Όταν τα παιχνίδια «ανακυκλώνουν» τα παιδιά σχολιάζουν. Έννοια και σημασία της ανακύκλωσης για μαθητές/τριες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσα από και με βάση την εμπλοκή τους με θεματικά προσανατολισμένα ψηφιακά παιχνίδια
Résumé
Τα τελευταία χρόνια αυξανόμενος είναι ο αριθμός των ερευνών που επικεντρώνεται στην ένταξη και αξιοποίηση των ψηφιακών παιχνιδιών ως εκπαιδευτικών εργαλείων στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία (ΠΕΑ). Ο ρόλος των ψηφιακών παιχνιδιών στη διαμόρφωση ενός ελκυστικού και γόνιμου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος για την καλύτερη κατανόηση των σύνθετων περιβαλλοντικών εννοιών, φαινομένων και προβλημάτων αναγνωρίζεται διεθνώς, όπως επίσης και η συμβολή τους στην ανάπτυξη των περιβαλλοντικών γνώσεων και στάσεων μαθητών/τριών και στην προώθηση της βιωματικής μάθησης. Η παρούσα έρευνα αποτελεί μία πρόταση για ενσωμάτωση ψηφιακών παιχνιδιών στην εκπαιδευτική πράξη, με σκοπό τη διερεύνηση των αντιλήψεων μαθητών/τριών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την έννοια και το ζήτημα της ανακύκλωσης, όπως και για το περιεχόμενο των ίδιων των παιχνιδιών. Πρόκειται για μελέτη περίπτωσης, στην οποία συμμετείχαν μαθητές και μαθήτριες της πέμπτης τάξης ενός δημοτικού σχολείου παίζοντας ψηφιακά παιχνίδια για την ανακύκλωση και συζητώντας γι’ αυτά. Η έρευνα ακολούθησε μια ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση, με τη συλλογή των δεδομένων να βασίζεται σε ημι- δομημένες συνεντεύξεις και την ανάλυση τους σε θεματική ανάλυση. Τα αποτελέσματα δίνουν σημαντικές ενδείξεις για τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές αναγνωρίζουν και κατανοούν την ανακύκλωση και προσεγγίζουν τον σχεδιασμό ψηφιακών παιχνιδιών θεματικά επικεντρωμένων σε αυτή.
Article Details
- Comment citer
-
Δασκαλάκη Ζ., & Δασκολιά Μ. (2025). Όταν τα παιχνίδια «ανακυκλώνουν» τα παιδιά σχολιάζουν. Έννοια και σημασία της ανακύκλωσης για μαθητές/τριες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσα από και με βάση την εμπλοκή τους με θεματικά προσανατολισμένα ψηφιακά παιχνίδια. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 6(1), 36–59. https://doi.org/10.12681/ees.38538
- Rubrique
- Articles
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.
Οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και παρέχουν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης μαζί με την αδειοδότηση της εργασίας με CC-BY-NC-SA, που επιτρέπει σε άλλους να μοιράζονται αυτή την εργασία με αναγνώριση του συγγραφικού δικαιώματος και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.Téléchargements
Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.
Références
Agamuthu, P. & Fauziah, S. H. (2011). Challenges and issues in moving towards sustainable landfilling in a transitory country-Malaysia. Waste Management & Research, 29(1), 13-19. DOI: 10.1177/0734242X10383080
Altikolatsi, E., Karasmanaki, E., Parissi, A. & Tsantopoulos, G. (2021). Exploring the factors affecting the recycling behavior of primary school students. World, 2(3), 334-350. DOI: 10.3390/world2030021
Anderson, J. L. & Barnett, M. (2013). Learning physics with digital game simulations in middle school science. Journal of science education and technology, 22, 914-926. DOI: 10.1007/s10956-013-9438-8
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. doi:10.1191/1478088706qp063oa
Buchanan, J., Pressick- Kilborn, K., & Maher, D. (2018). Promoting environmental education for primary school-aged students using digital technologies. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 15(2). DOI: 10.29333/ejmste/100639
Bullock, A. (2016). Conduct one-to-one qualitative interviews for research. Education for Primary Care, 27(4), 330-332. DOI: 10.1080/14739879.2016.1176874
Γεωργόπουλος, Α.Δ. επιμ. (2005). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο Νέος Πολιτισμός που Αναδύεται…Αθήνα: Gutenberg
Cheng, Y. M., Lou, S. J., Kuo, S. H. & Shih, R. C. (2013). Investigating elementary school students' technology acceptance by applying digital game-based learning to environmental education. Australasian Journal of Educational Technology, 29(1). DOI: 10.14742/ajet.65
Choy, L. T. (2014). The strengths and weaknesses of research methodology: Comparison and complimentary between qualitative and quantitative approaches. IOSR journal of humanities and social science, 19(4), 99-104. DOI: 10.9790/0837-194399104
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2011). Research methods in education (7th ed.). London: Routledge.
Dalimunthe, M. A., Suhendar, A., Ritonga, A. R., Nasution, F. A., Nasution, L. N. & Batubara, P. E. O. (2024). Effectiveness of waste management site reduce, reuse, recycle program in improving ecological citizenship. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1352 (1), 012040. DOI: 10.1088/1755-1315/1352/1/012040
Δασκολιά, Μ. (2015α). Μάθηση για την αειφορία μέσα από την κατασκευή ψηφιακών τεχνουργημάτων. Στο: Γ. Νικολάου & Κ. Κώτσης (Επιμ.) - Ε. Φλογαΐτη (επιστημ. Επιμέλεια της θεματικής περιοχής «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση»), Περιβάλλον – Γεωγραφία – Εκπαίδευση. Τιμητικός Τόμος για τον Ομότιμο Καθηγητή Απόστολο Κατσίκη (σσ. 95-118). Αθήνα: Πεδίο.
Δασκολιά, Μ. (2015β). Η έννοια της αειφορίας ως μεθοριακό αντικείμενο μάθησης. Μια εκπαιδευτική παρέμβαση. Στο: Ε. Μανωλάς (Επιμ.), Περιβαλλοντική Πολιτική: Θεωρία και Πράξη. Τόμος προς Τιμήν του Αλκιβιάδη Δερβιτσιώτη (σσ. 42-55). Ορεστιάδα: Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Daskolia, M. & Kynigos, C. (2012). Applying a Constructionist Frame to Learning about Sustainability. Creative Education, 3(6), 818-823. doi: 10.4236/ce.2012.326122
Daskolia, M., Kynigos, C., Makri, K. (2015). Learning about urban sustainability with digital stories. Constructivist Foundations, 10(3), 388-396.
Daskolia, M., Kynigos, C., & Yiannoutsou, N. (2012). Teachers learning about sustainability while co-constructing digital games. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 6(6), 1645-1650.
Daskolia M., Flogaitis E., Liarakou G. (2007). Ways of thinking of the environment and environmental problems among Greek university students from the Humanities. The International Journal of the Humanities, 5(8), 7-18. DOI: 10.18848/1447-9508/CGP/v04i08/42061
Δημητρίου, Α. (2009). Περιβαλλοντική εκπαίδευση: περιβάλλον, αειφορία. Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
Dib, H. & Adamo-Villani, N. (2014). Serious Sustainability Challenge Game to Promote Teaching and Learning of Building Sustainability, American Society of Civil Engineers, 28(5), A4014007 doi: 10.1061/(ASCE)CP.1943-5487.0000357
Dieleman, H., & Huisingh, D. (2006). Games by which to learn and teach about sustainable development: exploring the relevance of games and experiential learning for sustainability. Journal of Cleaner Production, 14 (9-11), 837-847. doi: 10.1016/j.jclepro.2005.11.031
EPA (US Environmental Protection Agency). (2021). Recycling basics and benefits. Washington, DC. Retrieved from: https://www.epa.gov/recycle/recycling-basics-and-benefits#benefits
Fauville, G., Lantz-Andersson, A., Saljo R. (2014). ICT tools in environmental education: reviewing two newcomers to schools, Environmental Education Research, 20 (2), 248-283. doi: 10.1080/13504622.2013.775220
Grodziéska- Jurczak, M., Stepska, A., Nieszporek, K. & Bryda, G. (2006). Perception of environmental problems among pre-school children in Poland. International Research in Geographical & Environmental Education, 15(1), 62-76. DOI: 10.2167/irgee187.0
Grizioti, M. & Kynigos, C. (2023). Integrating Computational Thinking and Data Science: The Case of Modding Classification Games. Informatics in Education. DOI: 10.15388/infedu.2024.03
Hainey, T., Connolly, T. M., Boyle, E. A., Wilson, A. & Razak, A. (2016). A systematic literature review of games-based learning empirical evidence in primary education. Computers & Education, 102, 202-223. DOI: 10.1016/j.compedu.2016.09.001
Holt, C. (2018). Reduce, Reuse, Recycle–The ‘three R’s’ of the waste management hierarchy and their impact on packaging. School of Architecture, Design and the Built Environment, 1-7.
Honig, A. S., & Mennerich, M. (2013). What does ‘go green’ mean to children?. Early Child Development and Care, 183(2), 171-184. DOI: 10.1080/03004430.2012.742993
Howitt D. (2010). Introduction to Qualitative Methods in Psychology, Pearson, England.
Iliopoulou, I. (2018). Children’s thinking about environmental issues. Educational Research, 60(2), 241-254. DOI: 10.1080/00131881.2018.1453753
Ίσαρη, Φ., & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Ανακτήθηκε από: http://hdl.handle.net/11419/5826
Jabbar, A.I. & Felicia, P. (2015). Gameplay engagement and learning in game-based learning: A systematic Review. Review of Educational Research, 85(4), 740-779. doi: 10.3102/0034654315577210
Janakiraman, S., Watson, S. L., Watson, W. R., & Newby, T. (2021). Effectiveness of digital games in producing environmentally friendly attitudes and behaviors: A mixed methods study. Computers & Education, 160, 104043. DOI: 10.1016/j.compedu.2020.104043
Kahriman- Ozturk, D., Olgan, R., & Guler, T. (2012). Preschool Children's Ideas on Sustainable Development: How Preschool Children Perceive Three Pillars of Sustainability with the Regard to 7R. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2987-2995.
Καλαϊτζίδης, Δ. & Ουζούνης, Κ. (2000). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Θεωρία και Πράξη (2ηΈκδ.). Ξάνθη: Εκδόσεις Σπανίδη
Kara, G.E., Aydos, E.H., & Aydın, O. (2015). Changing Preschool Children’s Attitudes into Behavior towards Selected Environmental Issues: An Action Research Study. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 3(1), 46-63. DOI: 10.18404/ijemst.56961
Knol, E. & Vries, P. W. (2011). EnerCities- A serious game to stimulate sustainability and energy conservation: Preliminary results.eLearning Papers, 25.
Κόνσολας, Ε. & Ματζιάνος, Δ. (2006). Στάσεις μαθητών απέναντι στο περιβάλλον: Project στην κοιλάδα του Αίθωνα. 2ο Συνέδριο Σχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Kynigos, C. & Daskolia, M. (2014). Supporting Creative Design Processes for the Support of Creative Mathematical Thinking. In Proceedings of the 6th International Conference on Computer Supported Education, 2, 342-347. https://doi.org/10.5220/0004965603420347
Kynigos, C., Smyrnaiou, Z. & Grizioti, M. (2019). Augmented Playgrounds: Questioning Simulations to Question Intuitions. In Augmented Reality in Educational Settings, 295-324. Brill.
LaBar, K.S. & Cabeza, R. (2006). Cognitive neuroscience of emotional memory. Nature reviews Neuroscience, 7(1), 54-64.
Lacey, Α. & Luff, D. (2001). Trent Focus for Research and Development in Primary Health Care, Qualitative Data, Trent Focus.
Lavender, T.J. (2008). “Homeless: It's No Game Measuring the Effectiveness of a Persuasive Videogame”. PhD. dissertation, School of Interactive Arts & Technology. Simon Fraser University. Retrieved from: http://www.wetcoast.org/files/lavender_thesis_final.pdf
Lefkeli, S., Manolas, E., Ioannou, K., & Tsantopoulos, G. (2018). Socio-cultural impact of energy saving: Studying the behaviour of elementary school students in Greece. Sustainability, 10(3), 737. https://doi.org/10.3390/su10030737
Liarakou, G., Daskolia, M., Papanikolaou, A. (2012). Children’s learning about 'Urban Sustainability' through playing and re-constructing a half-baked microworld. In C. Kynigos, J. Clayson & N. Yiannoutsou (Εds.), Proceedings of the 'Constructionism 2012' International Conference, Athens, 21-25 August 2012 (pp. 156-165). Athens: National and Kapodistrian University of Athens - Educational Technology Lab.
Liarakou, G., Sakka, E., Gavrilakis, C., Tsolakidis, C. (2012). Evaluation of Serious Games, as a Tool for Education for Sustainable Development, European Journal of Open, Distance and E-Learning, Special Issue– Best of EDEN 2011, 96-110.
Livingstone, S. (2012). Critical reflections on the benefits of ICT in education. Oxford Review of Education, 38(1), 9-24. DOI: 10.1080/03054985.2011.577938
Liu, Y., Liu, Y. & Yue, K. (2021). Investigating the factors that influence technology acceptance of an educational game integrating mixed reality and concept maps. In 2021 international conference on advanced learning technologies (ICALT), 409-413. IEEE.
Lu, S. & Liu, Y. (2015). Integrating augmented reality technology to enhance children’s learning in marine education. Environmental Education Research, 21(4), 525-541. doi: 10.1080/13504622.2014.911247
Malandrakis, G. & Chatzakis, S. (2014). Environmental attitudes, knowledge, and alternative conceptions of primary school children in Greece. Applied Environmental Education & Communication, 13(1), 15-27.
Malone, T. W., & Lepper, M. R. (2021). Making learning fun: A taxonomy of intrinsic motivations for learning. In Aptitude, learning, and instruction, 223-254. Routledge.
McCall, J. (2016). Teaching history with digital historical games: An introduction to the field and best practices. Simulation & Gaming, 47(4), 517-542. DOI: 10.1177/1046878116646693
McNaught, C. & Lam, P. (2010). Using Wordle as a supplementary research tool. Qualitative Report, 15(3), 630-643. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2010.1167
Miller, G. T., Spoolman, S. E., Malatesta, K., Yip, L., Marinkovich, A., Hugel, R. & Ciemma, R. (2009). Living in the environment: Concepts, connections, and solutions, 16e. Brooks/Cole. Belmont.
Neo, H. F., Teo, C. C. & Goh, J. X. (2017). 3R-IG: An Edutainment Approach to Reduce, Reuse and Recycle. Advanced Science Letters, 23(11), 10492-10496. DOI: 10.1166/asl.2017.10087 DOI: 10.46743/2160-3715/2007.1636
Οικονόμου, Σ. (2008). Διερεύνηση των γνώσεων & αντιλήψεων μαθητών δημοτικού για τα απορρίμματα & τη διαχείρισή τους. Πτυχιακή Εργασία. Ρόδος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Onwuegbuzie, A. J. & Leech, N. L. (2007). Sampling designs in qualitative research: Making the sampling process more public. Qualitative Report, 12(2), 238-254.
Palmer, J. A., Grodzinska- Jurczak, M. & Suggate, J. (2003). Thinking about waste: Development of English and Polish children's understanding of concepts related to waste management. European Early Childhood Education Research Journal, 11(2), 117-139. https://doi.org/10.1080/13502930385209201
Prensky, M. (2009). Μάθηση βασισμένη στο Ψηφιακό Παιχνίδι. Αρχές, δυνατότητες και παραδείγματα εφαρμογής στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. (επιμ. Μεϊμάρης, Μ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Robson, C. (2010). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. Ένα μέσο για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. (μτφρ. Β. Ντάκου & Κ. Βασιλικού). Αθήνα: Guttenberg.
Ryan, F., Coughlan, M. & Cronin, P. (2009). Interviewing in qualitative research: The one-to-one interview. International journal of therapy and rehabilitation, 16(6), 309-314.
Soekarjo, M., & van Oostendorp, H. (2015). Measuring effectiveness of persuasive games using an informative control condition. International journal of serious Games, 2(2), 37-56. DOI: 10.17083/ijsg.v2i2.74
Squire, K., Barnett, M., Grant, J. M. & Higginbotham, T. (2012). Electromagnetism supercharged! Learning physics with digital simulation games. In Embracing Diversity in the Learning Sciences, 514-521. Routledge.
Squire, K. & Sasha, B. (2012). Replaying history: Engaging urban underserved students in learning world history through computer simulation games. In Embracing Diversity in the Learning Sciences, 506-513. Routledge.
Stokas, D., Strezou, E., Malandrakis, G. & Papadopoulou, P. (2017). Greek primary school children’s representations of the urban environment as seen through their drawings. Environmental Education Research, 23(8), 1088-1114. https://doi.org/10.1080/13504622.2016.1219316
Stokes, B., Seggerman, S., Rejeski, D. (2010). For a Better World: Digital Games and the Social Change Sector. Games for Change & Woodrow Wilson International Center for Scholars, 1–10.
Σύψας, Α., Λέκκα Α. & Παγγέ, Τ. (2013). Εκπαιδευτικά παιχνίδια με Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών για την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής συνείδησης παιδιών. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ΣΤ’.
Τσιώλης, Γ. (2015). Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Ερευνητıκή μεθοδολογíα στıς κοıνωνıκές επıστήμες καı στην εκπαíδευση. Συμβολή στην επıστημολογıκή θεωρíα καı την ερευνητıκή πράξη, Αθήνα: Πεδίο, 473-498.
Τσιώλης, Γ. (2018). Θεματική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Ερευνητικές διαδρομές στις κοινωνικές επιστήμες. Θεωρητικές-μεθοδολογικές συμβολές και μελέτες περίπτωσης, 97-125.
Yiannoutsou, N., Kynigos, C. & Daskolia, M. (2014). Constructionist designs in game modding: The case of learning about sustainability. Proceedings of Constructionism, 19-23. DOI: 10.13140/2.1.4401.6002
Vanbecelaere, S., Van den Berghe, K., Cornillie, F., Sasanguie, D., Reynvoet, B. & Depaepe, F. (2020). The effects of two digital educational games on cognitive and non-cognitive math and reading outcomes. Computers & Education, 143, 103680. DOI: 10.1016/j.compedu.2019.103680
Φλογαΐτη, Ε. (2006). Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Φλογαΐτη Ε., Λιαράκου Γ., Γαβριλάκης Κ. (2021). Συμμετοχικές μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης. Εφαρμογές στην εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία. Αθήνα: Πεδίο.
Χρήστου, Ι. (2007). Παιδί και ηλεκτρονικό παιχνίδι. Αθήνα: Ταξιδευτής.
Wethington, E., & McDarby, M. L. (2015). Interview methods (structured, semistructured, unstructured). The encyclopedia of adulthood and aging, 1-5. DOI: 10.1002/9781118521373.wbeaa318
Willig, C. (2001). Introducing qualitative Research in Psychology Adventures in Theory and Method. Buckingham Philadelphia. Open university Press Williams, D.(1999). Foreign Manufacturing Firms in the UK: Effects on Employment, Output and Supplier Linkages, European Business Review, 99(6), 393-398.
