Image analysis model for primary school students: a tool for promoting critical visual literacy


Θαλασσογραφία, 50Χ60,ελαιογραφία, Μαρία Τσιβά, 2015
Published: Jun 11, 2021
Keywords:
image analysis model for students visual literacy critical visual awareness fairy tale illustration paintings
Ευανθία Καραγιαννάκη
https://orcid.org/0000-0002-1713-5601
Abstract

This article presents a systematic teaching intervention to introduce young primary school students to reading pictures. This approach, which is an action research, took place in the context of cultural programs, implemented during Flexible Zone sessions, in the 1st and 2nd grade at a primary school in Western Thessaloniki. The group of students who participated in this research is stable, as the action-intervention evolved from one school year to another. The textual material used was drawn on the one hand, from the illustrations of the most popular fairy tales of the first graders and, on the other hand, from the favorite paintings of the second graders. The popularity of the text material emerged through short interviews with children. Immersion in images was based on the model of Kress & van Leeuwen, which the teacher-researcher transformed into a model of image analysis for children, in order to make it accessible to her young students. Also, during the visual analysis, the researcher took into account social semiotics, so that image reading could take on a critical character. Finally, for a more effective image study, the researcher created a list of visual speech patterns. The approach was activity-oriented, always using as a departure point an image, which was the basis for oral critical interactions, while the teaching was further enriched with theatrical games and pictorial work/artwork (drawings). The evaluation of the interventions proved that the approach adopted was effective for the young students, as they were able to decode the images and gain insights into them. The main conclusion of this research was that the image that corresponds to either a book illustration or a painting serves as a valuable and multifaceted teaching visual tool, as its proper use contributes primarily to the promotion of visual literacy and critical visual awareness, as well as it sharpens critical thinking and helps students produce rich oral speech in various forms (description, narration, argumentation, explanation). Furthermore, it is a unique source of inspiration for theatrical events and artistic creations, in a context of constructing and reconstructing the original visual text.

Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biography
Ευανθία Καραγιαννάκη, Aristotle University of Thessaloniki

PhD Candidate of the Department of Primary Education, AUTh

Subprincipal of the 13th Primary Scool, Evosmos, Thessaloniki

References
Aiello, G. (2006). Theoretical advances in critical visual analysis: Perception, ideology, mythologies, and social semiotics. Journal of Visual Literacy, 26(2), 89-102.
Barthes, R. (1961/1977). The photographic message. In Image, music, text. New York: Hill and Wang.
Barthes, R. (1970/1990). Mythologies. New York: The Noonday Press.
Barthes, R. (2019). Εικόνα-Μουσική-Κείμενο. Αθήνα: Πλέθρον.
Baynham, M. (2002). Πρακτικές γραμματισμού. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Elfand, A. (2002). Art and cognition. Integrating the visual arts in the curriculum. New York: Teachers College, Columbia University.
Fairclough, N. (Ed). (1992). Critical Language Awareness. London: Longman.
Halliday, M. A. K. (1985). An introduction to functional grammar (1st edition). London: Edward Arnold.
Halliday, M. A. K. (1994). An introduction to functional grammar (2nd edition). London: Edward Arnold.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2006). Reading images: The grammar of visual design. London: Routledge.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2010). Η ανάγνωση των εικόνων. Η γραμματική του οπτικού σχεδιασμού. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
van Leeuwen, T., & Jewitt, C. (2004). The handbook of visual analysis. New York: Sage Publications.
Liu, J. (2013). Visual images interpretive strategies in multimodal texts. Journal of Language Teaching and Research, 4(6), 1259-1263.
McTaggart, R. (1996). Issues for participatory action researches. In O. Zuber-Skerritt (Ed.), New directions in action research (pp. 243-255). London: Falmer.
Millard, E. (2003). Towards a literacy of fusion: new times, new teaching and learning? Reading, Literacy, and Language, 37(1), 3-8.
New London Group, (1996). A pedagogy of multiliteracies: Designing social futures. Harvard Educational Review, 66(1), 60-92.
Somekh, B. (1995). The contribution of action research to development in social endeavours: a position paper on action research methodology. British Educational Research Journal, 21(3), 339-355.
Wyatt-Smith, C., & Elkins, J. (2012). Πολυτροπική ανάγνωση και κατανόηση σε διαδικτυακά περιβάλλοντα. Στο Φ. Παπαδημητρίου (Επιμ.), Διεπιστημονικές προσεγγίσεις του γλωσσικού γραμματισμού: Από τη γνωστική προσέγγιση στο διευρυμένο πλαίσιο των νέων γραμματισμών, (σσ. 371-429). Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
Αϊδίνης, Α., & Γρόλλιος, Γ. (2007). Κριτικές παρατηρήσεις στο εγχειρίδιο του γλωσσικού μαθήματος της τρίτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου. Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης, 84, 43-53.
Αϊδίνης, Α., & Κωστούλη, Τ. (2001). Μοντέλα εγγραμματοσύνης: Θεωρητικές προσεγγίσεις και διδακτική πράξη. Virtual School, the Sciences of Education Online, 2(2-3).
Καραγιαννάκη, Ε. (2018). Κριτικός γραμματισμός και παραμύθι στην πρωτοσχολική ηλικία: Μια πρόταση γλωσσικής διδασκαλίας και η εφαρμογή της, δομημένη στις αρχές της κριτικής ανάλυσης λόγου. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
Καραγιαννάκη, Ε. (σε εξέλιξη). Από την ανάγνωση των εικόνων στον κριτικό [πολύ]γραμματισμό: Διατροπικές προσεγγίσεις του γραμματισμού, στην πρώτη σχολική ηλικία. (Διδακτορική διατριβή, Π.Τ.Δ.Ε., Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, Ελλάδα).
Κιοσσές, Σ. (2021). Η αφηγηματική νοημοσύνη: εννοιολογικός προσδιορισμός και αξιοποίηση στην εκπαιδευτική διαδικασία. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 10(1), 20-39. doi: https://doi.org/10.12681/hjre.25773
Κυπριώτης, Δ. (2006). Πολυτροπικότητα και γραπτά-εικονιστικά κείμενα. Ανακτήθηκε από http://multitasks.blogspot.gr/2006/09/blog-post.html
Κωστούλη, Τ., & Στυλιανού, Μ. (2014). Ο κριτικός γραμματισμός από τη θεωρία στην πράξη: εργαλεία δόμησης και αναστοχασμού νέων ταυτοτήτων και παιδαγωγικών πρακτικών. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 34, 273-286.
Μαλαφάντης, Κ. Δ., & Καρέλα, Γ. Α. (2012). Για μια ποιοτική εκπαίδευση: Οι τέχνες στην εκπαίδευση και η έννοια της διαφορετικότητας μέσα από την τέχνη. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξιόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά πανελληνίου συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή: Τόμος Α΄. Η ποιότητα στην εκπαίδευση: Τάσεις και προοπτικές (σσ. 371-382). Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Μπαμπαλιούτας, Δ. (2007). Παραγωγή διδακτικού υλικού για την ανάπτυξη κριτικού οπτικού γραμματισμού μέσα από έντυπα διαφημιστικά κείμενα σε μαθητές/τριες ΣΤ΄ τάξης δημοτικού. (Μεταπτυχιακή διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος, Ελλάδα). Ανακτήθηκε από http://ir.lib.uth.gr/handle/11615/14164
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2011). Νέο σχολείο: Σχολείο 21ου αιώνα. Νέο πρόγραμμα σπουδών. (MIS: 295450). Ανακτήθηκε από https://bit.ly/3g220WM
Παπαδημητρίου, Φ. (2010). Εισαγωγή: Η κοινωνική σημειωτική προσέγγιση της οπτικής επικοινωνίας. Στο Kress, G., & van Leeuwen, T. Η ανάγνωση των εικόνων: Η γραμματική του οπτικού σχεδιασμού. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, σσ. 41-62.
Παπαδημητρίου, Φ. (2012). Εισαγωγή: Παιδαγωγικό υπόβαθρο της έννοιας του γραμματισμού. Στο Φ. Παπαδημητρίου (Επιμ.), Διεπιστημονικές προσεγγίσεις του γλωσσικού γραμματισμού: Από τη γνωστική προσέγγιση στο διευρυμένο πλαίσιο των νέων γραμματισμών. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, σσ. 11-22.
Στάμου, Α. Γ. (2011). Η κριτική ανάλυση λόγου των περιβαλλοντικών κειμένων: Προς μια κριτική γλωσσική επίγνωση. 12 Κείμενα για τη Γλωσσολογία: Πρακτικά των ετήσιων συναντήσεων του τομέα γλωσσολογίας. Πινακάτες Πηλίου: Κοντύλι, 179-193.
Χατζησαββίδης, Σ. (2003). Πολυγραμματισμοί και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Στο Η γλώσσα και η διδασκαλία της (σσ. 189-196). Αφιερωματικός τόμος. Φλώρινα: Βιβλιολογείον.
Χοντολίδου, Ε. (1999). Εισαγωγή στην έννοια της πολυτροπικότητας. Γλωσσικός Υπολογιστής, 1, 115-118.