Πολυγραμματισμοί και προγράμματα μουσειακής αγωγής για την προσχολική ηλικία

PDF
Δημοσιευμένα: Σεπ 24, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.37313
Λέξεις-κλειδιά:
Πολυγραμματισμοί πολυτροπικότητα μουσειακή αγωγή πρώιμη παιδική ηλικία Μάθηση μέσω Σχεδιασμού
Δέσποινα Καλεσοπούλου
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
https://orcid.org/0000-0001-6004-8274
Περίληψη

Τα μουσεία, με τη δυνατότητα που έχουν να συνδυάζουν ποικίλους σημειωτικούς πόρους διαφορετικών χρονικοτήτων, αποτελούν ένα ιδανικό περιβάλλον εφαρμογής παιδαγωγικών προσεγγίσεων που αντλούν χαρακτηριστικά από το θεωρητικό πλαίσιο των πολυγραμματισμών. Το άρθρο επιχειρεί να προσεγγίσει σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο την εφαρμογή των πολυγραμματισμών στο μουσείο, ως μια μεθοδολογική πρόταση, που μπορεί να εμπλουτίσει τη διαδικασία σχεδιασμού των προγραμμάτων μουσειακής αγωγής, αλλά και να ενθαρρύνει την αξιολόγηση και τον αναστοχασμό. Θα εξεταστούν αρχικά τα μοντέλα μάθησης και το φάσμα παιδαγωγικών μεθόδων και τεχνικών που έχουν μελετηθεί και συστηματοποιηθεί από ερευνητές ως προς τον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο μουσείο, με εστίαση στην προσχολική ηλικία. Στη συνέχεια, υιοθετώντας την παιδαγωγική των πολυγραμματισμών και της Μάθησης μέσω Σχεδιασμού, θα αναλυθεί κριτικά ο σχεδιασμός προγραμμάτων μουσειακής αγωγής που έχουν εκπονήσει εκπαιδευόμενοι παιδαγωγοί πρώιμης παιδικής ηλικίας, στο πλαίσιο των οποίων αξιοποιούνται ποικιλόμορφα τα μουσεία και οι σημειωτικοί τους πόροι εντός και εκτός Παιδικού Σταθμού. Στόχος της ανάλυσης είναι να αναδείξει την αξία των πολυγραμματισμών ως πλαισίου σχεδιασμού και ανάλυσης προγραμμάτων, τονίζοντας τη δυναμική που έχει η θεωρητική αυτή πρόταση ως προς τη δημιουργική προσέγγιση του μουσειακού κόσμου και την αξιοποίηση πολυδιάστατων και συμπεριληπτικών τρόπων συγκρότησης νοημάτων.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αντωνάκης, Γ. (2007). Το πιο γλυκό ψωμί. Ακρίτας.
Ασκούνη, Ν., Βουβουσίρα, Σ., & Φάκου, Α. (2017). Ζουμ στο μουσείο. Παιδαγωγικές και κοινωνικές παράμετροι ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στο νηπιαγωγείο. Museumedu, 4, 183-208.
Barry, A. (2010). Engaging 21st century learners: a multidisciplinary, multiliteracy art-museum experience. Studies in Learning, Evaluation, Innovation and Development, 7(3), pp. 49–64. http://sleid.cqu.edu.au/
Bezemer, J. J., & Kress, G. (2016). Multimodality, learning and communication: A social semiotic frame. Routledge.
Burritt, A. M. (2018). Pedagogies of the object: artifact, context and purpose. Journal of Museum Education, 43(3), 228-235. https://doi.org/10.1080/10598650.2018.1469909
Γιάνναρου, Δ. (2024). Οι αντιλήψεις των παιδαγωγών πρώιμης παιδικής ηλικίας ως προς την αξιοποίηση των μουσείων με παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η περίπτωση του Δήμου Δέλτα Θεσσαλονίκης. [Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής]. Ιδρυματικό Αποθετήριο Πολυνόη. http://dx.doi.org/10.26265/polynoe-5880
Carr, Μ., Clarkin-Phillips, J., Beer, A., Thomas, R., & Waitai, M. (2012). Young children developing meaning-making practices in a museum: the role of boundary objects. Museum Management and Curatorship, 27(1), 53-66. https://doi.org/10.1080/09647775.2012.644696
Clarkin–Phillips, J., Carr, M., Thomas, R., Waitai, M., & Lowe, J. (2013). Stay behind the yellow line: young children constructing knowledge from an art exhibition. Curator: The Museum Journal, 56(1), 407-420. https://doi.org/10.1111/cura.12041
Clarkin–Phillips, J., Carr, M., Thomas, R., Tinning, A., & Waitai, M. (2018). Fostering the artistic and imaginative capacities of young children: case study report from a visit to a museum. International Journal of Early Childhood, 50, 33–46. https://doi.org/10.1007/s13158-018-0211-2
Cope, B., & Kalantzis, M. (2009). “Multiliteracies”: New literacies, new learning. Pedagogies: An International Journal, 4(3), 164–195. https://doi.org/10.1080/15544800903076044
Crafton, L. K., Silvers, P. & Brennan, M. (2017). Creating a critical multiliteracies curriculum: repositioning art in the early childhood classroom. In M. J. Narey (Ed.), Multimodal perspectives of language, literacy, and learning in early childhood. Τhe creative and critical “art” of making meaning (pp. 67-86). Springer.
Deroo, Μ. R. (2022). Museums in support of preservice teacher learning: expanding understandings of multiliteracies and translanguaging in content area teaching. International Multilingual Research Journal, 16(3), 227-236. ERIC Number: EJ1355814
Deroo, Μ. R., & Galante, M. (2023). Disciplinary literacy learning at the museum: Supporting preservice teachers’ expanded understandings of multimodality. Literacy Research and Instruction, 62(4), 350-370. https://doi.org/10.1080/19388071.2022.2138647
Δημητριάδη, Σ., & Μαλαφάντης, Κ. (2022). Το μουσείο ως παιδαγωγικό εργαλείο για τη μάθηση: Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόθεση αξιοποίησής του από φοιτητές τμημάτων αγωγής της πρώιμης παιδικής και εκπαίδευσης της προσχολικής και της σχολικής ηλικίας. Preschool and Primary Education, 10(2), 122-152. https://doi.org/10.12681/ppej.27843
Diamantopoulou, S, & Christidou, D. (2018). Children’s ‘eye views’ of an archaeological site: A multimodal social semiotic approach to children’s drawings. Museum & Society, 16(3) 334-351. https://doi.org/10.29311/mas.v16i3.2793
Eadie, P., Young, S., Suda, L. & Church, A, (2022). Facilitator and teacher perspectives on museum programs for young children. Journal of Museum Education, 47(1), 103-112. https://doi.org/10.1080/10598650.2021.2000770
Ellsworth, E. (2005). Places of learning: Media architecture pedagogy. Routledge.
Fusté Forné, Μ. (2024). Museums thinking about early childhood education: present role and perspectives. Journal of Museum Education, 49(1), 152-165. https://doi.org/10.1080/10598650.2023.2300188
Guzmán-Simón, F., & Pacheco-Costa, A. (2022). ‘Like, I’m playing, but with this’. Materialization and affect in early childhood literacy. Journal of Early Childhood Literacy, 24(2), 397-421. https://doi.org/10.1177/14687984211068117
Hackett, A. (2014). Zigging and zooming all over the place: Young children’s meaning making and moving in the museum. Journal of Early Childhood Literacy, 14(1), 5–27. https://doi.org/10.1177/1468798412453730
Hackett, A. & Rautio, P. (2019). Answering the world: young children’s running and rolling as more-than-human multimodal meaning making. International Journal of Qualitative Studies in Education, 32(8), 1019–1031. https://doi.org/10.1080/09518398.2019.1635282
Hackett, A., Holmes, R. & MacRae, C. (Eds.) (2023). Δουλεύοντας με μικρά παιδιά στα μουσεία. Συνυφαίνοντας θεωρία και πράξη. (Επιμ. Ν. Φιλιππουπολίτη, Μτφρ. Έ. Βλάχου). Εκδ. Ινστιτούτο του Βιβλίου – Καρδαμίτσα.
Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic: The Social Interpretation of Language and Meaning. Edward Arnold.
Hamilton, E. R., & Van Duinen, D. V. (2021). Hybrid spaces: Adolescent literacy and learning in a museum. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 64(5), 511–520. https://doi.org/10.1002/jaal.1123
Hindley, A. F., & Olsen Edwards, J. (2017). Early childhood racial identity – the potential powerful role for museum programing. Journal of Museum Education, 42(1), 13-21. https://doi.org/10.1080/10598650.2016.1265851
Insulander, E., & Selander, S. (2009). Designs for learning in museum contexts. Designs for learning, 2(2), 8-20. https://doi.org/10.16993/dfl.21
Kalantzis, M., Cope, B., Στελλάκης, Ν., & Αρβανίτη, Ε. (2019). Γραμματισμοί. Μια παιδαγωγική διαφοροποιημένου σχεδιασμού και πολυτροπικών νοηματοδοτήσεων. Κριτική.
Kalessopoulou, D. (2017). Capturing the untold: photography as a tool for empowering children to interpret their embodied experiences in museums. Journal of Visual Literacy, 36(3-4), 164-183. https://doi.org/10.1080/1051144X.2017.1408206
Καλεσοπούλου, Δ. (2022). Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά κάτω των 4 ετών στα μουσεία: ένα αναδυόμενο πεδίο δράσης στην παγκόσμια μουσειακή σκηνή. Στο Σ. Αντωνιάδης (Επιμ.), Βιβλίο πρακτικών Πανελλήνιων Επιστημονικών Συνεδρίων Προσχολικής Αγωγής, Β΄ Τόμος, ΣΤ΄, Ζ΄ Η΄, Θ΄ & Ι΄ Συνέδριο (2016-2020) «Σύγχρονα Θέματα Παιδαγωγικής, Ψυχοπαιδαγωγικής & Παιδιατρικής» (σσ. 228-233). Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Προσχολικής Αγωγής.
Καλεσοπούλου, Δ., & Κουσερή, Γ. (2020). Γράφοντας τις δικές μας «Οδύσσειες»: η δημιουργική προσέγγιση του μουσειακού κόσμου μέσα από τον κόσμο της λογοτεχνίας. Museumedu, 7, 89-113.
Kalessopoulou, D., Sidiropoulou, T., Sotiropoulou, E., & Psatha, F. (2024). Exploring social justice awareness in young children's shopping pretend play at ECEC settings and museums. European Early Childhood Education Research Journal, 32(1), 55-70. https://doi.org/10.1080/1350293X.2023.2227366
Καλογιάννη, Α. (2015). Αξιοποιώντας παιδαγωγικά τις επισκέψεις σε μουσεία. Η περίπτωση του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου. Museumedu, 1, 115–134.
Kiosses, S. (2019). Fostering creative literacy: Theoretical conditions and pedagogy. European Journal of English Language, Linguistics and Literature, 6(2), 18-25. ISSN 2059-2027.
Κιοσσές, Σ., & Δαλακούρα, Ν. (2020). Μετα-γράφοντας την τέχνη. Μουσεία, πινακοθήκες και χώροι πολιτισμικής κληρονομιάς ως τόποι δημιουργικής γραφής. Κλειδάριθμος.
Kress, G. (2003). Literacy in the new media age. Routledge.
Kumpulainen, Κ., Karttunen, Μ., Juurola, L., & Mikkola, A. (2014). Towards children's creative museum engagement and collaborative sense-making. Digital Creativity, 25(3), 233-246. https://doi.org/10.1080/14626268.2014.904370
Kumpulainen, Κ., Sintonen, S., Vartiainen, J., Sairanen, H., Nordström, A., Byman, J., & Renlund, J. (2018). Playful parts: Τhe joy of learning multiliteracies (Trans.VK-Global Oy). University of Helsinki, Ministry of Education and Culture.
Leander, K., & Boldt, G. (2012). Rereading “A Pedagogy of Multiliteracies”: Bodies, texts, and emergence. Journal of Literacy Research, 45(1), 22–46.
Lee, S., Adair, J. K., Payne, K. A., & Barry, D. (2021). Revisioning fairness as social justice in early childhood education. Early Childhood Education Journal, 50(1), 1083–95. https://doi.org/10.1007/s10643-021-01233-x
Lenters, K. (2016). Telling “a story of somebody” through digital scrapbooking: A fourth grade multiliteracies project takes an affective turn. Literacy research and instruction, 55(3), 262–283.
Narey, M. J. (2017). The creative “art” of making meaning. In M. J. Narey (Ed.), Multimodal perspectives of language, literacy, and learning in early childhood. The creative and critical “art” of making meaning (pp. 1-22). Springer.
Nuzzaci, A. (2020). “Symbolic mediation” in alphabetical processes: Cultural heritages, territories and multiliteracies. Open Journal of Social Sciences, 8, 475-503. https://doi.org/10.4236/jss.2020.86037
Palpacuer Lee, C. (2018). Multiliteracies in action at the art museum. L2 Journal, 10(2), 134-157. https://doi.org/10.5070/L210235237
Patterson, M. E. (2021). Toward a Critical Children’s Museology: The Anything Goes Exhibition at the National Museum in Warsaw. Museum & Society, 19(3), 330-350. https://doi.org/10.29311/mas.v19i3.3393
Πέτρου, Ε. (2024). Το μουσείο ως εναλλακτικός τρόπος μάθησης στην προσχολική ηλικία: υιοθετώντας και συνδημιουργώντας στο μουσείο της κοινότητάς μας [Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής]. Ιδρυματικό Αποθετήριο Πολυνόη. https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/handle/11400/5942
Πουρκός, Μ. Α. (2011). Βίωμα, μεταφορά και πολυτροπικότητα: μια εισαγωγή στις βασικές έννοιες,
προβληματισμούς και προσεγγίσεις. Στο Μ. Α. Πουρκός & Ε. Κατσαρού (Επιμ.), Βίωμα, μεταφορά και πολυτροπικότητα: Εφαρμογές στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση, τη Μάθηση και τη Γνώση (σσ. 61-102). Νησίδες.
Savva, S. (2013). Museum-based multiliteracies and learning for 21st century skills, a preliminary study. The International Journal of the Inclusive Museum, 6(2), 117-130. https://doi.org/10.18848/1835-2014/CGP/v06i02/44444
Savva, S. (2016). Τhe potential of a museum-school partnership to support diversity and multiliteracies-based pedagogy for the 21st century [Unpublished PhD thesis]. University of Leicester. https://figshare.le.ac.uk/articles/thesis/The_Potential_of_a_Museum_School_Partnership_to_Support_Diversity_and_Multiliteracies_Based_Pedagogy_for_the_21st_Century/10219073?file=18429824
Savva, S., & Souleles, N. (2014). Using webquests in a museum-based multiliteracies dynamic learning intervention: Ubiquitous learning made possible? Ubiquitous Learning: An International Journal, 6(3), 15-33. https://hdl.handle.net/20.500.14279/9672
Schwartz, J. P. (2008). Object lessons: Teaching multiliteracies through the museum. College English, 71(1), 27-47. https://doi.org/https://www.jstor.org/stable/25472303
Shaffer, S. E. (2019). Το παιδί και το Μουσείο. Θεωρητικές προσεγγίσεις και παιδαγωγικές πρακτικές (Επιμ. Κ. Μαλαφάντης, Μτφρ. Μ. Καρδαμίτσα-Ψυχογιού). Εκδ. Ινστιτούτο του Βιβλίου – Καρδαμίτσα.
Shapiro, B. R., & Silvis, D. (2023). Animated movements, animating methods: An interaction geography approach to space and affect in early childhood education. Journal of Early Childhood Literacy. https://doi.org/10.1177/14687984231212723
Trimis, E. & Savva, A. (2009). The in-depth approach: Young children’s artistic learning in the context of museum environments and other cultural settings. In M. J. Narey (Ed.), Making meaning. Constructing multimodal perspectives of language, literacy, and learning through arts-based early childhood education (pp. 91-116). Springer.
van Leeuwen, T. (2005). Introducing Social Semiotics. Routledge.
Wallis, N. & Noble, K. (2023). The slow museum: the affordances of a university art museum as a nurturing and caring space for young children and their families. Museum Management and Curatorship, 1-22. https://doi.org/10.1080/09647775.2023.2269145
Warner, C., & Embeywa, R. (2022). Multiliteracies at the museum: a resource book for language teachers. https://opentextbooks.library.arizona.edu/multiliteraciesatthemuseum/
Wise, C. N., Sandiraz, B. D., McCormick, M. M., & Halvorsen, A. (2024). Powering up: Interdisciplinary project-based learning for young engaged citizens. Young Children, 79(1). https://www.naeyc.org/resources/pubs/yc/spring2024/project-based-learning
Young, S., Eadie, T., Suda, L., & Church, A. (2022). LEARN: Essential elements of museum education programs for young children. Curator: The Museum Journal, 65(1), 209-223. http://dx.doi.org/10.1111/cura.12456