Κοινωνικές αξίες, φιλοκοινωνική συμπεριφορά και προσανατολισμός προς τον ατομικισμό και τη συλλογικότητα στην Ελλάδα
Δημοσιευμένα:
Oct 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Κοινωνικές αξίες ατομικισμός συλλογικότητα φιλοκοινωνική συμπεριφορά
Περίληψη
Η παρούσα έρευνα έχει στόχο α. να μελετήσει την ιεράρχηση των κοινωνικών αξιών, τον προσανατολισμό προς τον ατομικισμό και τη συλλογικότητα και τις τάσεις εκδήλωσης φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς την Ελλάδα, β. να διερευνήσει την πρόσφατη θεωρητική πρόταση σχετικά με την ύπαρξη σχέσης ανάμεσα στην ιεράρχηση των κοινωνικών αξιών και του προσανατολισμού προς τον ατομικισμό και τη συλλογικότητα και στην εκδήλωση φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς. Στην έρευνα συμμετείχαν άνδρες και γυναίκες (Ν = 541) ηλικίας 18-65 ετών από όλες τις περιοχές της χώρας. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο των Κοινωνικών Αξιών (SVS - Schwartz, 1992), την κλίμακα του Ώκλαντ για τον Ατομικισμό και τη Συλλογικότητα (AICS - Shulruf et al. 2011) την κλίμακα των τάσεων Φιλοκοινωνικής Συμπεριφοράς (PTM, Carlo & Randall, 2002) και αυτοσχέδια φόρμα κοινωνικο-δημογραφικών στοιχείων. Τα ευρήματα δείχνουν την υψηλή ιεράρχηση των αξιών του Αυτοπροσδιορισμού, της Καλοσύνης, της Ασφάλειας και του Ηδονισμού και φαίνεται ότι Ατομικισμός και Συλλογικότητα συνυπάρχουν στις απαντήσεις των συμμετεχόντων με την τάση προς τον πρώτο να υπερέχει. Η τάση εκδήλωσης φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς καταγράφεται γενικά υψηλή, αλλά η εξέχουσα τάση Αλτρουισμού δεν συμβαδίζει με την Ανώνυμη τάση παροχής βοήθειας –πράγμα, που σε συνδυασμό με την επίσης υψηλή αξιολόγηση της Συναισθηματικής και Ενδοτικής τάσης δείχνουν ότι η φιλοκοινωνική συμπεριφορά δεν εκδηλώνεται αυθόρμητα. Περαιτέρω, διαπιστώθηκε η σχέση συγκεκριμένων τύπων αξιών με τάσεις φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς. Ενδεικτικά, όσο υψηλότερη η ιεράρχηση αξιών όπως
η Καλοσύνη, η Παγκοσμιότητα, ο Αυτοπροσδιορισμός και η Ασφάλεια, τόσο μειώνεται η τάση της Δημόσιας εκδήλωσης φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς ενώ θεωρητικά αξιοσημείωτο σε σχέση με το πιο πάνω είναι ότι όσο υψηλότερη η ιεράρχηση της Συμμόρφωσης, της Καλοσύνης και της Ασφάλειας, τόσο υψηλότερη η τάση του Ενδοτισμού για την εκδήλωση συμπεριφοράς βοήθειας.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Παπαστυλιανού Α., & Λαμπρίδης Ε. (2020). Κοινωνικές αξίες, φιλοκοινωνική συμπεριφορά και προσανατολισμός προς τον ατομικισμό και τη συλλογικότητα στην Ελλάδα. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 21(1), 21–42. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23258
- Τεύχος
- Τόμ. 21 Αρ. 1 (2014)
- Ενότητα
- ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ahuvia, A. C. (2002). Individualism / collectivism and
cultures of happiness: A theoretical conjecture ob
the relationship between consumption, culture
and subjective well being at the national level.
Journal l of Hapiness Studies, 3, 23-36.
Batson, C. D. (1987). Prosocial motivation: Is it ever
truly altruistic? In L. Berkowitz (Ed.), Advances in
Experimental social Psychology (Vol. 20, pp. 65-
. N.Y.C.: Academic Press.
Batson, C. D. (1995). Prosocial motivation: Why do we
help others? In A. Tesser (Ed.), Advanced Social
Psychology (pp. 333-381). Boston: McGraw - Hill.
Batson, C. D., & Oleson, K. C. (1991). Current status
of the empathy-altruism hypothesis. In M.S. Clark
(Ed.), Review of Personality and Social Psychology,
vol. 12: Prosocial behavior (pp. 62-85). Newbury
Park, CA: Sage.
Γεώργας, Δ., Χριστακοπούλου, Σ., μυλωνάς, Κ., &
Schwartz, S. H. (1992). Καθολικές αξίες: Ελληνική
πραγματικότητα. ψυχολογικά θέματα, 5 (1), 7-25.
Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., & Randall,
B. A. (2003). Sociocognitive and behavioral correlates
of a measure of prosocial tendencies for
adolescents. Journal of Early Adolescence, 23,
-134.
Carlo, G., Okun, M., Knight, G. P., & de Guzman, M. R.
u Αντωνία Παπαστυλιανού και Ευθύμιος Λαμπρίδης
T. (2005). Prosocial value motivation as a mediator
and moderator of the relations between agreeableness,
extraversion and volunteering. Personality
and Individual Differences, 38,1293-1305.
Carlo, G., & Randall, B. A. (2002). The development of
a measure of prosocial behaviors for late adolescents.
Journal of Youth and Adolescence, 31, 31-
Cieciuch, J., Davidov, E., Vecchione, M., & Schwartz,
S. H. (2014). A hierarchical structure of basic human
values in a third-order confirmatory factor
analysis. Swiss Journal of Psychology, 7, 177-182.
Cohen, A. (2010). Values and commitment: A test of
Schwartz’s human values theory among Arab
teachers in Israel. Journal of Applied Social Psychology,
, 1921-1947.
Dobewall, H., Aavik, T., Konstabel, K., Schwartz, S. H.,
Realo, A. (2014). A comparison of self-other
agreement in personal values versus the Big Five
personality traits. Journal of Research on Personality,
, 1-10.
Dovidio, J. F., Piliavin, J. A., Schroeder, D. A., & Penner,
L. (2006). The social psychology of prosocial
behavior. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Eisenberg, N., & Fabes, R. A. (1998). Prosocial development.
In W. Damon (Editor in chief) & N. Eisenberg
(Vol. Ed), Handbook of child psychology, vol.
: Social, emotional and personality development
(pp. 701-778, 5th edition). New York: Wiley.
Eisenberg, N., & Spinrad, T. L. (2014). Multidimensionality
of prosocial behavior: Rethinking the
conceptualization and development of prosocial
behavior. In L. M Padilla-Walker & G. Carlo (Eds.),
Prosocial development: A multidimensional approach
(pp. 17-42). N.Y.C. – Oxford University
Press.
Fischer, A. H., & Manstead, S. R. (2000). The relation
between gender and emotions in different cultures.
In A. H. Fischer (Ed.), Gender and emotion:
Social psychological perspectives (pp. 71-94).
Paris, France: Cambridge University Press.
Fontaine, J. R., Poortinga, Y. H., Delbeke, L., &
Schwartz, S. H. (2008). Structural equivalence of
the values domain across cultures: Distinguishing
sampling fluctuations from meaningful variation.
Journal of Cross-Cultural Psychology, 39, 345-365.
Georgas, J. (1989). Changing family values in Greece:
From collectivist to individualist. Journal of Cross-
Cultural Psychology, 20, 80-91.
Green, E. G. T. Deschamps, J-C. & Paez, D. (2005).
Variation of individualism and collectivism within
and between 20 countries: A typological analysis.
Journal of Cross-Cultural Psychology, 36, 321-339.
Halman, L., Sieben, I., & Van Zundert, M. (2012). The
Atlas of European values. Trends and traditions at
the turn of the century. Leiden: Koninklijke Brill, NV.
Hardy, S. A., & Carlo, G. (2005). Religiosity and prosocial
behaviors in adolescence: The mediating role
of prosocial values. Journal of Moral Education,
, 231-249.
Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International
differences in work related values. Sage:
London.
Hofstede, G. (2001) Culture’s consequences (2nd edition).
Thousand Oaks, CA: Sage.
Hui, C. H. (1988). Measurement of individualism-collectivism.
Journal for Research on Personality, 22,
-36.
Kagitcibasi, C. (1997). Individualism and collectivism.
In J.W. Berry, M.H. Segall, C. Kagitcibasi (Eds.),
Handbook of cross-cultural psychology, vol.3: Social
behavior and applications (pp. 1-49, 2nd edition).
Boston: Allyn & Bacon.
Kagitcibasi, G. (2005). Autonomy and relatedness in
cultural context: Implications for self and family.
Journal of Cross cultural Psychology, 46, 403-422.
Kobayashi, E., Kerbo, H.R ., & Sharp, S. F. (2010). Differences
in individualistic and collectivistic tendencies
among college students in Japan and the
United States. International Journal of Comparative
Sociology, 51, 59-84.
Kohn, P. M., Lafreniere, K., & Gurevich, M. (1990). The
inventory of college students’ recent life experiences:
A decontaminated hassles scale for a special
population. Journal of Behavioral Medicine,
, 619-630.
λαμπρίδης, Ε., & Δελαβέκουρα, Α. (2013). Κοινωνικές
αξίες νέων παραβατών: Διερευνητική μελέτη. ψυ-
χολογία, 20, 121-135.
λαμπρίδης, Ε., & Παπαστυλιανού, Α. (2011). Κοινω-
νικές αξίες, ατομικισμός – συλλογικότητα και τά-
σεις φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς φοιτητών
στην Ελλάδα. Ανακοίνωση στο 13ο Πανελλήνιο
Συνέδριο ψυχολογικής Έρευνας, Αθήνα – ΕΚΠΑ.
Lampridis, E., & Papastylianou, D. (2014). Prosocial
behavioural tendencies and orientation towards
individualism-collectivism of Greek young adults.
International Journal of Adolescence and Youth,
doi: 10.1080/02673843.2014.890114
Lonnqvist, J-E., Verkasalo, M., Wichardt, P. C., &
Αξίες, φιλοκοινωνική συμπεριφορά, ατομικισμός - συλλογικότητα u 39
Walkowitz, G. (2013). Personal values and prosocial
behaviour in strategic interactions: Distinguishing
value-expressive from value-ambivalent
behaviours. European Journal of Social Psychology,
, 554-569.
Matsumoto, D. (1999). Culture and self: An empirical
assessment of Markus and Kitayama’s theory of
independent and interdependent self-construal.
Asian Journal of Social Psychology, 2, 289-310.
McGinley, M., Opal, D., Richaud, M-C., & Mesurado,
B. (2014). Cross-cultural evidence of multidimensional
prosocial behaviors: An examination of the
prosocial tendencies measure (PTM). In L. M
Padilla-Walker & G. Carlo (Eds.), Prosocial development:
A multidimensional approach (pp. 258-
. N.Y.C. – Oxford University Press.
Mishra, R. C. (1994). Individualism and collectivism
orientations across generations. In U. Kim, H.C.
Triandis, C. Kagitsibasi, S.C. Choi, & G. Yoon
(Eds.), Individualism and collectivism: Theory,
method and applications (pp. 225-238). Thousand
Oaks, CA: Sage.
Mortenson, S. T. (2002). Sex, communication values,
and cultural values: Individualism–collectivism as
a mediator of sex differences in communication
values in two cultures. Communication Reports,
, 57–70.
Nezlek, J. B., Kafetsios, K., & Smith, V. (2008). Emotions
in everyday social encounters: Correspondence
between culture and self-construal. Journal
of Cross-Cultural Psychology, 39, 366-372.
Oyserman, D., Coon, H. M., & Kemmelmeier, M.
(2002). Rethinking individualism and collectivism:
Evaluation of theoretical assumptions and metaanalyses.
Psychological Bulletin, 128, 3-72.
Padilla-Walker, L. M., & Carlo, G. (2007). The role of
positivematernal and peer expectations on adolescents’
prosocial values and behaviors. Journal
of Family Psychology, 21, 538-541.
Papastylianou, D., & Lampridis, E. (2012). Social values
of Greek university students: An investigation
in terms of individualism and collectivism.
Ανακοίνωση στο 13th Biennial Conference of the
European Association for Research on Adolescence,
Σπέτσες.
Penner, L. A., Dovidio, J. F., Piliavin, J. A., & Schroeder,
D. A. (2005). Prosocial behavior: Multilevel perspectives.
Annual Review of Psychology, 56, 365–
Piurko, Y., Schwartz, S. H., & Davidov, E. (2011). Basic
personal values and the meaning of left-right
political orientations in 20 countries. Political Psychology,
, 537-561.
Roccas, S., & Schwartz, S. H. (1997). Church-state relations
and the association of religiosity with values.
Cross-Cultural Research, 31, 356-375.
Roccas, S., Schwartz, S. H., & Amit, A. (2010). Personal
value priorities and national identification.
Political Psychology, 31, 393-419.
Saroglou, V., Delpierre, V., & Dernelle, R. (2004). Values
and religiosity: A meta-analysis of studies using
Schwartz’s model. Personality and Individual
Differences, 37, 721–734.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and
structure of values: Theory and empirical tests in
countries. In M. Zanna (Ed.), Advances in experimental
social psychology (vol. 25) (pp. 1-65).
New York: Academic Press.
Schwartz, S. H. (2006α). Les valeurs de base de la
personne: Théorie, mesures et applications. Revue
Française de Sociologie, 47, 249-288.
Schwartz, S. H. (2006β). A theory of cultural value orientations:
Explication and applications. Comparative
Sociology, 5, 137-182.
Schwartz, S. H. (2007). Value orientations: Measurement,
antecedents and consequences across nations.
In R. Jowell, C. Roberts, R. Fitzgerald & G.
Eva (Eds). Measuring attitudes cross-nationally:
Lessons from the European Social Survey (pp.
-193). London: Sage.
Schwartz, S. H. (2010). Basic values: How they motivate
and inhibit prosocial behavior. In M. Mikulincer
& P. Shaver (Eds.), Prosocial motives, emotions,
and behavior: The better angels of our nature
(pp. 221-241). Washington: American Psychological
Association Press.
Schwartz, S. H. (2011α). Values: Individual and cultural.
In S. M. Breugelmans, A. Chasiotis, & F. J.
R. van de Vijver (Eds.), Fundamental questions in
cross-cultural psychology (pp. 463-493). Cambridge:
Cambridge University Press.
Schwartz, S. H. (2011β). Studying values: Personal
adventures, future directions. Journal of Cross-
Cultural Psychology, 42, 307-319.
Schwartz, S. H., & Bilsky, W. (1990). Toward a theory
of the universal content and structure of values:
Extensions and cross-cultural replications. Journal
of Personality and Social Psychology, 58, 878-891.
Schwartz, S. H., Cieciuch, J., Vecchione, M., Davidov,
E., Fischer, R., Beierlein, C., Ramos, A., Verkasa-
u Αντωνία Παπαστυλιανού και Ευθύμιος Λαμπρίδης
lo, M., & Lonnqvist, J-E., Demirutku, K., & Dinlen-
Gumus, O., Konty, M. (2012). Refining the theory
of basic individual values. Journal of Personality
and Social Psychology, 103, 663-688.
Schwartz, S.H., & Huismans, S. (1995). Value priorities
and religiosity in four Western religions. Social
Psychology Quarterly, 58, 88-107.
Schwartz, S. H., & Rubel, T. (2005). Sex differences
in value priorities: Cross-cultural and multi-method
studies. Journal of Personality and Social Psychology,
, 1010-1028.
Schwartz, S. H., & Rubel-Lifschitz, T. (2009). Cross-national
variation in the size of sex differences in values:
Effects of gender equality. Journal of Personality
and Social Psychology, 97, 171-185.
Shulruf, B., Alesi, M., Ciochina, l., Faria, L., Hattie, J.,
Hong, F., Pepi, A-M., Watkins, D. (2011). Measuring
collectivism and individualism in the third millennium.
Social Behavior and Personality: An International
Journal, 39, 173-187.
Singelis, T. M., Triandis, H. C., Bhawuk, D., & Gelfand,
M. G. (1995). Horizontal and vertical dimensions
of individualism and collectivism: A theoretical and
measurement refinement. Cross Cultural Research,
, 240-275.
Smith, P. B., & Schwartz, S. H. (1997). Values. In J.W.
Berry, M.H. Segall & C. Kagitcibasi (Eds.), Handbook
of cross-cultural psychology, Vol. 3, 2nd Edition
(pp. 77-118). Boston: Allyn & Bacon.
Sortheix, F. M., & Lonnqvist, J-E. (2014). Personal value
priorities and life satisfaction in Europe: The
moderating role of socioeconomic development.
Journal of Cross Cultural Psychology, 45, 282-299.
Stocks, E. L., Lishner, D. A., & Decker, S. K. (2009). Altruism
or psychological escape: Why does empathy
promοte prosocial behavior? European Journal
of Social Psychology, 39, 649-665.
Taras, V., Muchinsky, P., Sarala, R., Avsec, A., Kemmelmeier,
M., Aygun, Z. K., . . . Singelis, T. M.
(2014). Opposite ends of the same stick? Multimethod
test of the dimensionality of individualism
and collectivism. Journal of Cross-Cultural Psychology,
, 213-245. doi: 10.1177/0022022113509132.
Triandis, H. C. (1995). Individualism and collectivism.
Boulder, CO: Westview Press.
Triandis, H. C., Leung, K., Villareal, M. J., & Clack, F. I.
(1985). Allocentric versus idiocentric tendencies:
Convergent and discriminant validation. Journal of
Research in Personality, 19, 395-415.
Vecchione, M., Schwartz, S. H., Caprara, G., Schoen,
H., Cieciuch, J., Silvester, J., Bain, P., Bianchi, G.,
Kirmanoglu, H., Baslevent, C., Mamali, C., Manzi,
J., Pavlopoulos, V., Posnova, T., Torres, C.,
Verkasalo, M., Lönnqvist, J.-E., Vondr
Welzel, C., & Alessandri, G. (2015). Personal values
and political activism: A cross-national
study. British Journal of Psychology, 106, 84-106.
Voronov, M., & Singer, J. A. (2002). The myth of individualism
– collectivism: A critical review. Journal
of Social Psychology, 142, 461-480.
White, B. A. (2013). Who cares when nobody is watching?
Psychopathic traits and empathy in prosocial
behaviors. Personality and Individual differences,
