Εκπαιδεύοντας τους Θορώ των πόλεων: μία εμπειρία βιωματικής προσέγγισης της μη ανθρώπινης φύσης στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Abstract
Στο άρθρο αυτό επιχειρείται η προσέγγιση μιας βιωματικής μαθησιακής διαδικασίας στο πλαίσιο της διδασκαλίας της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, βασισμένης στην επίκαιρη συζήτηση που διεξάγεται στον ευρύτερο επιστημονικό και κοινωνικό χώρο για τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με τη φύση. Με έμπνευση από τη ριζοσπαστική παρακαταθήκη του έργου του Θορώ και με εργαλείο τη μέθοδο του «ημερολογίου της φύσης», φοιτήτριες και φοιτητές Παιδαγωγικού Τμήματος ενεπλάκησαν σε μία βιωματική και αναστοχαστική, συνεργατική, μαθησιακή διαδικασία που βασίστηκε στην επαφή τους με τη μη ανθρώπινη φύση στα όρια της πόλης και στην καταγραφή της εμπειρίας και των σκέψεών τους. Στο άρθρο αυτό, η επαφή με τη φύση προσεγγίζεται σε συνάρτηση με τον επιστημονικό διάλογο που εξελίσσεται γύρω από την ανάγκη υπέρβασης της διχοτόμησης μεταξύ φύσης και πολιτισμού. Επίσης, επιχειρείται η ανάλυση των εμπειριών των δημιουργών των ημερολογίων της φύσης, υπό το πρίσμα της φαινομενολογίας, αναδεικνύοντας τα οφέλη της βιωματικής προσέγγισης της φύσης μέσα από τη συμμετοχή των αισθήσεων και των συναισθημάτων στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Article Details
- Come citare
-
Τσεβρένη Ί. (2019). Εκπαιδεύοντας τους Θορώ των πόλεων: μία εμπειρία βιωματικής προσέγγισης της μη ανθρώπινης φύσης στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, 1(1), 14–24. https://doi.org/10.12681/ees.16963
- Sezione
- Articles
TQuesto lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione 4.0 Internazionale.
Οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και παρέχουν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης μαζί με την αδειοδότηση της εργασίας με CC-BY-NC-SA, που επιτρέπει σε άλλους να μοιράζονται αυτή την εργασία με αναγνώριση του συγγραφικού δικαιώματος και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
Riferimenti bibliografici
Arnold, G. (2012). Enhancing college students’ environmental sensibilities through online nature journaling. Environmental Education Research, 181, 133–150.
Beery, T., & Jørgensen, K. (2016). Children in nature: sensory engagement and the experience of biodiversity. Environmental Education Research, 24(1), 13-25.
Brody, M. (2005). Learning in nature. Environmental Education Research 11(5): 603-621.
Brown, C., & Toadvine, T. (Eds.). (2003). Eco-phenomenology: Back to the earth itself. Albany, NY: SUNY Press.
Burrows, L. (2017). Safeguarding Mindfulness in Schools and Higher Education: A Holistic and Inclusive Approach. London/New York: Routledge.
Γεωργόπουλος, Α. (2014). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Ζητήματα Ταυτότητας. Αθήνα: Gutenberg.
Callicott, J.B. & Nelson, M. (1998). The Great New Wilderness Debate. Athens, Georgia: The University of Georgia Press.
Carson, R. (1998). The Sense of Wonder. New York: HarperCollins.
Clingan, J. (2015). A Pedagogy of Love. Journal of Sustainability Education. http://www.jsedimensions.org/wordpress/content/a-pedagogy-of-love_2015_03/
Clover, D. E., Jayme, B. de O., Hall, B. L. & Follen, S. (2012). The Nature of Transformation: Environmental Adult Education. Rotterdam: Sense Publishers.
Coleman, M. (2006). Awake in the Wild, Mindfulness in Nature as a Path of Self-Discovery. California: New World Library.
Dickinson, E. (2013). The Misdiagnosis: Rethinking “Nature-deficit Disorder”. Environmental Communication: A Journal of Nature and Culture, 7(3), 315-335.
Elliott, S. (2010). Children in the Natural World. In J. M. Davis (ed.), Young Children and the Environment, Early Education for Sustainability, 43-75. Cambridge: Cambridge University Press.
Emerson, R. W. (2017) [1836]. Nature. Los Angeles, CA: CreateSpace Independent Publishing Platform.
Faber Taylor, A., & Kuo, F. E. (2006). Is Contact with Nature Important for Healthy Child Development? State of the Evidence. In C. Spencer & M. Blades (Eds.), 124–140. Children and Their Environments: Learning, Using and Designing Spaces. Cambridge: Cambridge University Press.
Goralnik, L., Millenbah, K. F., Nelson, M. P., & Thorp, L. (2012). An environmental pedagogy of care: Emotion, relationships, and experience in higher education ethics learning. The Journal of Experiential Education, 35(3), 412-428.
Green, C. (2017). Four methods for engaging young children as environmental education researchers. The International Journal of Early Childhood Environmental Education, 5(1), 6-19.
Gruenewald, D. A. (2002). Teaching and learning with Thoreau: Honoring critique, experimentation, wholeness, and the places where we live. Harvard Educational Review, 72(4), 515-541.
Gruenewald, D. A. (2003). At Home With the Other: Reclaiming the Ecological Roots of Development and Literacy. The Journal of Environmental Education, 35(1), 33-43.
Kahn, P. H. & Kellert, S. R. (Eds.) (2002). Children and Nature, Psychological, Sociocultural and Evolutionary Investigations. Cambridge: The MIT Press.
Leslie, C.W., & Roth, C. E. (2000). Keeping a nature journal: Discover a whole new way of seeing the world around you. North Adams, MA: Storey Publishing.
Louv, R. (2005). Last Child in the Woods. Saving Our Children from Nature Deficit Disorder. London: Atlantic Books.
Μποτετζάγιας, Ι. (2010). Η ιδέα της φύσης. Απόψεις για το περιβάλλον από την αρχαιότητα μέχρι της μέρες μας. Αθήνα: Κριτική.
Malone, K. (2016): Theorizing a child–dog encounter in the slums of La Paz using post-humanistic approaches in order to disrupt universalisms in current ‘child in nature’ debates, Children's Geographies, 14(4), 375-389.
Miller, J. (2006). Education for Wisdom and Compassion. Creating Conditions for Timeless Learning. California: Corwin Press.
Miller, J. & Nigh. K. (2017). Holistic Education and Embodied Learning. Charlotte, NC: Information Age Publishing.
Miller, J., Karsten, S., Denton, D., Orr, D. & Colalillo Kates, I. (eds.) (2005). Holistic Learning and Spirituality in Education Breaking New Ground. New York: State University of New York.
Nash, R. F. (2014). Wilderness and the American Mind, 5th edition. New Haven/London: Yale University Press.
Nazir, J. (2016). Using phenomenology to conduct environmental education research: Experience and issues. The Journal of Environmental Education, 47(3), 179-190.
Nazir, J. & Pedretti, E. (2016). Educators’ perceptions of bringing students to environmental consciousness through engaging outdoor experiences. Environmental Education Research, 22(2), 288-304.
Nelson, M. & Callicott, J. B. (2008). The Wilderness Debate Rages On. Athens, Georgia: The University of Georgia Press.
O’ Sullivan, E. & Taylor, M. (Ed.) (2004). Learning toward an ecological consciousness. New York: Palgrave Mcmillan.
Orr, D. (2013). Place and Pedagogy. The NAMTA Journal 38(1), 183-188.
Payne, P., & Wattchow, B. (2009). Phenomenological deconstruction, slow pedagogy, and the corporeal turn in wild environmental/outdoor education. Canadian Journal of Environmental Education, 14, 15–32.
Sammel, A. (2003). An invitation to dialogue: Gadamer, hermeneutic phenomenology, and critical environmental education. Canadian Journal of Environmental Education, 8, 155–168.
Sandell, K., & Öhman, J. (2010). Educational potentials of encounters with nature: reflections from a Swedish outdoor perspective. Environmental Education Research, 16(1), 113-132.
Saylan, C. & Blumstein, D. T. (2011). The Failure of Environmental Education. And how we can fix it. California: California University Press.
Sitka-Sage, M. D., Kopnina, H. Blenkinsop, S., & Piersol, L. (2017). Rewilding Education in Troubled Times; or, Getting Back to the Wrong Post-Nature. Visions for Sustainability, 8, 20-37.
Sobel, R. (1996). Beyond Ecophobia. Reclaiming the Heart in Nature Education. Nature literacy Series. Massachusetts: The Orion.
Τσεβρένη, Ι. & Ξανθόπουλος Γ. (2015β). ΘΕΡΦΥΣ. Θεραπεύοντας την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη φύση. Διαμόρφωση παιδαγωγικής μεθοδολογίας για την ενδυνάμωση της σχέσης με το δασικό και αγροτικό περιβάλλον, ΑγροΕΤΑΚ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (Ι.ΕΛ.Υ.Α.), Τμήμα Ελαίας και Οπωροκηπευτικών, Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ΕΣΠΑ 2007-2013.
Τσεβρένη, Ι. & Ξανθόπουλος, Γ. (2015α). Θεραπεύοντας την αποξένωση των νέων γενιών από τη φύση. Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 10 (55) .
Τσεβρένη, Ι., & Ξανθόπουλος, Γ. (2016). Δημιουργώντας μία παιδαγωγική μεθοδολογία περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την ενδυνάμωση της σχέσης των κατοίκων της πόλης με τη φύση. Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, 12 (57).
Thoreau, H. D. (2007) [1857] (3η έκδ.) Walden ή Η ζωή στο δάσος. Αθήνα: Κέδρος.
Tsevreni, I. (2011). Towards an environmental education without scientific knowledge: an attempt to create an action model based on children’s experiences, emotions and perceptions about their environment. Environmental Education Research, 17(1), 53–67.
Tsevreni, I. (2018). The ignorant environmental education teacher. Students get empowered and teach philosophy of nature inspired by ancient Greek philosophy. Environmental Education Research, 24(1), 67-79.
Wals, A. E. J. (1992). Young adolescents’ perception of environmental issues: Implications for environmental education in urban settings. Australian Journal of Environmental Education, 8, 45–58.
Warkentin, T. (2011). Cultivating Urban Naturalists: Teaching Experiential, Place-based Learning through Nature Journaling in Central Park. Journal of Geography 110(6), 227–238.
Warwick, P., Warwick, A. & Nash, K. (2017). Towards a pedagogy of hope. Sustainability education in the early years. In: V. Huggins & D. Evans (Eds.), Early Childhood Education and Care for Sustainability: International Perspectives, 28-39. Oxon: Routledge.
Willig, C. (2015). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στην Ψυχολογία. Εισαγωγή. Αθήνα: Gutenberg.
Wilson, E.O. (1984). Biophilia. Massachusetts: Harvard University Press.
Worster, D. (1977). Nature’s economy. The roots of ecology. San Fransisco: The Sierra Club Books.
