habits, nutritional standards, sins and sufferings in classic children's literature. Paper in 5th International Humour Conference: Eat, drink and be merry: Pairing food, wine and humour. Dijon, October 27-28, 2016, International House, University of Burgundy.
Κανατσούλη, Μ. (1993). Ο μεγάλος περίπατος του γέλιου. Αθήνα: Καστανιώτης.
Keeling, K. K., & Pollard, S. T. (Eds.) (2009). Critical approaches to food in children’s literature. New York: Routledge.
Κωστίου, Κ. (2005). Εισαγωγή στην ποιητική της ανατροπής. Αθήνα: Νεφέλη.
Lassén-Seger, M. (2006). Adventures into otherness. Child metamorphs in late twentieth-century children's literature. Åbo: Åbo Akademi University Press. https://oa.doria.fi/bitstream/handle/10024/4127/TMP.objres.85.pdf?sequence=1
Malewski, A. (2014). Unpunished gluttony in Astrid Lindgren’s children’s books. In J. Harding & B. Carrington (Eds.), Feast or famine? Food in children’s literature (pp. 99-120). Newcastle: Cambridge Scholars Publishing.
Marcheschi, D. (1999). Giornalismo umoristico e linea sterniana. In R. Betracchini, D. Marcheschi, & E. Tempesti (Eds.), Sterne e Collodi (pp. 23-32). Pescia: Quaderni della Fondazione Nazionale ‘Carlo Collodi’.
Marcheschi, D. (1995). Collodi opere. Milano: Mondadori (I Meridiani).
McGhee, P. (2013). Introduction: Recent developments in humor research. In P. McGhee (Ed.), Humor and children’s development: A guide to practical application (pp. 1-12). New York: Routledge.
McGillis, R. (2009). Humour and the body in children’s literature. In G. O. Mathew & A. Immel (Eds.), The Cambridge companion to children’s literature. Cambridge: Cambridge University Press.
Moschitta, M. (Ed.) (1990). Le avventure di Pinocchio. Firenze: Editore Bulgarini.
Nikolajeva, M. (2016). Food. In A. E. Duggan, D. Haase, & H. J. Callow (Eds.), Folktales and fairy tales: Traditions and texts from around the world (pp. 363-366). Santa Barbara, California: Greenwood.
Nikolajeva, M. (2010). Power, voice and subjectivity in literature for young readers. New York: Routledge.
Nikolajeva, M. (2006). A misunderstood tragedy: Astrid Lindgren’s Pippi longstocking books. In S. Beckett & M. Nikolajeva, M. (Eds.), Beyond Babar: The European tradition in children’s literature (pp. 49-74). Lanham, Maryland-Toronto-Oxford: The Scarecrow Press.
Nikolajeva, M. (2000). From mythic to linear: Time in children’s literature. Lanham, MD and London: Scarecrow.
Oittinen, R. (2000). Translating for children. New York: Garland.
Παπαντωνάκης, Γ. (2009). Θεωρίες λογοτεχνίας και ερμηνευτικές προσεγγίσεις κειμένων για παιδιά και νέους. Αθήνα: Πατάκης.
Park, L. S. (2009). Still hot: Great food moments in children’s literature. The Horn Book Magazine, 85(3), 231-240.
Raskin, V. (1984). Semantic mechanisms of humor. Holland: D. Reidel Publishing Company.
Richter, D. (1998). Struwwelpeter, Pierino Porcospinο. In A. M. Bernardinis (Ed.), Filosofia e pedagogia del leggere. Persone e personaggi (pp. 135-150). Pisa, Roma: Istituti Editoriali e Poligrafici Internazionali.
Stephens, J. (1992). Language and ideology in children's fiction. London and New York: Longman.
Wannamaker, A. (2009). ‘The Attack of the Inedible Hunk!’: Food, language and power in captain underpants. In K. K. Keeling & S. T. Pollard (Eds.), Critical approaches to food in children’s literature (pp. 243-255). New York: Routledge.
Wesseling, E. (2004). Visual narrativity in the picture book: Heinrich Hoffmann’s Der Struwwelpeter. Children’s Literature in Education, 35(4), 310-344.
West, R. (2006). The persistent puppet: Pinocchio's afterlife in twentieth-century fiction and film. Forum Italicum, 40, 103-117. https://doi.org/10.1177/001458580604000107
West, M. (1990). The Grotesque and the taboo in Roald Dahl's humorous writings for children. Children s Literature Association Quarterly, 15(3), 115-116.
