The emergence of xenophobic self within the contemporary Greek social experience: Findings based on focus groups


Published: Oct 15, 2020
Keywords:
Xenophobia Racism Focus group Content analysis Inter-group relations
Αναστασία Ζήση
Σωτήρης Χτουρής
Μιχαλίτσα Χίου
Μάλαμα Ρενταρή
Abstract

The present paper provides a theoretical discussion of the qualitative findings generated by 14 focus groups conducted as a means to study phenomena of xenophobia and racism, individual and collective reactions of host majority members towards immigrants under the contemporary conditions of economic crisis that the country is facing.
The focus groups were organized in order to examine how these social and economic conditions shape the ways host majority members and immigrants coexist, their daily experiences, the type and quality of
intergroup relations. Content analysis was focused on the host society members’ lines of arguments, beliefs and perceptions that they developed on issues related to immigrants and immigration. The analysis revealed four different themes; a) xenophobia as negation and rejection of the foreigners, b) xenophobia as a reaction that derives from the idea of the “indigenous citizen” who is entitled to his/her resources, c) xenophobia as an ambivalent reaction, and d) the political production of xenophobia. The contemporary conditions of the country characterized by structural violence contribute in the emergence of a new type struggling xenophobic self as a generator of a negative dialectic relationship between an individual xenophobic reaction and a
collective one.

Article Details
  • Section
  • RESEARCH PAPERS
Downloads
Download data is not yet available.
References
Adorno, T.W., Frenkel-Brunswik, E., Levinson, D.J., &
Sanford, R. N. (1950). The Authoritarian Perso nality.
New York: Harper & Row, Publishers.
Chtouris, S. (1990). Die andere Gegenwart. Kreta,
Tradition und Moderne der Εuropaischen
peripherie. Kassel: GHK.
Davis, J.A. (1959). A formal interpretation of the theory
of relative deprivation. Sociometry, 22, 280-296.
Esses, V.M., Jackson, L.M., & Armstrong, T.L. (1998).
Intergroup competition and attitudes toward
immigrants and immigration: An instrumental
model of group conflict. Journal of Social Issues,
, 699-724.
Eurobarometer (1997). Opinion Poll Racism &
Xenophobia in Europe, No. 41.
Fiske, S.T (1998). Stereotyping, prejudice and
discrimination. In D.T. Gilbert, S.T. Fiske & G.
Lindzey (Eds.), The Ηandbook of Social Psycho -
logy (pp. 357-411). New York: McGraw-Hill.
Haslam, N., Rothschild, L., & Ernst, D. (2000).
Essentialist beliefs about social categories. British
Journal of Social Psychology, 39, 113-127.
Η ανάδυση του ξενοφοβικού εαυτού στην τρέχουσα ελληνική κοινωνική εμπειρία 79
Κάκκου, Μ. & Χρυσοχόου, Ξ. (2010). Η κοινωνική ανι-
σότητα ως ουσιαστική διαφορά των κοινωνικών
κατηγοριών: Μια συμβολή στη μελέτη της ου-
σιοποίησης. Στο Σ. Παπαστάμου, Γ. Προδρομί-
της & Β. Παυλόπουλος (Επιμ.), Κοινωνική Σκέψη,
Νόηση και Συμπεριφορά (σσ. 551-580). Αθήνα:
Πεδίο.
Καφετζής, Τ. (2009). Το «ταυτό» και «μη ταυτό» στην
Ελλάδα της μετανάστευσης. Ιδεογραφικές δια-
στάσεις ερευνητικών δεδομένων για τον ρατσι-
σμό και την ξενοφοβία. Στο Μ. Παύλου & Αθ.
Σκουλαρίκη (Επιμ.), Μετανάστες και Μειονότητες
(σσ. 333-352). Αθήνα: Βιβλιόραμα.
Kidd, P.S. & Parshall, M.B. (2000). Getting the Focus
and the Group: Enhancing analytical rigor in
focus group research. Qualitative Health
Research, 10, 293-308.
Lukacs, G. (1986). Zur Ontologie des gesell -
schaftlichen Seins (Vol. 2). Darmstadt and
Neuwied: Hermann Luchterhand Verlag.
Marx, K. (1890/1962). Das Kapital: Kritik der Politischen
Okonomie (4th edn). Berlin: Dietz Verlag.
Morgan, D.L. (1996). Focus groups. Annual Review of
Sociology, 22, 129-152.
Morton, T.A., Postmes, T., Haslam, S.A. & Horsney,
M.J. (2009). Theorizing gender in the face of
social change: Is there anything essential about
essentialism? Journal of Personality & Social
Psychology, 96, 653-664.
Παυλόπουλος, Β. (2006). Κοινωνικός στιγματισμός:
Από τη σκοπιά του «θύτη» και του «θύματος».
Στο Π. Κορδούτης & Β. Παυλόπουλος (Επιμ.),
Πεδία έρευνας στην Κοινωνική Ψυχολογία (σσ.
-145). Αθήνα: Ατραπός.
Poulantzas, N. (1965). Nature des choses et droit:
Essai sur la dialectique du fait et de la valeur.
Paris: Librairie generale de droit et de
jurisprudence.
Quillian, L. (1995). Prejudice as a response to
perceived group threat: population compo sition
and anti-immigrant and racial prejudice in Europe.
American Sociological Review, 60, 586-612.
Riek, B.M, Mania, E.W. & Gaertner, S.L. (2006).
Intergroup threat and outgroup attitudes: A metaanalytic
review. Personality and Social
Psychology Review, 10, 336-353.
Sherif, M. (1966). Group Conflict and Cooperation.
London: Routledge.
Stephan, W.G., Ybarra, O. & Bachman, G. (1999).
Prejudice towards immigrants. Journal of Applied
Social Psychology, 29, 2221-2237.
Smith, J.A. (1995). Semi-structured interviewing and
qualitative analysis. In J.A. Smith, R. Harre &
L.Van Langehove (Eds), Rethinking methods in
psychology (pp. 9-26). London: Sage.
Stephan, W.G. & Stephan, C.W. (2000). An integrated
threat theory of prejudice. In S. Oskamp (Ed.),
Claremont Symposium on Applied Social
Psychology (pp. 23-46). Hillsdale, NJ: Lawrence
Erlbaum.
Tajfel, H. & Turner, J.C. (1979). An integrative theory
of intergroup conflict. In W.G. Austin & S. Worchel
(Eds.), The Social Psychology of Intergroup
Relations (pp. 33-47). California: Brooks/ Cole.
Φίγγου, Ε. (2010). Ρητορικές κατασκευές της «ελλη-
νικότητας» στο λόγο περί μετανάστευσης: εθνι-
κή ταυτότητα και χρόνος. Στο Σ. Παπαστάμου, Γ.
Προδρομίτης & Β. Παυλόπουλος (Επιμ.), Κοινω-
νική σκέψη, Nόηση και Συμπεριφορά (σσ. 463-
. Αθήνα: Πεδίο.
Χαϊντενράιχ, Ε. (2012). Ο ξένος, ένα θεωρητικό κεί-
μενο για την έννοια του ξένου. Στο Σ. Χτούρης,
Α. Ζήση, Κ. Ρόντος & Μ. Ρενταρή (Επιμ.), Κοι-
νωνικές ομάδες με ξενοφοβικές τάσεις (σσ. 8-
. Πρακτικά Ημερίδας. Πανεπιστήμιο Αιγαίου,
Τμήμα Κοινωνιολογίας, Εργαστήριο Κοινωνικής
και Πολιτισμικής Ψηφιακής Τεκμηρίωσης. Μυτι-
λήνη.
Χρυσοχόου, Ξ. (2011). Πολυπολιτισμική πραγματικό-
τητα: Οι κοινωνιοψυχολογικοί προσδιορισμοί της
πολιτισμικής πολλαπλότητας. Αθήνα: Πεδίο.
Χτούρης, Σ. (1997). Μεταβιομηχανική Κοινωνία και η
Κοινωνία της Πληροφορίας. Αθήνα: Ελληνικά
Γράμματα.
Most read articles by the same author(s)