Ακούσια εισαγωγή σε ψυχιατρική μονάδα: Από το πνεύμα του νόμου στην καθημερινότητα της εφαρμογής του
Δημοσιευμένα:
Oct 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Ακούσια εισαγωγή Επαγγελματικές πρακτικές Θεμελιωμένη θεωρία
Περίληψη
Η παρούσα μελέτη διερευνά τη διάσταση ανάμεσα στο νόμο 2071/92 για την ακούσια εισαγωγή ατόμων με ψυχική διαταραχή σε μονάδα ψυχικής υγείας και στην πρακτική εφαρμογή του, μέσω της άντλησης πληροφοριών από τους άμεσα εμπλεκόμενους στη διαδικασία ψυχιάτρους, εισαγγελείς, αστυνομικούς υπαλλήλους και ψυχιατρικούς ασθενείς. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των ημιδομημένων συνεντεύξεων με τέσσερις συμμετέχοντες από κάθε επαγγελματική ομάδα και τέσσερα άτομα με εμπειρία ακούσιας εισαγωγής. Το υλικό που προέκυψε αναλύθηκε συστηματικά και οργανώθηκε σε κατηγορίες σύμφωνα με τις αρχές της θεμελιωμένης θεωρίας. Από την ανάλυση του υλικού προκύπτει μια επαρκής εικόνα για τον τρόπο διεξαγωγής της ακούσιας εισαγωγής, τις πτυχές του νόμου που εφαρμόζονται και αντίστοιχα αυτές που δεν εφαρμόζονται, τις δυσκολίες στην εφαρμογή του νόμου, καθώς και ευρύτερα ζητήματα που αφορούν την ακούσια εισαγωγή. Στα κεντρικά ζητήματα που αναδείχθηκαν συγκαταλέγονται η διακριτότητα των ρόλων των
συμμετεχόντων και η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ τους, η σημασία της επικινδυνότητας που συσπειρώνει όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες και παρακάμπτει το στόχο της φροντίδας, και η ανυπαρξία ενδεδειγμένου πλαισίου εφαρμογής του νόμου, που οδηγεί σε σημαντικές διαφοροποιήσεις στην εφαρμογή του ανάλογα με την προσωπική στάση και γνώση του κάθε εμπλεκόμενου επαγγελματία.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Γρηγοριάδου Ε., Αμπατζή Ε., & Γεωργάκα Ε. (2020). Ακούσια εισαγωγή σε ψυχιατρική μονάδα: Από το πνεύμα του νόμου στην καθημερινότητα της εφαρμογής του. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 19(1), 80–102. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23609
- Τεύχος
- Τόμ. 19 Αρ. 1 (2012)
- Ενότητα
- ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕΙΣ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αλεβίζος, Β. (1997). Το σκεπτικό του νόμου 2071/92
για την ακούσια νοσηλεία. Τετράδια Ψυχιατρικής,
, 132-136.
Αλεβίζος, Β. (2004). Ο ψυχίατρος στο δικαστήριο.
Στο Β. Αλεβίζος, J. Jehle, Π. Κακκαλής, Λ. Κο-
τσαλής & Ν. Τζαβάρας (Επιμ.), Δικαστική ψυχια-
τρική και απονομή της δικαιοσύνης (σσ. 83-137).
Αθήνα-Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Βαλμά, Β. (2005). Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας: Αρ-
χές για την προστασία των ατόμων με ψυχική νό-
σο και για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών
ψυχικής υγείας. Αφιερώματα, 8, 32-34.
Bernardet, P. (1997). Κίνδυνος και επικινδυνότητα
στις εθνικές νομοθεσίες που αφορούν στην ψυ-
χική υγεία και στη νομολογία των ευρωπαϊκών
κρατών. Τετράδια Ψυχιατρικής, 60, 81-97.
Bindman, J., Tighe, J., Thornicroft, G., & Leese, M.
(2002). Poverty, poor services, and compulsory
psychiatric admission in England. Social
Psychiatry & Psychiatric Epidemiology, 37, 341-
Γεωργάκα, Ε. (2009). Τα δικαιώματα ατόμων με ψυ-
χικές διαταραχές στην Ελλάδα: Από τις διεθνείς
διακηρύξεις στις επαγγελματικές πρακτικές. Επι-
στημονική Επετηρίδα του Τμήματος Ψυχολογίας
του ΑΠΘ, τόμ. Η’, 89-128.
Charmaz, K. (2003). Grounded theory. In J. A. Smith
(Ed.), Qualitative psychology: A practical guide to
research methods (pp. 81-110). London: Sage.
Γιανναράς, Χ. (1998). Η απανθρωπιά του δικαιώμα-
τος. Αθήνα: Δομός.
Δημακοπούλου, Α., Παπαμιχαήλ, Ε., Θεολόγος, Γ., &
Ρόντος, Ι. (2003). Αναγκαστικές νοσηλείες στον
ψυχιατρικό τομέα γενικού νοσοκομείου - 31 μή-
νες μετά. Τετράδια Ψυχιατρικής, 83, 58-65.
Dressing, H., & Salize, H. J. (2004). Compulsory
admission of mentally ill patients in European
Union Member States. Social Psychiatry &
Psychiatric Epidemiology, 39, 797-803.
European Network of ex-Users and Survivors of
Psychiatry (2000). White paper on the protection
of human rights and dignity of people suffering
from mental disorder, especially those placed as
involuntary patients in a psychiatric establishment.
Πρόσβαση στις 27 Νοέμβρη 2008, http://www.
enusp.org.
Graley-Wetherell, R. (2007). Οι χρήστες των υπηρε-
σιών υγείας και το κίνημα για αυτοεκπροσώπηση
Γρηγοριάδου Ειρήνη, Αμπαζή Ευαγγελία και Ευγενία Γεωργάκα
στη Βρετανία. Κοινωνία και ψυχική Υγεία, 2, 25-
Hartmann, P., & Braeuling, S. (2007). Finding
common strength together: The Berlin Runaway
House. In P. Stastny & P. Lehmann (Eds.),
Alternatives beyond psychiatry (pp. 188-198).
Berlin: Peter Lehmann Publishing.
Ιωσηφίδης, Θ. (2008). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας
στις κοινωνικές επιστήμες. Αθήνα: Κριτική.
Kaltiala-Heino, R., Korkeila, J., Tuohimaki, C., Tuori,
T., & Lehtinen, V. (2000). Coercion and
restrictions in psychiatric inpatient treatment.
European Psychiatry, 15, 213-219.
Κατσαφούρος, Κ. (2003). Δρομοκα τειο Ψ.Ν.Α. - Ανα-
γκαστικές νοσηλείες και ανοιχτά ψυχιατρικά τμή-
ματα. Τετράδια Ψυχιατρικής, 83, 55-57.
Kjellin, L., Hοyer, G., Engberg, M., Kaltiala-Heino, R.,
& Sigurjonsdottir, M. (2006). Differences in
perceived coercion at admission to psychiatric
hospitals in the Nordic countries. Social Psychia -
try & Psychiatric Epidemiology, 41, 241-247.
Κοκκινάκος, Γ. (2007). Σημειώσεις για την ψυχιατρική
μεταρρύθμιση: Το παράδειγμα της Κρήτης. Χα-
νιά: Γραφικές τέχνες - Γεωρβασάκης.
Κοσμάτος, Κ. (1994). Το έκτο κεφάλαιο του ν.
/1992 μετά από ένα έτος εφαρμογής: Έρευ-
να δοκιμασίας του στην πράξη. Υπεράσπιση,
-211.
Κοσμάτος, Κ. (1998). Η «απομόνωση» και η «καθή-
λωση» των ψυχικά ασθενών που εγκλείονται στο
ψυχιατρείο: Βασικοί προβληματισμοί. Αρμενό-
πουλος, 1, 125-131.
Κοσμάτος, Κ. (2002). Η ακούσια νοσηλεία σε μονάδα
ψυχικής υγείας. Ερευνητικές διαπιστώσεις και
προοπτικές από την εφαρμογή του νόμου
/1992. Αθήνα-Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Κοσμάτος, Κ. (2007). Ακούσια ψυχιατρική νοσηλεία.
Στίγμα, 17, 18-24.
Κουτσουράδης, Α., & Γεωργιάδη, Α. (2002). Προ-
στατευτικοί θεσμοί του αστικού δικαίου: Δικαστι-
κή συμπαράσταση, ακούσια νοσηλεία, επιμέλεια
ξένων υποθέσεων. Αθήνα: Σάκκουλας.
Λαζαρίδης, Κ. (1997). Αναγκαστική προσαγωγή για
ενδονοσοκομειακή νοσηλεία για αλλοδαπούς
στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας/Γερμανία: Επι-
δημιολογική προσέγγιση και διαχωριστικά χαρα-
κτηριστικά. Τετράδια Ψυχιατρικής, 60, 69-78.
Μαδιανός, Μ. (2002). Η ψυχιατρική περίθαλψη στην
Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ψυχιατρική, 13, 297-
Madill, A., Jordan, A., & Shirley, C. (2000). Objectivity
and reliability in qualitative analysis: Realist,
contextualist and radical constructionist
epistemologies. British Journal of Psychology, 91,
-20.
Μανιτάκης, Α. (1997). Τα δικαιώματα του ψυχασθε-
νούς: Δικαιώματα ενός προσώπου στην ελευθε-
ρία ή δικαιώματα ενός ασθενούς στην υγεία; Τε-
τράδια Ψυχιατρικής, 60, 54-68.
Mason, J. (2003). Η διεξαγωγή της ποιοτικής έρευ-
νας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Μεγαλοοικονόμου, Θ. (2001). Ιδεολογίες του ψυχια-
τρικού εκσυγχρονισμού. Τετράδια Ψυχιατρικής,
, 33-45.
Μητροσύλη, Μ. (1997). Αναγκαιότητα προσδιορι-
σμού στην Ευρώπη μιας νέας πολιτικής για την
ψυχική υγεία. Τετράδια Ψυχιατρικής, 60, 158-
Morgan, C., Mallett, R., Hutchinson, G., & Leff, J.
(2004). Negative pathways to psychiatric care
and ethnicity: The bridge between social science
and psychiatry. Social Science & Medicine, 58,
-752.
Μπαϊρακτάρης, Κ. (1994). Ψυχική υγεία και κοινωνική
παρέμβαση. Αθήνα: Εναλλακτικές εκδόσεις/αντι-
παραθέσεις.
Μπιλανάκης, Ν. (2004). Ψυχιατρική περίθαλψη και αν-
θρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα. Αθήνα: Οδυσ-
σέας.
Μπιλανάκης, Ν. (2005). Υποχρέωση ενημέρωσης ψυ-
χικά ασθενούς για τα δικαιώματά του: Μια περί-
πτωση υποχρέωσης ενημέρωσης ασθενούς. Τε-
τράδια Ψυχιατρικής, 92, 28-33.
Μποζίκας, Β., Τσιπροπούλου, Β., Δεσερή, Χ., Κοσμί-
δου, Μ., Μπογιατζή, Μ., Πιτσάβας, Σ. & Καράβα-
τος, Θ. (2003). Μελέτη παραγόντων που επηρε-
άζουν την ακούσια νοσηλεία ασθενών σε μια ψυ-
χιατρική κλινική. Ψυχιατρική, 14(2), 120.
Μπρεδήμας, Α. (2006). Η προστασία των ψυχικά
ασθενών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης
για τα δικαιώματα του ανθρώπου και άλλων ρυθ-
μίσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στο Κ.
Σολδάτος, Α. Καρακώστας, Α. Κουτσουριάδης &
Μ. Μαλλιώρη (Επιμ.), Ψυχιατρική και δίκαιο: Γε-
νικό πλαίσιο και προβληματισμοί (σσ. 207-222).
Αθήνα-Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Olofsson, B., & Norberg, A. (2001). Experiences of
coercion in psychiatric care as narrated by
patients, nurses and physicians. Journal of
Advanced Nursing, 33(1), 89-97.
Ακούσια εισαγωγή σε ψυχιατρική μονάδα 99
Oluwatayo, O., & Gater, R. (2004). The role of enga -
gement with services in compulsory admission of
African/Caribbean patients. Social Psychiatry &
Psychiatric Epidemiology, 39, 739-743.
Παρασκευόπουλος, Ν.Α. (1993). Ν. 2071/1992, εκ-
συγχρονισμός και οργάνωση συστήματος υγεί-
ας. Υπεράσπιση, 199-212.
Παρασκευόπουλος, Ν.Α., & Κοσμάτος, Κ. (1997). Ο
αναγκαστικός εγκλεισμός του ψυχικά ασθενή σε
ψυχιατρείο. Αθήνα: Σάκκουλας.
Parker, I., Γεωργάκα, Ε., Harper, D., McLaughlin, T.,
& Stowell-Smith, M. (2007). Αποδομώντας την ψυ-
χοπαθολογία. Αθήνα: Gutenberg.
Pilgrim, D., & Rogers, A. (2004). Κοινωνιολογία της
ψυχικής υγείας και ασθένειας. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Πλουμπίδης, Δ. (1995). Η ιστορία της ψυχιατρικής
στην Ελλάδα. Αθήνα: Εξάντας.
Πλουμπίδης, Δ. (1997). Παρατηρήσεις για την εφαρ-
μογή του νόμου 2071/92 σχετικά με την αναγκα-
στική νοσηλεία σε ψυχιατρικά ιδρύματα. Τετρά-
δια Ψυχιατρικής, 60, 147-151.
Seikkula, J., & Alakare, B. (2007). Open dialogues.
In P. Stastny & P. Lehmann (Eds.), Alternatives
beyond psychiatry (pp. 223-239). Berlin: Peter
Lehmann Publishing.
Silverman, D. (2000). Doing qualitative research: A
practical handbook. London: Sage.
Singh, S.P., Croudace, T., Beck, A., & Harrison, G.
(1998). Perceived ethnicity and the risk of
compulsory admission. Social Psychiatry &
Psychiatric Epidemiology, 33, 39-44.
Σκαραγκάς, Δ. (2002). Εγκληματίας ψυχασθενής:
Ένας επικίνδυνος μύθος. Θεσσαλονίκη: Ιανός.
Smith, J.A. (1995). Semi-structured interviewing and
qualitative analysis. In J.A. Smith, R. Harré & L.
van Langenhove (Eds.), Rethinking methods in
psychology (pp. 9-26). London: Sage.
Σπυρόπουλος, Η. (1997). Ακούσια (αναγκαστική) νο-
σηλεία ψυχικά ασθενών. Τετράδια Ψυχιατρικής,
, 20-23.
Stastny, P., & Lehmann, P. (Eds.) (2007). Alternatives
beyond psychiatry. Berlin: Peter Lehmann
Publishing.
Στυλιανίδης, Σ., Μητροσύλη, Μ., & Πλουμπίδης, Δ.
(1997). Σχετικά με την εφαρμογή του νέου ελλη-
νικού νόμου στην ψυχιατρική. Τετράδια Ψυχια-
τρικής, 60, 152-157.
Συνήγορος του Πολίτη (2007). Ειδική έκθεση. Αυτε-
πάγγελτη έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη για
την ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών. Πρόσβα-
ση στις 10 Νοέμβρη 2008. http://www.synigorow.
gr.reportw/EidikiEkthesiAkousiaNosileiaeksetasi.
pdf.
Taylor, P.J., & Gunn, J. (1999). Homicides by people
with mental illness: Myth and reality. British
Journal of Psychiatry, 174, 9-14.
Τεμπέλη, Κ., & Κωνσταντακόπουλος, Γ. (2003). Πα-
ρέμβαση στην κρίση: Ζητήματα σχετικά με τα δι-
καιώματα των ασθενών και την αστυνομία. Αφιε-
ρώματα, 1, 6-22.
Τσαλίκογλου, Φ. (1987). Ο μύθος του επικίνδυνου ψυ-
χασθενή. Αθήνα: Παπαζήση.
Φουντεδάκη, Κ. (2006). Η αστική ευθύνη του ψυχιά-
τρου. Στο Κ. Σολδάτος, Α. Καρακώστας, Α. Κου-
τσουριάδης & Μ. Μαλλιώρη (Επιμ.), Ψυχιατρική
και δίκαιο: Γενικό πλαίσιο και προβληματισμοί
(σσ. 183-196). Αθήνα-Κομοτηνή: Σάκκουλας.
Φυτράκης, Ε. (2007). Η ακούσια νοσηλεία σήμερα:
Μια μαύρη τρύπα στο κράτος δικαίου. Τετράδια
Ψυχιατρικής , 100, 109-120.
Walsh, E., Buchanan, A., & Fahy, T. (2002). Violence
and schizophrenia: Examining the evidence.
British Journal of Psychiatry, 180, 490-495.
Webber, M., & Huxley, P. (2004). Social exclusion and
risk of emergency compulsory admission: A
case-control study. Social Psychiatry & Psy -
chiatric Epidemiology, 39, 1000-1009.
Willig, C. (2001). Introducing qualitative research in
psychology: Adventures in theory and method.
Buckingham: Open University Press.
Zinkler, M., & Priebe, S. (2002). Detention of the
mentally ill in Europe - a review. Acta Psychiatrica
Scandinavica, 106, 3-8.
