Διεύθυνση και ηγεσία σχολικών μονάδων: Πώς η βιογραφία επιδρά στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ηγέτη

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουν 15, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.25309
Λέξεις-κλειδιά:
Σχολική ηγεσία βιογραφία ταυτότητα αυτοαντίληψη ρόλου όραμα
Μαρία Λιακοπούλου
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
https://orcid.org/0000-0003-3162-3991
Πολυξένη Αλεξίου
Στυλιανή Ζιώγα
Βάϊα Μπανάσου
Ειρήνη-Αγλαϊα Ράπτη
Χαρίκλεια Τριανταφύλλου
Κωνσταντίνος Φωτίου
Άντζελα Χίλαϊ
Περίληψη

Το παρόν άρθρο επιδιώκει να διερευνήσει σε ποιο βαθμό η βιογραφία των διευθυντών διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ηγετικής τους φυσιογνωμίας. Η έρευνα εστίασε σε δύο βασικές διαστάσεις της ηγεσίας, την αυτοαντίληψη του ρόλου και το όραμα του ηγέτη. Συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα και χρησιμοποιήθηκε η βιογραφική μέθοδος. Μελετήθηκε η βιογραφία επτά διευθυντών σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι βιογραφικές συνεντεύξεις διεξήχθησαν σε τρεις φάσεις: κύρια αφήγηση από κάθε διευθυντή, διευκρινιστικές ερωτήσεις για σημεία της αφήγησης και ερωτήσεις απολογισμού για την αποτίμηση της συνέντευξης και την κάλυψη όλων των απαραίτητων ζητημάτων για τις θεματικές της έρευνας. Από τα αποτελέσματα της έρευνας, διαφαίνεται ότι οι βιογραφίες των συμμετεχόντων ασκούν ισχυρή επίδραση στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και ασκούν τα ηγετικά τους καθήκοντα. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, οι εμπειρίες τους στη διάρκεια της προσωπικής και επαγγελματικής τους πορείας, οι αξίες που πρεσβεύουν και οι προσωπικοί ή οι εκπαιδευτικοί στόχοι που προωθούν, καθώς και οι ιδιαίτερες συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά την επιτέλεση των διοικητικών τους καθηκόντων, καθορίζουν αν είναι ηγέτες, το όραμα τους και τον τρόπο που ασκούν την ηγεσία για τον σχολικό οργανισμό.

 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αλτιντζής, Π. (2014). Η δέσμευση των εκπαιδευτικών στις τέσσερις διαστάσεις της κατανεμημένης ηγεσίας: αντιλήψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του ν. Θεσσαλονίκης. (Αδημοσίευτη Διπλωματική εργασία). Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ανδρέου, Α., (1999). Θέματα οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης και της σχολικής μονάδας. Νέα Σύνορα.
Ανδρέου, Α., (2004). Βιβλιογραφία για την οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών μονάδων. Θέματα Ιστορίας της Εκπαίδευσης.
Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectation. Free Press.
Bass, B. M., & Avolio, B. J. (Eds.). (1994). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Sage.
Beaudoin, M. (2003). Distance education leadership for the new century. Online Journal of Distance Learning Administration, 6(2). https://tinyurl.com/yh7dp8mw
Bennett, N., Wise, C., Woods, P., & Janet A., (2003). Distributed leadership: A review of literature. National College for School Leadership.
Βιτσιλάκη, Χ., & Ράπτης, Ν. (2007). Ηγεσία και διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων - Η ταυτότητα του διευθυντή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κυριακίδη.
Bolden, R. (2004). What is leadership? University of Exeter: Centre for Leadership Studies.
Brauckmann, S., & P. Pashiardis (2011). A validation study of the leadership styles of a holistic leadership theoretical framework. International Journal of Educational Management, 25(1), 11-32.
Burns, J. M. G. (1978). Leadership. Harper & Row.
Bush, T., & Glover, D. (2003). School leadership: Concepts and evidence. National College for School Leadership.
Bush, T. (2003). Theories of educational leadership and management. Sage.
Bush, T. (2007). Educational leadership and management: theory, policy and practice. South African Journal of Education, 27(3), 391-406.
Christie, P., & Lingard, B. (2001). Capturing complexity in educational leadership. The Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle, WA. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED461930.pdf
Copland, M. A. (2003). Leadership of inquiry: Building and sustaining capacity for school improvement. Educational Evaluation and Policy Analysis, 25, 375-395. doi:10.3102/01623737025004375
Διερωνίτου, Ε. (2016). Τάσεις στη σύγχρονη σχολική ηγεσία: η ηγεσία «μετά» τη μετασχημαστική. Στο Α. Πέτρου & Π. Αγγελίδης (Επιμ.), Εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία. Επιστημολογική βάση, ερευνητικές προσεγγίσεις και πρακτικές (σσ. 101-143). Διάδραση.
Elmor, R. (2008). Leadership as the practice of improvement. Improving School Leadership, 2, 37-67.
Fiedler, F. Ε. (1967). A theory of leadership effectiveness. McGraw-Hill.
Goleman, D., Boyatzis, R., & McKee, A. (2002). O νέος ηγέτης: η δύναμη της συναισθηματικής νοημοσύνης στη διοίκηση οργανισμών. Ελληνικά Γράμματα.
Green, J. M. (2016). The phenomenon of teacher leadership and cross-cultural confusions: what teachers’ narratives reveal about school leadership and intergroup communication. Theses and Dissertations – Educational Leadership Studies. https://uknowledge.uky.edu/edl_etds/16
Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. The Leadership Quarterly, 13(4), 423-451.
Gumus, S., Bellibas, M. S., Esen, M., & Gumus, E. (2016). A systematic review of studies on leadership models in educational research from 1980 to 2014. Educational Management Administration & Leadership. doi:10.1177/1741143216659296
Hallinger, P. (2003). Leading educational change: reflections on the practice of instructional and transformational leadership. Cambridge Journal of Education, 33(3), 329-351.
Harris, A., & Lambert, L. (2003). Building leadership capacity for school improvement. Open University Press.
Hoy, W., & Miskel, C. (2008). Educational administration: Theory research and practice. Lane Akers Ink.
Jose Ritacco, M., & Bolivar, A. (2019). A dual and discontinuous professional identity: school principals in Spain. International Journal of Educational Management, 33(5), 806-827. doi:10.1108/IJEM-11-2016-0235
Καρακατσάνη, Δ., Προβατά, Α., & Παπαλόη, Ε. (2012). Αποτελεσματικότητα εκπαιδευτικής μονάδας και διοίκηση μέσω έργων: στόχοι, στάδια και εργαλεία. Στο Δ. Καρακατσάνη & Γ. Παπαδιαμαντάκη (Επιμ.), Σύγχρονα θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής: αναζητώντας το νέο σχολείο (σσ. 111-130). Επίκεντρο.
Κατσαρός, Ι. (2008). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Katsigianni, E., & Ifanti, A. (2016). Tenured and non-tenured school principals in Greece: a historical approach, Journal of Educational Administration and History, 48(3), 225-242. doi:10.1080/00220620.2016.1173023
Kruse, K. (2013). What is leadership? http://www.forbes.com/sites/kevinkruse/2013/04/09/what-is-leadership
Leithwood, K. (1994). Leadership for school restructuring. Educational Administration Quarterly, 30(4), 498-518.
Leithwood, K., Patten, S., & Doris, J. (2010). Testing a conception of how school leadership influences student learning. Educational Administration Quarterly, 46(5), 671-706.
Leithwood, K. A., & Rielh, C. (2003). What we know about successful school leadership. Laboratory for Students Success, Temple University.
Leithwood, K. A., & Riehl, C. (2005). What do we already know about educational leadership. In W. A. Firestone & C. Riehl (Eds.), A new agenda for research in educational leadership (pp. 12-27). Teachers College Press.
Leithwood, K., Jantzi, D., & Steinbach, R. (1999). Changing leadership for changing times. Open University Press.
Litz, D. (2011). Globalization and the changing face of educational leadership: Current trends and emerging dilemmas. International Education Studies, 4(3), 47-61. http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ies/article/view/9921
MacBeath, J. (2005). Leadership as distributed: a matter of practice. School Leadership and Management, 25(4), 349-366.
Μπέστιας Γ., & Μπάλιας, Ε. (2017). Το μοντέλο της κατανεμημένης ηγεσίας ως παράγοντας προώθησης των δημοκρατικών αξιών στο ελληνικό σχολείο: Μια έρευνα σε διευθυντές σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας. Ανακοίνωση στο 1ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Εκπαιδευτικής Ηγεσίας, Αποτελεσματικής Διοίκησης και Ηθικών Αξιών. http://www.leadership2017.uom.gr
Myers, E., & Murfy, J. (1995). Suburban secondary school principals: perceptions of administrative control in schools. Journal of Education Administration, 33, 14-37.
Πασιαρδής, Π. (2012). Επιτυχημένοι διευθυντές σχολείων. Ιών.
Πασιαρδής, Π., & Γ. Σαββίδης (2016). Ο διευθυντής ως παιδαγωγικός ηγέτης της σχολικής μονάδας. Στο Α. Πέτρου & Π. Αγγελίδης (Eπιμ.), Εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία. Επιστημολογική βάση, ερευνητικές προσεγγίσεις και πρακτικές (σσ. 341-369). Διάδραση.
Πέτρου Α., & Αγγελίδης, Π. (2016). Εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία: Επιστημολογική βάση, ερευνητικές προσεγγίσεις και πρακτικές. Διάδραση.
Parker, G. (2015). Distributed leadership in English schools in 2014. Management in Education, 29(3), 132-138.
Robinson, V. M. J., Lloyd, C. A., & Rowe, K. J. (2008). The impact of leadership on school outcomes: An analysis of the differential effects of leadership types. Educational Administration Quarterly, 44(5), 635-674.
Σαΐτης, Χ. (2000). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Ατραπός.
Sergiovanni, T. (1984). Leadership and excellence in schooling. Educational Leadership, 41(5). ). https://tinyurl.com/ygt4gb88
Sergiovanni, T. (1992). Moral leadership: Getting to the heart of school improvement. Jossey Bass.
Sergiovanni, T. (2001). Leadership - What’ s in it for schools? Routledge & Falmer.
Shamir, B., Dayan-Horesh, H., & Adler, D. (2005). Leading by biography: Towards a life-story approach to the study of leadership. Leadership, 1(1), 13-29. https://doi.org/10.1177/1742715005049348
Shamir, B., & Eilam, G. (2005). “What's your story?” A life-stories approach to authentic leadership development. The Leadership Quarterly, 16(3), 395-417. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.005
Spillane, J. (2006). Distributed leadership. Jossey- Bass.
Spillane, J. P. (2005). Distributed leadership. The Educational Forum, 69(2), 143-150.
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική έρευνα. Κριτική.
Webb, P. T., Briscoe, F. M., & Mussman, M. P. (2009). Preparing teachers for the neoliberal panopticon. Educational Foundations, 23(3-4), 3-18.