Η αφηγηματική νοημοσύνη: εννοιολογικός προσδιορισμός και αξιοποίηση στην εκπαιδευτική διαδικασία

Θαλασσογραφία, 50Χ60,ελαιογραφία, Μαρία Τσιβά, 2015
PDF
Δημοσιευμένα: Jan 29, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.25773
Λέξεις-κλειδιά:
αφηγηματική νοημοσύνη αφηγηματικός γραμματισμός πολυγραμματισμοί
Σπύρος Κιοσσές
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
https://orcid.org/0000-0003-2317-2748
Περίληψη

Η παρούσα εργασία υποστηρίζει την ανάγκη αξιοποίησης της αφηγηματικής νοημοσύνης στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Η αφηγηματική νοημοσύνη στηρίζει και ενισχύει τον αφηγηματικό γραμματισμό, που αναφέρεται στη δεξιότητα λειτουργικής και κριτικής πρόσληψης και σύνθεσης αφηγήσεων, στην ευρύτερη σημασία του όρου, σε ποικίλα επικοινωνιακά περικείμενα. Η δεξιότητα αυτή δεν καλλιεργείται αποκλειστικά μέσα από τη γλωσσική διδασκαλία του κειμενικού είδους της αφήγησης, αλλά συνδέεται με διάφορα γνωστικά αντικείμενα, έχοντας χαρακτήρα διεπιστημονικό και διαθεματικό, και αφορά μια εγγενή γνωστική διαδικασία κατανόησης και ερμηνείας του κόσμου. Στο πλαίσιο της εργασίας παρουσιάζεται η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης, προσδιορίζεται εννοιολογικά η αφηγηματική νοημοσύνη, τονίζεται η σημασία καλλιέργειάς της στην εκπαιδευτική διαδικασία, παρουσιάζονται οι επιμέρους δεξιότητες οι οποίες τη συνιστούν, και διατυπώνονται οι στόχοι ενός διαθεματικού Προγράμματος Σπουδών για την Αφήγηση.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Abbott, H. Porter (2008). The Cambridge Introduction to Narrative. Cambridge University Press.
Andrews, M., Sclater, S. D., Squire, C., & Treacher, A. (2004). The uses of narrative: Explorations in sociology, psychology and cultural studies. Transaction Publishers.
Applebee, A. N. (1978). The Child's Concept of Story: Ages Two to Seventeen. The University of Chicago Press.
Armstrong, T. (2017). Multiple intelligences in the classroom (4η έκδ.). ASCD.
Baldock, P. (2006). The place of narrative in the early years curriculum: How the tale unfolds. Routledge.
Barthes, R. (1988). Εικόνα – Μουσική – Κείμενο. Πρό-λογος Γ. Βέλτσος, μτφ. Γ. Σπανός. Πλέθρον.
Baynham, M. (2002). Πρακτικές γραμματισμού. Μτφ. Μ. Αραποπούλου. Μεταίχμιο.
Beauchat, K. A., Blamey, K. L., & Philippakos, Z. A. (2012). Effective Read-alouds for Early Literacy: A Teacher's Guide for PreK-1. Guilford Press.
Bhabha, H. K. (1991). Nation and narration. Routledge.
Bigozzi, L., & Vettori, G. (2016). To tell a story, to write it: developmental patterns of narrative skills from preschool to first grade. European Journal of Psychology of Education, 31(4), 461-477.
Binder, M. M. (2014). The storied lives children play: Multimodal approaches using storytelling. Canadian Children, 39(2), 11–20.
Blass, R. J. (2002). Booktalks, Bookwalks, and Read-Alouds: Promoting the Best New Children's Literature Across the Elementary Curriculum. Libraries Unlimited.
Bremond, C., Landy, J., & Pavel, T. (1995). Thematics: New approaches. State University of New York Press.
Bruner, J. (1987). Life as narrative. Social Research, 54(1), 11–32.
Bruner, J. S. (1991). The Narrative Construction of Reality. Critical Inquiry 18, 1-21.
Bueler, L. E. (2001). The Tested Woman Plot: Women’s Choices, Men’s Judgments, and the Shaping of Stories. Ohio State University Press.
Campbell, B. (2008). Handbook of differentiated instruction using the multiple intelligences: Lesson plans and more. Boston: Pearson Allyn & Bacon.
Campbell, R. (2001). Read-alouds with young children. The International Reading Association.
Campbell, L., Campbell, B., & Dickinson, D. (2004). Teaching & learning through multiple intelligences. Allyn and Bacon.
Cooper, P. (1993). When stories come to school: Telling, writing, and performing stories in the early childhood classroom. Teachers & Writers Collaborative.
Cooper, P. (2005). Literacy learning and pedagogical purpose in Vivian Paley’s ‘storytelling curriculum’. Journal of Early Childhood Literacy 5(3), 229-251.
Cope, B., & Kalantzis, M. (Επιμ.). (2000). Multiliteracies: Literacy learning and the design of social futures. Routledge.
Cope, B., & Kalantzis, M. (2009). “Multiliteracies”: New Literacies, New Learning. Pedagogies: an International Journal 4(3), 164-195.
Crane, R. S. (1952). The Concept of Plot and the Plot of Tom Jones. Στο R. S. Crane (Επιμ.), Critics and criticism (σσ. 616-647). University of Chicago Press.
Cremin, T., Flewitt, R., Mardell, B., & Swann, J. (Επιμ.). (2016). Storytelling in early childhood: Enriching language, literacy and classroom culture. Routledge.
Cremin, T., Flewitt, R., Swann, J., Faulkner, D., & Kucirkova, N. (2018). Storytelling and story-acting: Co-construction in action. Journal of Early Childhood Research, 16(1), 3-17.
Dickinson, D. K., Griffith, J. A., Michnick Golinkoff, R., & Hirsh-Pasek, K. (2012). How reading books fosters language development around the world. Child Development Research, 1–15.
Engel, S. (1995). The stories children tell: Making sense of the narratives of childhood. W.H. Freeman.
Erll, A., & Sommer, R. (2019). Narrative in Culture. De Gruyter.
Fisher, W. R. (1984). Narration as a human communication paradigm: The case of public moral argument. Communications Monographs, 51(1), 1-22.
Fisher, W. R. (1987). Human communication as narration: toward a philosophy of reason, value, and action. University of South Carolina Press.
Flewitt, R., Cremin, T., & Mardell, B. (2016). Paley’s approach to storytelling and story acting: Research and practice. Στο T. Cremin, R. Flewitt, B. Mardell, & J. Swann (Επιμ.), Storytelling in Early Childhood: Enriching language, literacy and classroom culture (σσ. 29-48). Routledge.
Forster, E. M. (1985). Aspects of the novel. New York: Harcourt Brace College Pub.
Gardner, H., & Hatch, T. (1989). Multiple Intelligences Go to School: Educational Implications of the Theory of Multiple Intelligences. Educational Researcher, 18(8), 4-10.
Gardner, H. (1983). Frames of mind: The theory of multiple intelligences. Basic Books.
Gardner, H. (1999). Intelligence reframed: Multiple intelligences for the 21st century. Basic Books.
Gardner, H. (2003). Three Distinct Meanings of Intelligence. Στο R. J. Sternberg, J. Lautrey, & T. Lubart (Επιμ.), Models of Intelligence for the New Millennium. Washington, D.C. (σσ. 43-54). American Psychological Association.
Gardner, H. (2011). Multiple Intelligences: The First Thirty Years.
https://howardgardner01.files.wordpress.com/2012/06/intro-frames-of-mind_30-years.pdf
Gee, J. P. (1996). Social linguistics and literacies: Ideology in discourses. Taylor and Francis.
Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. Bantam Books.
Goleman, D. (1998). Working with emotional intelligence. Bantam Books.
Gottschall, J. (2012). The storytelling animal: How stories make us human. Houghton Mifflin Harcourt.
Gudmundsdottir, S. (1991). Story‐maker, story‐teller: narrative structures in curriculum. Journal of Curriculum Studies, 23(3), 207-218.
Hardy, B. (1968). Towards a poetics of fiction: an approach through narrative. Novel, 2(1), 5–14.
Herman, D. (2003). Narrative theory and the cognitive sciences. CSLI.
Igl, N., & Zeman, S. (2016). Perspectives on Narrativity and Narrative Perspectivization. John Benjamins Publishing Company.
Jurecic, A. (2012). Illness as narrative. University of Pittsburgh Press.
Justice, L. M., & Sofka, A. E. (2010). Engaging Children with Print: Building Early Literacy Skills through Quality Read-Alouds. Guilford Press.
Kalantzis, M., & Cope, Β. (1999). Πολυγραμματισμοί: Επανεξέταση του τι εννοούμε ως γραμματισμό και τι διδάσκουμε ως γραμματισμό στα πλαίσια της παγκόσμιας πολιτισμικής πολυμορφίας και των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας. Στο Α.-Φ. Χριστίδης (Επιμ.), «Ισχυρές» και «ασθενείς» γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Όψεις του γλωσσικού ηγεμονισμού (σσ. 680-695). Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, 26 - 28 Μαρτίου 1997, τ. 2. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Kalantzis, M., Cope, B., Chan, E., & Dalley-Trim, L. (2016). Literacies. Cambridge University Press.
Kerby, A. P. (2006). Narrative and the self. Indiana University Press.
Kerry-Moran, K. J., & Aerila, J.-A. (Επιμ.). (2019). Story in Children's Lives: Contributions of the Narrative Mode to Early Childhood Development, Literacy, and Learning. Springer International Publishing.
Kincheloe, J. L. (2004). Multiple intelligences reconsidered. Peter Lang.
Kress, G. R. (2010). Literacy in the new media age. Routledge.
Kiosses, S. (2019). Fostering creative literacy: theoretical conditions and pedagogy. European Journal of English Language, Linguistics and Literature, 6 (2), 18-25.
Lankshear, C., & Knobel, M. (2006). New literacies: Everyday practices and classroom learning. Open University Press.
Lucas, B., & Claxton, G. (2011). New kinds of smart: How the science of learnable intelligence is changing education. Open University Press.
Mason, H., & Watson, L. (1991). Every one a storyteller: Integrating storytelling into the curriculum. Lariat Productions.
Mateas, M., & Sengers, P. (2003). Narrative Intelligence. Στο Μ. Mateas, & Ph. Sengers (Επιμ.), Narrative intelligence (σσ. 1-25). J. Benjamins Pub.
McAdams, D. P. (2006). The Redemptive Self: Stories Americans Live By. Cambridge University Press.
McAdams, D. P. (2009). Power, intimacy, and the life story: Personological inquiries into identity. Guilford Press.
McClinton-Temple, J. (2010). Encyclopedia of themes in literature. Facts On File.
McLean, K. C. (2016). The Co-authored Self: Family stories and the construction of personal identity. Oxford University Press.
McLean, K. C., & Pasupathi, M. (2012). Narrative development in adolescence: Creating the storied self. Springer.
Mitchell, L. A. (2019). Storytelling in a culturally responsive classroom: Opening minds, shifting perspectives, and transforming imaginations.Lexington Books.
Nash, C. (2007). Narrative in culture: The uses of storytelling in the sciences, philosophy, and literature. Routledge.
Nelson, K. (Επιμ.). (1989). Narratives from the crib. Harvard University Press.
New London Group (1996). A pedagogy of multiliteracies: Designing social futures. Harvard Educational Review 66(1), 60-92.
Nicolopoulou, A., & Ilgaz, H. (2013). What do we know about pretend play and narrative development? a response to Lillard, Lerner, Hopkins, Dore, Smith, and Palmquist on" the impact of pretend play on children's development: a review of the evidence". American Journal of Play, 6(1), 55-81.
Niles, J. D. (1999). Homo Narrans: The poetics and anthropology of oral literature. University of Pennsylvania Press.
Norrick, N. R. (2000). Conversational narrative: Storytelling in everyday talk. Benjamins.
Paley, V. G. (1981). Wally’s Stories: Conversations in the Kindergarten. Harvard University Press.
Paley, V. G. (1990). The Boy Who Would Be a Helicopter: The Uses of Storytelling in the Classroom. Harvard University Press.
Paley, V. G. (1997). The Girl With the Brown Crayon. Harvard University Press.
Paley, V. G. (2004). A Child’s Work: The Importance of Fantasy Play. University of Chicago Press.
Paley, V. G. (1992). You Can’t Say You Can’t Play. Harvard University Press.
Polkinghorne, D. E. (1988). Narrative knowing and the human sciences. State University of New York Press.
Quasthoff, U. M., & Becker, T. (2005). Narrative interaction. John Benjamins Pub.
Randall, W. L. (1999). Narrative intelligence and the novelty of our lives. Journal of Aging Studies, 13(1), 11-28.
Ricoeur, P. (1983). Temps et récit: τ.1. Du Seuil.
Ricoeur, P. (1990). Η αφηγηματική λειτουργία. Μτφ. Β. Αθανασόπουλος. Καρδαμίτσα.
Rubright, L. (1996). Beyond the beanstalk: Interdisciplinary learning through storytelling. Heinemann.
Ryan, M.-L. (2005). Media and Narrative. Στο D. Herman, M. Jahn, & M. – L. Ryan (Επιμ.), Routledge Encyclopedia of Narrative Theory (σσ. 282-292). Routledge.
Schaler, J. A. (2006). Howard Gardner under fire: The rebel psychologist faces his critics. Open Court.
Schank, R. C. (1990). Tell me a story: Narrative and intelligence. Nortwestern U. P.
Schick, A., & Melzi, G. (2010). The development of children’s oral narratives across contexts. Early Education and Development 21(3), 293–317.
Schmid, W. (2010). Narratology: An introduction. Μτφ. A. Starritt. De Gruyter.
Solomon, Y., & O'Neill, J. (1998). Mathematics and Narrative. Language and Education, 12(3), 210-221
Straub, J. (Επιμ.). (2006). Narration, identity, and historical consciousness. Berghahn Books.
Street, B. V. (2014). Social Literacies: Critical Approaches to Literacy in Development, Ethnography and Education. Routledge.
Tambling, J. (1991). Narrative and ideology. Open University Press.
Tatar, M. (2009). Enchanted hunters: The power of stories in childhood. W. W. Norton.
Thurstone, L. L. (1938). Primary mental abilities. The University of Chicago Press.
Unsworth, L. (2001). Teaching multiliteracies across the curriculum: Changing contexts of text and image in classroom practice. Open University.
Van Oers B. (2007). Helping young children to become literate: the relevance of narrative competence for developmental education. European Early Childhood Education Research Journal 15(3), 299–312.
White, H. (1978). The historical text as literary artifact. Στο H. White, Tropics of Discourse: Essays in cultural criticism (σσ. 81-100). The Johns Hopkins University.
Wilkins, D. B. (1989). Justice as Narrative: Some Personal Reflections on a Master Storyteller. Harv. Blackletter J., 6, 68-77.
Αρχάκης, Α. (2011). Γλωσσική διδασκαλία και σύσταση των κειμένων. Πατάκης.
Αρχάκης, Α., & Τσάκωνα, Β. (2011). Ταυτότητες, αφηγήσεις και γλωσσική εκπαίδευση. Πατάκης.
Κιοσσές, Σ. (2018). Εισαγωγή στη δημιουργική ανάγνωση και γραφή του πεζού λόγου: Η συμβολή της αφηγηματολογίας. Κριτική.
Κιοσσές, Σ., & Χατζημαυρουδή, Ε. (2020). Η λογοτεχνία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: Ερμηνευτική, κριτική και δημιουργική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Κριτική.
Κωσταρίδου – Ευκλείδη, Α. (1997). Ψυχολογία της σκέψης. Ελληνικά Γράμματα.
Πλατσίδου, Μ. (2010). Η συναισθηματική νοημοσύνη: Θεωρητικά μοντέλα, τρόποι μέτρησης και εφαρμογές στην εκπαίδευση και την εργασία. Gutenberg.
Χατζησαββίδης, Σ. (2005). Από την παιδαγωγική του γραμματισμού στους πολυγραμματισμούς: νέες τάσεις, διαστάσεις και προοπτικές στη διδασκαλία της γλώσσας. Στο Κ. Μπαλάσκας, & Κ. Αγγελάκος (Επιμ.), Γλώσσα και λογοτεχνία στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (σσ. 35-52). Μεταίχμιο.