Η ένταξη των μαθητών με νοητική ανεπάρκεια στην ομάδα των συνομηλίκων στο νηπιαγωγείο μέσα από το συλλογικό παιχνίδι - Μια πιλοτική έρευνα

PDF
Δημοσιευμένα: Ιαν 23, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.15786
Λέξεις-κλειδιά:
κουλτούρα συνομηλίκων προσχολική ηλικία νοητική ανεπάρκεια συλλογικό παιχνίδι σχολική ένταξη
Γιώργος Συμεών Μπάρμπας
Α.Π.Θ.
https://orcid.org/0000-0002-4744-4237
Ουρανία Τρυποπούλου
4ο δημόσιο νηπιαγωγείο Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Η ομάδα των συνομηλίκων επηρεάζει τη διαμόρφωση της κοινωνικής ταυτότητας του νέου ανθρώπου. Στην προσχολική ηλικία, η κουλτούρα των συνομηλίκων εκδηλώνεται κυρίως στο ελεύθερο παιχνίδι, όπου τα παιδιά αρχίζουν να δρουν συλλογικά, να μοιράζονται, να διαμορφώνουν φιλικές σχέσεις και τις δικές τους ρουτίνες. Τα παιδιά με νοητική ανεπάρκεια έχουν δυσκολία να ενταχθούν στην ομάδα των συνομηλίκων, λόγω των γνωστικών περιορισμών και της απουσίας ανάλογων κοινωνικών εμπειριών.

Η υπόθεση της έρευνας ήταν ότι αν ένας μαθητής με νοητική ανεπάρκεια αποκτήσει τη δυνατότητα ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του συλλογικού παιχνιδιού των συνομηλίκων, τότε αναμένεται να ενισχυθεί η αποδοχή του από αυτούς. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε μαθητή με νοητική ανεπάρκεια που φοιτούσε σε τμήμα ένταξης νηπιαγωγείου. Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψε ότι ο μαθητής βελτίωσε τις δεξιότητές του στην ανταπόκριση στους κανόνες του παιχνιδιού, στις απαιτούμενες δεξιότητες και μείωσε τις αρνητικές συμπεριφορές μέσα στο παιχνίδι, γεγονός που ενίσχυσε την αποδοχή από τους συμμαθητές του.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Γιώργος Συμεών Μπάρμπας, Α.Π.Θ.

Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

επίκουρος καθηγητής

Αναφορές
Διδασκάλου Ε, Ανδρέου Ε., & Βλάχου, Α. (2011). Διαστάσεις της Κοινωνικής Ένταξης των Μαθητών που φοιτούν σε Τμήματα Ένταξης, Στο Π. Γιαβρίμης, Ε. Παπάνης, & Α. Βίκη (Επιμ. Εκδ.), Έρευνα και Εκπαιδευτική Πράξη στην Ειδική Αγωγή, 79-90, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Ευκαρπίδης, Π., (2015). Τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών σχέσεων που διαμορφώνονται ανάμεσα στους μαθητές με ήπια νοητική ανεπάρκεια και στους συνομήλικούς τους στο δημοτικό σχολείο (διδακτορική διατριβή), Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ., Τ.Ε.Π.Α.Ε.
Μπάρμπας, Γ. (2007). Σχολείο και Μάθηση, μια αποκλίνουσα σχέση. Θεσσαλονίκη: Προμηθεύς.
Μπάρμπας, Γ. (2008). Η εκπαίδευση των παιδιών με ήπια νοητική καθυστέρηση στο ελληνικό σχολείο: Διαπιστώσεις προτάσεις, στο (επιμ. Μ. Τζουριάδου, Γ. Μπάρμπας) ΕΠΙΝΟΗΣΗ – Εξειδίκευση Εκπαιδευτικών – Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού και Παραγωγή Εκπαιδευτικού Υλικού για Ήπια Νοητική Καθυστέρηση (ΕΠΕΑΕΚ II) (σελ. 65-98). Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικά υπεύθυνος καθηγητής Μ. Μεϊμάρης.
Πονίδου, Γ., Ευκαρπίδης, Π., Σμάγα, Σ., Σαραντή, Μ., Γκούρας, Π., Γιάννη, Α., Αβραμίδου, Σ., Αθανασιάδου, Γ., Πρωτοπαπαδάκη, Α., Φωκαΐδου, Κ., Ψιρολιόλιου, Φ., & Μπάρμπας, Γ. (2017). Ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοπροσδιορισμού και συλλογικής λειτουργίας σε μαθητές με νοητική ανεπάρκεια: Ένα πιλοτικό πρόγραμμα. In Ε. Δερμιτζάκη, Σ. Θεοδοσίου, Ε. Καλλία, Α. Μάντζιου, Φ. Μπονώτη, & Δ. Φιλιππάτου (Eds.), 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σχολικής Ψυχολογίας. Σχολική Ψυχολογία, Εκπαίδευση και Κοινωνία: Συνεργασίες Προκλήσεις (p. 201). Βόλος. Retrieved from http://schoolpsych2017.gr
Τζουριάδου Μ. (2000). Παιδιά με ειδικές ανάγκες στο περιθώριο της σχολικής ζωής: Η κοινωνική κατασκευή της αναπηρίας. Στα πρακτικά του συνεδρίου Ειδικής Αγωγής (επιμ. Α. Κυπριωτάκης) Τάσεις και προοπτικές αγωγής και εκπαίδευσης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην Ενωμένη Ευρώπη σήμερα. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Barbas, G., Birbili, M., Stagiopoulos, P., & Tzivinikou, S. (2006). Factors affecting the process of integration in Greek nursery schools. European Journal of Special Needs Education, 21(2), 217–226.
Bierman, K. L. (2004). Peer Rejection. Developmental Processes and intervention strategies. New York, NY: Guilford.
Bebko, J. M., Wainwright, A. J., Brian, J. A., Coolbear, J., Landry, R., & Vallance, D. D. (2006). Social Competence and Peer Relations in Children With Mental Retardation: Models of the Development of Peer Relations. Journal on Developmental Disabilities, (Anniversary Issue), 89-114.
Bukowski, W. M., Hoza, B., & Boivin, M. (1993). Popularity, Friendship, and Emotional Adjustment During Early Adolescence. New Directions for Child Development, 60, 23–37. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16419563.
Bukowski, W. M., Sippola, L., Hoza, B., & Newcomb, A. F. (2000). Pages from a Sociometric Notebook: An Analysis of Nomination and Rating Scale Measures of Acceptance, Rejection, and Social Preference. New Directions for Child and Adolescent Development, 88, 11–26.
Cameron, J. E. (2004). A Three-Factor Model of Social Identity. Self and Identity, 3, 239–262. http://doi.org/10.1080/13576500444000047.
Cohen, L., & Manion, L. (1997). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Αθήνα: Έκφραση.
Coie, J. D., Dodge, K. A, & Coppotelli, H. (1982). Dimensions and types of social status: A cross-age perspective. Developmental Psychology, 18(4), 557–570. http://doi.org/10.1037/0012-1649.18.4.557.
Corsaro, W.A. (1985). Friendships and Peer Culture in the early years. Norwood, N.J.: Ablex.
Corsaro, W. A., & Rizzo, T. A. (1988). Discussione and Friendship: Socialization Processes in the Peer Culture of Italian Nursery School Children. American Sociological Association, 53(6), 879–894.
Corsaro W. A. (1988), Routines in the peer culture of American and Italian nursery school children, Sociology of Education, 61(1), 1-14.
Corsaro, W. A., & Eder, D. (1990). Children’s peer cultures. Annual Review of Sociology, 16, 197-220.
Corsaro, A. W., & Nelson, E. (2003). Children's Collective Activities and Peer Culture in Early Literacy in American and Italian Preschools. Sociology of Education, 76(3), 209-227.
Corsaro, A. W., & Fingerson, L. (2006). Development and socialization in childhood. in J. Delamater (Ed.) Handbook of Social Psychology, 125-155, New York, NY: Kluwer Academic Publishers.
Fyssa, A., & Vlachou, A. (2015). Assessment of Quality for Inclusive Programs in Greek Preschool Classrooms. Journal of Early Intervention, 37(3), 190-207. https://doi.org/10.1177/1053815115606908.
Georgiadi M., Kalyva E., Kourkoutas E., & Tsakiris V. (2012). Young children’s attitudes toward peers with intellectual Disabilities: Effects of the type of school. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 25, 531-541.
Guralnick, M. J., Connor, R. T., Hammond, M. A., Gottman, J. M., & Kinnish, K. (1996). The peer relations of preschool children with communication disorders. Child Development, 67(2), 471–89.
Guralnick, M. J. (2006). Peer Relationships and the Mental Health of Young Children with Intellectual Delays. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 3(1), 49–56.
Guralnick, M. J., Connor R. T., & Johnson C.L. (2011). The peer social Networks of Young Children with Down Syndrome in Classroom Programmes. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 24, 310–321.
Lee, S., Yoo, S., & Bak, S. (2003). Characteristics of Friendships Between Children with and without Mild Disabilities. Education and Training in Developmental Disabilities, 38(2), 157–166.
Lunsky, Y. (2006). Individual Differences in Interpersonal Relationships for Persons with Mental Retardation. International Review of Research in Mental Retardation, 31, 117–161.
Mead, H. G. (1934). Mind, self & society - From the standpoint of a social behaviourist. Chicago: The University of Chicago press.
Rubin, K. H., Coplan, R. J., Chen, X., Bowker, J. C., MC Donald, K. L., & Heverly-Fitt, S. (2015). Peer Relationships. In M. H. Bornstein & M. E.
Lamb (Eds.), Developmental Science: An Advanced Textbook (7th ed., pp. 591–649). New York: Psychology Press.
Ryan, A., Wentzel, K., Baker, S., Brown, B. B., Davidson, H., & LaFontana, K. (2012). Peer Relationships. The Gale Group, (c), 1–23. Retrieved from education.com.
Vlachou, A. (2006). Role of special teachers in Greek primary schools: a counterproductive effect of “inclusion” practices. International Journal of inclusive Education, 10, 39-58.
Wehmeyer, M. L., & Mithaug, D. E. (2006). Self Determination, Causal Agency, and Mental Retardation. International Review of Research in Mental Retardation, 31, 31–71.