Τα χαρακτηριστικά του αύλειου χώρου των νηπιαγωγείων της Θεσσαλονίκης: Απόψεις νηπιαγωγών

PDF
Δημοσιευμένα: Oct 4, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.38202
Λέξεις-κλειδιά:
αύλειοι χώροι φυσικά και τεχνητά χαρακτηριστικά νηπιαγωγείο απόψεις νηπιαγωγών
Αλεξάνδρα Γκλούμπου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0003-4388-3459
Αναστασία Δημητρίου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0002-0706-4141
Περίληψη

Οι αύλειοι χώροι αποτελούν βασικό στοιχείο του σχολικού περιβάλλοντος, ένα υλικό και κοινωνικό πλαίσιο, που περιλαμβάνει έναν γεωμετρικά διαμορφωμένο χώρο που χρησιμοποιείται από ομάδες ανθρώπων που μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα και ανάγκες. Τα φυσικά και τεχνητά στοιχεία των αύλειων χώρων προκαλούν ποικίλα ερεθίσματα που προσφέρουν πολλές ευκαιρίες δράσης, αλληλεπίδρασης και ανάπτυξης εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των παιδιών. Σκοπός της έρευνάς μας ήταν να καταγραφούν τα χαρακτηριστικά του αύλειου χώρου των δημόσιων νηπιαγωγείων του Νομού Θεσσαλονίκης και οι τρόποι  αξιοποίησης τους στην ανάπτυξη των παιδιών σύμφωνα με τις απόψεις των  νηπιαγωγών που υπηρετούν σε αυτά και οι προτάσεις που διατυπώνουν για τη   βελτίωσή τους. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο σε google form το οποίο περιλάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε στις ανοιχτές ερωτήσεις με θεματική ανάλυση περιεχομένου και στις κλειστές ερωτήσεις με ποσοτική ανάλυση με τη χρήση του στατιστικού εργαλείου SPSS. Τα βασικά συμπεράσματα έδειξαν ότι οι νηπιαγωγοί θεωρούν απαραίτητη την ύπαρξη αύλειου χώρου, κυρίως για υλοποίηση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, για την ανάπτυξη του παιδιού και για το παιχνίδι. Τα περισσότερα νηπιαγωγεία φαίνεται ότι διαθέτουν κάποιου είδους εξοπλισμό με κυριότερο τα πλαστικά παιχνίδια και τις ξύλινες σταθερές κατασκευές. Ένα μεγάλο ποσοστό αύλειων χώρων διαθέτει κάποιου είδους πράσινου, αν και το τσιμέντο είναι το υλικό που υπερισχύει. Ωστόσο, το  επίπεδο του πρασίνου στην  αυλή του νηπιαγωγείου φαίνεται να επηρεάζει τον βαθμό στον οποίο εκείνη προσφέρει δυνατότητες παιχνιδιού, άθλησης και κινητικών δραστηριοτήτων στα παιδιά. Τα επίπεδα θορύβου δεν φάνηκε να παρουσιάζουν διαφοροποίηση ανάλογα με την περιοχή όπου βρισκόταν το νηπιαγωγείο και οι νηπιαγωγοί δήλωναν ότι δεν ενοχλούνταν από αυτόν.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Bates, C., (2020). Rewilding education? Exploring an imagined and experienced outdoor learning space. Children's Geographies, 18(3). http://dx.doi.org/10.1080/14733285.2019.1673880
Γκέσιου Γ. & Σακελλαρίου Μ. (2016). Οι αναπαραστάσεις των νηπιαγωγών για το συμμετοχικό σχεδιασμό στην αναβάθμιση των εξωτερικών χώρων των νηπιαγωγείων σε τόπους μάθησης. Στο Βιτσιλάκη Χ. & Δ. Γουβιάς (επιμ.). Ηλεκτρονικός Τόμος Πρακτικών του 2ου Πανελληνίου Συνεδρίου Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης: Εκπαίδευση και κοινωνία στην εποχή της κρίσης. Ρόδος, 20-22 Μαΐου 2016. 231-244.
Γκέσιου Γ. & Σακελλαρίου Μ. (2019). Οι υπαίθριοι χώροι του νηπιαγωγείου ως τόποι μάθησης και παιχνιδιού, μέσα από την οπτική και τις καταγραφές των νηπιαγωγών. Στο Μ. Σακελλαρίου (επιμ.) Σύγχρονες Τάσεις στην Ανάπτυξη των Προγραμμάτων Σπουδών και στη Διδασκαλία. Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συμποσίου Προσχολικής και Σχολικής Παιδαγωγικής, Λευκωσία, 23- 24 Απριλίου, 2016. 30-62.
https://earlychildhoodpedagogy.gr/images/3o_symposio/3o_diethnes_symposio.pdf
Γκέσιου Γ. & Σακελλαρίου Μ. (2020). Ο ανασχεδιασμός των εξωτερικών χώρων των νηπιαγωγείων και η συμμετοχή των παιδιών. Στο Κ. Τσουκαλά, Δ. Γερμανός, Α. Γκλούμπου, Γ. Κατσαβουνίδου, Π. Παντελιάδου & Π. Τόμπρου (Επιμ.) Παιδική χωρική αφηγηματικότητα. Πόλη, παιχνίδι, εκπαίδευση. Επίκεντρο. 281-302. https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/childspace/article/view/1436.
Γουργιώτου Ε. & Ουγγρίνης Κ.Α. (2015). Αρχιτεκτονικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τη δημιουργία τόπων μάθησης στο νηπιαγωγείο. Δίσιγμα.
Christidou V., Dimitriou A., Barkas N., Papadopoulou M., & Grammenos S. (2015). ‘Young Noise researchers’. An intervention to promote noise awareness in preschool children. Journal of Baltic Science Education, Vol. 14, No. 5.
Clark A. (2024). Αναδιαμορφώνοντας τους χώρους των παιδιών. Η συμμετοχή παιδιών και ενηλίκων στον σχεδιασμό περιβαλλόντων μάθησης. Δίσιγμα.
Conenna C. & Παπαδόπουλος Α. (2020). Πέντε σκέψεις για τον σχεδιασμό ενός σχολείου: New School Chyne-Prague/Check Republic. Στο Κ. Τσουκαλά, Δ. Γερμανός, Α. Γκλούμπου, Γ. Κατσαβουνίδου, Π. Παντελιάδου & Π. Τόμπρου (Επιμ.) Παιδική χωρική αφηγηματικότητα. Πόλη, παιχνίδι, εκπαίδευση. Επίκεντρο. 115-128. https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/childspace/article/view/1396
Cresswell J. (2016). Η έρευνα στην εκπαίδευση. Σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. Ίων.
Δημητρίου, Α. (2009). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Περιβάλλον, Αειφορία. Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Επίκεντρο.
Δημητρίου, Α. & Μπεσίκα Σ.Θ. (2023). Διερευνώντας τις απόψεις εκπαιδευτικών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας για τη σχολική αυλή και τη συμβολή της στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των παιδιών. Η περίπτωση εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε αστικό κέντρο. Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Προπτυχιακών Φοιτητριών/τών, Επιμ. Ε. Θεοδωροπούλου & Α. Τσιμπιδάκη. Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
DeBord K., Hestenes L., Moore R.C., Cosco N.G. & McGinnis J.R. (2005). Preschool Οutdoor Εnvironment Μeasurement Scale. Kaplan Early Learning.
DfES (2006). Schools for the future: designing school grounds. TSO (The Stationery Office).
DfES (1999). The outdoor classroom: educational use, landscape design and management of school grounds. 2nd ed.
Dunne, R. (2020). The Harmony Project. A teacher’s guide.
Harris F. (2017). Outdoor learning spaces: The case of forest school. Area. 10.1111/area.12360
Κατσαβουνίδου Γ. (2023). Παιδί, πόλη και σχεδιασμός. Το Spielraum. Κριτική.
Κατσώτα Δ. & Buerger S. (2020). Grounds of play. Στο Κ. Τσουκαλά, Δ. Γερμανός, Α. Γκλούμπου, Γ. Κατσαβουνίδου, Π. Παντελιάδου & Π. Τόμπρου (Επιμ.) Παιδική χωρική αφηγηματικότητα. Πόλη, παιχνίδι, εκπαίδευση. Επίκεντρο. 383-398
https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/childspace/article/view/1394
Kwon C. (2022). Architectural typologies of school outdoor spaces by cases study of the school design guidelines. International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development. 231-240. https://doi.org/10.22712/susb.20220019
Lester S. & Maudsley M. (2007). Play, Naturally. Play England. National Children’s Bureau.
Moser T. & Martinsen T. (2010). The outdoor environment in Norwegian kindergarten as pedagogical space for toddlers’ play, play and development. European Early Childhood Research Journal, 18:457-471.
Μπότσογλου Κ. (2010). Υπαίθριοι χώροι παιχνιδιού και παιδί.Gutenberg.
Newby P. (2019). Μέθοδοι έρευνας στην εκπαίδευση. Πεδίο.
Norðdahl, K., & Jóhannesson, I. A. (2014). ‘Let's go outside’: Icelandic teachers' views of using the outdoors. Education 3-13, 44(4), 391-406. https://doi.org/10.1080/03004279.2014.961946
Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων ΑΕ (ΟΣΚ) (2008). Οδηγός μελετών για διδακτήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Αθήνα.
Ρέντζου Κ. & Σακελλαρίου Μ. (2014). Ο χώρος ως παιδαγωγικό πεδίο σε προσχολικά περιβάλλοντα μάθησης. Πεδίο.
Σακελλαρίου Μ. & Γκέσιου Γ. (2015). Η διεύρυνση της μάθησης στους υπαίθριους σχολικούς χώρους. Οι εξωτερικοί χώροι των νηπιαγωγείων ως παιδαγωγικά εργαλεία για το παιχνίδι, την ανάπτυξη και τη μάθηση των παιδιών. Στο Ε. Γουργιώτου και Κ.Α. Ουγγρίνης (επιμ.). Αρχιτεκτονικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τη δημιουργία τόπων μάθησης στο νηπιαγωγείο. 227-254. Δίσιγμα.
Siswoyo, A. A., Setyawan, A., Citrawati, T., Bendriyanti, R. P., & Dewi, C. (2020). Management of Outdoor Learning Models for Environmental Education Courses. Universal Journal of Educational Research, 8(11), 5036-5043. https://www.academia.edu/95352867/Management_of_Outdoor_Learning_Models_for_Environmental_Education_Courses
Σουλάνη Ε. & Μπότσογλου Κ. (2015). Η εξέλιξη του σχολικού χώρου στην Ελλάδα τον 19ο, 20ο και 21ο αιώνα. Στο Στο Ε. Γουργιώτου και Κ.Α. Ουγγρίνης (επιμ.). Αρχιτεκτονικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τη δημιουργία τόπων μάθησης στο νηπιαγωγείο. 1-28. Δίσιγμα.
Stadler– Altmann, U. (2021). Indoors and outdoors: Schoolyards as learning and playing opportunities. Journal of Physical Education and Sport, 21(1), pp 553 – 559. http://dx.doi.org/10.7752/jpes.2021.s1062
Stephenson A. (2009). Horses in the sandpit: photography, prolonged involvement and ‘stepping back’ as strategies for listening to children’s voices. Early Child Development and Care. 179 (2):131-141.
Τσακίρης, Ι., Δημητρίου, Α. & Πολεμικός, Ν. (2009). Η σχολική αυλή ως χώρος μάθησης. Καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος χώρου των δημόσιων Δημοτικών Σχολείων της πόλης της Ρόδου. Στο Μ. Καϊλα, Α. Κατσίκης, Π. Φώκιαλη, Α. Ζαχαρίου, (Επιμ.), Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη: νέα δεδομένα και προσανατολισμοί. 687-722. Ατραπός.
Τσεβρένη Ι. (2019). Εκπαιδεύοντας τους Θορώ των πόλεων: μία εμπειρία βιωματικής προσέγγισης της μη ανθρώπινης φύσης στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία, τ. 1, 14-24. http://dx.doi.org/10.12681/ees.16963
Wilson, R. A. (1992). The importance of environmental education at the early childhood level. International Journal of Environmental Education and Information, 12, 15-24.