Μάθηση της ορθογραφημένης γραφής της ελληνικής γλώσσας: στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές της Α’ τάξης στη γραφή
Δημοσιευμένα:
oct. 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Ορθογραφημένη γραφή Ορθογραφικά λάθη Στρατηγικές στη γραφή
Περίληψη
Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας ήταν η διερεύνηση των στρατηγικών που χρησιμοποιούν οι αρχάριοι ορθογράφοι στη γραφή της ελληνικής γλώσσας. Αξιολογήθηκαν συνολικά 50 μαθητές της Α’ τάξης του Δημοτικού σε τρεις χρονικές περιόδους (Φάση 1: Νοέμβριος - Δεκέμβριος, Φάση 2: Φεβρουάριος - Μάρτιος, Φάση 3: Μάιος-Ιούνιος)
κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Οι μαθητές υποβλήθηκαν σε για δοκιμασία ορθογραφικής παραγωγής καθ’ υπαγόρευση και αναλύθηκαν οι φωνολογικά και ορθογραφικά ορθές αποδόσεις των λέξεων, αλλά
και οι τύποι των ορθογραφικών λαθών. Το γλωσσικό υλικό αποτελούνταν από 72 λέξεις (γραφημικά απλές και γραφημικά πολύπλοκες), οι οποίες επιλέχθηκαν από το βασικό λεξιλόγιο του βιβλίου της γλώσσας της
Α’ Δημοτικού. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι οι μαθητές στις πρώτες φάσεις μάθησης της ορθογραφημένης γραφής αξιοποιούν κυρίως φωνολογικές γνώσεις για τις αντιστοιχίες ήχων-γραμμάτων, ενώ προς το τέλος του σχολικού έτους φαίνεται να ενεργοποιούνται μνημονικές στρατηγικές στη γραφή.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Σαρρής Μ., & Πόρποδας Κ. (2020). Μάθηση της ορθογραφημένης γραφής της ελληνικής γλώσσας: στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές της Α’ τάξης στη γραφή. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 19(4), 373–397. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23696
- Τεύχος
- Τόμ. 19 Αρ. 4 (2012)
- Ενότητα
- ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Aaron, P. G., Keetay, V., Boyd, M., Palmatier, S., &
Wacks, J. (1998). Spelling without phonology: A
study of deaf and hearing children. Reading and
Writing, 10, 1-22.
Αϊδίνης, A., & Δαδακλή, Χ. (2006). Από τη γραφή
στην ορθογραφημένη γραφή: Η επίδραση της
φωνολογικής και της μορφοσυντακτικής επίγνω-
σης. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη, Α. Στερνίκας & Κ.
Θηβαίος (Επιμ.), Έρευνα και πρακτική του γραμ-
ματισμού στην ελληνική κοινωνία. Αθήνα: Ελληνι-
κά Γράμματα.
Αϊδίνης, A., & Παράσχου, Δ. (2004). Η ανάπτυξη της
ορθογραφημένης γραφής στο Δημοτικό σχο-
λείο: Λάθη και στρατηγικές των παιδιών. Στο Ν.
Μακρής & Δ. Δεσλή (Επιμ.), Η γνωστική Ψυχο-
λογία σήμερα: Γέφυρες για τη μελέτη της νόησης
(Πρακτικά Συνεδρίου, σσ. 245-252). Αθήνα: Τυ-
πωθήτω - Γ. Δαρδανός.
Μάθηση της ορθογραφημένης γραφής της ελληνικής γλώσσας 391
Aidinis, Α. (2010). Η ανάπτυξη των στρατηγικών ορ-
θογραφημένης γραφής στα ελληνικά. Στο Α.
Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογρα-
φία: Μάθηση και Διαταραχές (σσ. 151-164). Αθή-
να: Gutenberg.
Allyn, F. A., & Burt, J. S. (1998). Pinch my wig or
winch my pig: Spelling, spoonerisms and other
language skills. Reading and Writing, 10, 51-74.
Apel, K. (2004). Word study and the speech language
pathologist. Perspectives on language, learning
and education. ASHA Division 1, 11(3), 13-17.
Apel, K., Masterson, J.J., & Niessen, N. L. (2004).
Spelling assessment frameworks. In C.A. Stone,
E. R. Silliman, B. J. Ehren, & K. Apel (Eds.),
Handbook of language and literacy: Development
and disorders (pp. 644-660). New York: Guilford
Press.
Βαλσαμίδου, Φ., Μουζάκη, Α., & Πρωτόπαπας, Α.
(2008). Διαχρονική διερεύνηση των λαθών ορ-
θογραφίας μαθητών του δημοτικού σχολείου.
Ανηρτημένη ανακοίνωση στο 1ο Πανελλήνιο Συ-
νέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο
Αθηνών, 29 Μαΐου - 1 Ιουνίου.
Barry, C. (1994). Spelling routes (or roots or rutes). In
G. D. A. Brown & N. C. Ellis (Eds.), Handbook of
Spelling: Theory, Process and Intervention (pp.
-49). UK: John Wiley & Sons Ltd.
Baxter, D. M., & Warrington, E. K. (1987). Transcoding
sound to spelling: Single or multiple sound unit
correspondence? Cortex, 23, 11028.
Beauvois, M. - F., & Dérouesné, J. (1981). Lexical or
orthographic dysgraphia. Brain, 104, 21-50.
Bishop, D. V. M., & Robson, J. (1989). Accurate nonword
spelling despite congenital inability to
speak: Phoneme - grapheme conversion does
not require subvocal articulation. British Journal
of Psychology, 80, 1-13.
Brown, G. D. A., & Ellis, N. C. (1994). Issues in
spelling research: an overview. In G. D. A. Brown
& N. C. Ellis (Eds.), Handbook of Spelling: Theory,
Process and Intervention (pp. 3-25). UK: John
Wiley & Sons Ltd.
Bryant, P. E., & Bradley, L. (1980). Why children
sometimes write words which they do not read. In
U. Frith (Ed.), Cognitive processes in spelling (pp.
-370). N. York: Academic Press.
Bryant, P.E., Nunes, T., & Aidinis, A. (1999). Different
morphemes, same spelling problems: Cross
linguistic developmental studies. In M. Harris & G.
Hatano (Eds.), Learning to read and write: A
cross-linguistic perspective (pp. 112-133). New
York: Cambridge University Press.
Burt, J. S. (2006). Spelling in Adults: The Combined
In uences of Language Skills and Reading
Experience. Journal of Psycholinguistic research,
, 447-470.
Caramazza, A., & Miceli, G. (1990). The structure of
graphemic representations. Cognition, 37, 243-
Caramazza, A., Miceli, G., & Romani, C. (1987). The
role of the graphemic buffer in spelling: Evidence
from a case of acquired dysgraphia. Cognition,
, 59-85.
Carlisle, J. F. (2003). Morphology matters in learning
to read: A commentary. Reading Psychology, 24,
-322.
Chliounaki, K., & Bryant, P. (2002). Construction and
learning to spell. Cognitive Development, 17,
-1499.
Colombo, L., Fudio, S., & Mosna, G. (2009).
Phonological and working memory mechanisms
involved in written spelling. European Journal of
Cognitive Psychology, 21(6), 837-861.
Coltheart, Μ., Curtis, Β., Atkins, P., & Haller, M.
(1993). Models of reading aloud dual-route and
parallel-distributed processing approaches.
Psychological Review, 100, 589-608.
Costa, V. (2010). Orthographic representations and
working memory properties in the spelling
process: A neuropsychological analysis. Un -
published doctorial dissertation, University of
Trento. Ανακτήθηκε από http://eprints-phd.biblio.
unitn.it/389/1/Tesi_Dottorato_Vanessa_Costa.pdf
(3/10/2012).
Cunningham, A. E., Perry, K. E., & Stanovich, K. E.
(2001). Converging evidence for the concept of
orthographic processing. Reading and Writing: An
Interdisciplinary Journal, 14, 549-568.
Διαφέρμος, Β. (2005). Κοινωνική Στατιστική με το
SPSS. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ζήτη.
Ehri, L. C. (1987). Learning to read and spell words.
Journal of Reading Behaviour, 19, 5-31.
Ehri, L. C. (2000). Learning to read and learning to
spell: Two sides of a coin. Topics in Language
Disorders, 20(3), 19-36.
Ehri, L. C. (2002). Phases of acquisition in learning
to read words and implications for teaching.
British Journal of Educational Psychology
Monograph Series II, 1, 7-28.
Ellis, A. W., & Young, A. W. (1996). Human cognitive
Μενέλαος Σαρρής και Κωνσταντίνος Πόρποδας
neuropsychology: A textbook with readings. UK:
Psychology Press.
Ellis, N. C. (1994). Longitudinal studies of spelling
development. In G. D. A. Brown & N. C. Ellis
(Eds.), Handbook of Spelling: Theory, Process
and Intervention (pp. 155-177). UK: John Wiley &
Sons Ltd.
Giannouli, V. I., & Harris, M. (1997). The relationship
of phonemic awareness to reading and spelling
acquisition in Greek. Paper presented to the Eight
European Developmental Psychology
Conference, University of Rennes, France.
Goodman, R. A., & Caramazza, A. (1986). Aspects of
the spelling process: evidence from a case of
acquired dysgraphia. Language and Cognitive
Processes, 1(4), 263-296.
Goswami, U. (1988). Children’s use of analogy in
learning to spell. British Journal of Developmental
Psychology, 6, 21-33.
Graham, S., Harris, K. R., & Fink, B. (2000). Is
handwriting causally related to learning to write?
Treatment of handwriting problems in beginning
writers. Journal of Educational Psychology, 92,
-633.
Harris, M., & Giannouli, V. (1999). Learning to read
and spell in Greek: The importance of letter
knowledge and morphological awareness. In M.
Harris & G. Hatano (Eds.), Learning to read and
write: A cross-linguistic perspective. (pp. 51-70).
Cambridge: Cambridge University Press.
Henderson, E. H. (1982). Learning to read and spell:
The child’s knowledge of words. DeKalb:
Northern Illinois Press.
Henderson, L., & Chard, J. (1980). The reader’s
implicit knowledge of orthographic structure. In
U. Frith (Ed.), Cognitive Processes in Spelling
(pp. 85-116). N. York: Academic Press.
Henry, M. (1989). Children’s word structure
knowledge: Implications for decoding and
spelling instruction. Reading and Writing: An
Interdisciplinary Journal, 2, 135-152.
Holligan, C., & Johnston, R. S. (1991). Spelling errors
and phonemic segmentation ability: the nature of
the relationship. Journal of Research in Reading,
, 33-45.
Hughes, M., & Searle, D. (1997). The violent e and
other tricky sounds. Portland, ME: Stenhouse
Publishers.
Kandel, S., Alvarez, C. J., & Vallée, N. (2006).
Syllables as processing units in handwriting
production. Journal of Experimental Psychology:
Human Perception & Performance, 32, 18-31.
Kang, H., & Simpson, G. B. (1996). Development of
semantic and phonological priming in a shallow
orthography. Developmental Psychology, 32, 860-
Kay, J., & Hanley, R. (1994). Peripheral disorders of
spelling: the role of the graphemic buffer. In G. D.
A. Brown & N. C. Ellis(Eds.), Handbook of
Spelling: Theory, Process and Intervention (295-
. UK: John Wiley & Sons Ltd.
Lambert, E., Kandel, S., Fayol, M., & Esperet, E.
(2008). The effect of the number of syllables when
writing polysyllabic words. Reading & Writing: An
Interdisciplinary Journal, 21, 859-883.
Lennox, C., & Siegel, L. S. (1994). The role of
phonological and orthographic processes in
learning to spell. In G. D. A. Brown & N. C. Ellis
(Eds.), Handbook of Spelling: Theory, Process
and Intervention (pp. 93-109). UK: John Wiley &
Sons Ltd.
Lindman, H. R. (1974). Analysis of variance in
complex experimental designs. San Francisco: W.
H. Freeman & Co.
Loizidou-Ieridou, N., Masterson, J., & Hanley, J. R.
(2010). Spelling development in 6-11-year-old
Greek-speaking Cypriot children. Journal of
Research in Reading, 33(3), 247-262.
Manolitsis, G., & Tafa, E. (2011). Letter-name lettersound
and phonological awareness: Evidence
from Greek-speaking kindergarten children.
Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal,
, 27-53.
Marsh, G., Friedman, M., Welch, V., & Desberg, P.
(1980). The development of strategies in spelling.
In U. Frith (Ed.), Cognitive processes in spelling
(pp. 339-353). N. York: Academic Press.
Miceli, G., & Capasso, R. (2006). Spelling and
dysgraphia. Cognitive Neuropsychology, 23, 110-
Μουζάκη, Α. (2010). Η ανάπτυξη της ορθογραφικής
δεξιότητας. Στο Α. Μουζάκη & Α. Πρωτόπαπας
(Επιμ.), Ορθογραφία: Μάθηση και Διαταραχές
(σσ. 29-52). Αθήνα: Gutenberg.
Nelson, H. E. (1980). Analysis of spelling errors in
normal and dyslexic children. In U. Frith (Ed.),
Cognitive processes in spelling (pp. 475-493).
London: Academic Press.
Nunes, T., Aidinis, A., & Bryant, P. (2006). The
acquisition of written morphology in Greek. In R.
Μάθηση της ορθογραφημένης γραφής της ελληνικής γλώσσας 393
Malatesha Joshi & P. G. Aaron (Eds.), Handbook
of Orthography and Literacy (pp. 201-219).
Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Nunes, T., Bryant, P., & Olsson, J. (2003). Learning
morphological and phonological spelling rules:
an intervention study. Scientific Studies of
Reading, 7(3), 289-307.
Porpodas, C. D. (1989). The phonological factor in
reading and spelling of Greek. In P. G. Aaron & R.
M. Joshi (Eds.), Reading and writing disorders in
different orthographic systems (pp. 177-190). The
Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
Porpodas, C. D. (1990). Processes used in children’s
reading and spelling of Greek words. In G.
Pavlidis (Ed.), Perspectives on dyslexia (Vol. 2,
pp. 197-213). Chichester: John Wiley & Sons.
Porpodas, C. D. (1999). Patterns of phonological and
memory processing in beginning readers and
spellers of Greek. Journal of Learning Disabilities,
, 406-416.
Porpodas, C. D. (2006). Literacy acquisition in Greek:
Research review of the role of phonological and
cognitive factors. In Handbook of orthography
and literacy (pp. 189-199). Mahwah, NJ:
Πρωτόπαπας, Α., & Σκαλούμπακας, Χ. (2010). Κατη-
γοριοποίηση ορθογραφικών λαθών. Στο Α. Μου-
ζάκη & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία:
Μάθηση και Διαταραχές. Αθήνα: Gutenberg, 181-
Protopapas, A., & Vlahou, E. L. (2009). A comparative
quantitative analysis of Greek orthographic
transparency. Behavior Research Methods, 41,
-1008.
Purcell, J. J., Turkeltaub, P. E., Eden, G. F., Rapp, B.
(2011). Examining the central and peripheral
processes of written word production through
meta-analysis. Frontiers in Psychology, 2, 239.
doi: 10.3389/fpsyg.2011.00239.
Raven, J. C. (1962). Coloured Progressive Matrices,
Sets A, Ab, B. London: H.K. Lewis.
Sadoski, M., Willson, V. L., Holcomb, A., & Boulware-
Gooden, R. (2004). Verbal and Nonverbal
Predictors of Spelling Performance. Journal of
Literacy Research, 36(4), 461-478.
Σαρρής, M., & Πόρποδας, K. (2010). Ανάπτυξη της
ορθογραφη ένης γραφής σε μαθητές της Α’
η οτικού. 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξελικτικής
Ψυχολογίας, Αλεξανδρούπολη 26-30 Μαΐου
Σαρρής, Μ., & Πόρποδας, Κ. (2008). Η ανάπτυξη της
βασικής ανάγνωσης της ελληνικής γλώσσας
στην Α’ Δημοτικού. Ανακοίνωση στο 1ο Πανελλή-
νιο Συνέδριο Εξελικτικής Ψυχολογίας, Αθήνα 29
Μαΐου - 1 Ιουνίου 2008.
Schlagal, R. (1992). Patterns of orthographic
development into the intermediate grades. In S.
Templeton & D. R. Bear (Eds.), Development of
orthographic knowledge and the foundations of
literacy: A memorial Fetschrift for Edmund H.
Henderson (pp. 31-52). Hillsdale, NJ: Lawrence
Erlbaum Associates.
Scott, C.M. & Apel, K. (2005). High school students’
orthographic fast-mapping abilities. Proceedings
of the 1st Annual Symposium: Graduate Research
and Scholarly Projects (pp. 25-26). Wichita, KS:
Wichita State University.
Senechal, M., Basque, M., & Leclaire, T. (2006).
Morphological knowledge as revealed in
children’s spelling accuracy and reports of
spelling. Journal of Experimental Child
Psychology, 95, 231-254.
Service, Ε., & Turpeinen, Ρ. (2001). Working memory
in spelling: Evidence from backward typing.
Memory, 9 (4/5/6), 395-421.
Seymour, P. H. K. (2005). Reading acquisition and
dyslexia in the European orthographies. Reading
and Language Research and Teaching,
Reykjavik, January 2005, http://www.lrl.is/files/
Rannsokn%20a%20lestri_upphaf%20skolagongu
.enskt.pdf
Seymour, P. H. K., Aro, M., & Erskine, J. M. (2003).
Foundation literacy acquisition in European
orthographies. British Journal of Psychology, 94,
-174.
Shallice, T. (1981). Phonological agraphia and the
lexical route in writing. Brain, 104, 413-429.
Smith, P. T. (1980). Linguistic information in spelling.
In U. Frith (Ed.), Cognitive Processes in Spelling
(pp. 33-49). N. York: Academic Press.
Spencer, K. (2007). Predicting children’s wordspelling
difficulty for common English words from
measures of orthographic transparency,
phonemic and graphemic length and word
frequency. British Journal of Psychology, 98, 305-
Sprenger-Charolles, L., & Casalis, S. (1995). Reading
and spelling acquisition in French rst graders:
Longitudinal evidence. Reading and Writing: An
Interdisciplinary Journal, 7, 1-25.
Stage, S. A., & Wagner, R. K. (1992). Development
Μενέλαος Σαρρής και Κωνσταντίνος Πόρποδας
of young children’s phonological and ortho -
graphic knowledge as revealed by their spellings.
Developmental Psychology, 28(2), 287-296.
Swanson, H. L., & Berninger, V. W. (1996). Individual
differences in children’s working memory and
writing skill. Journal of Experimental Child
Psychology, 63, 358-385.
Tainturier, M-J., & Caramazza, A. (1996). The status
of double letters in graphemic representations.
Journal of Memory and Language, 35, 53-73.
Tainturier, M-J., & Rapp, B. C. (2004). Complex
graphemes as functional spelling units: evidence
from acquired dysgraphia. Neurocase, 10, 122-131.
Treiman, R. (1994). Sources of information used by
beginning spellers. In G. D. A. Brown & N. C. Ellis
(Eds.), Handbook of Spelling: Theory, Process
and Intervention (pp. 75-91). UK: John Wiley &
Sons Ltd.
Treiman, R. A., & Cassar, M. (1997). Spelling
acquisition in English. In C.A. Perfetti, L. Rieben,
& M. Fayol (Eds.), Learning to spell: Research,
theory, and practice across languages (pp. 61-
. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Treiman, R., & Tincoff, R. (1997). The fragility of the
alphabetic principle: Children’s knowledge of
letter names can cause them to spell syllabically
rather than alphabetically. Journal of Experimental
Child Psychology, 64, 425-451.
Τσακρής, Π. (1970). Η ευφυΐα των ελληνοπαίδων της
σχολικής ηλικίας. Αθήνα (διδακτορική διατριβή).
Waters, G. S., Bruck, M., & Malus-Abramovitz, M.
(1988). The role of linguistic and visual
information in spelling: A developmental study.
Journal of Experimental Child Psychology, 45,
-421.
Weekes, B. S. (1994). Spelling skills of lexical readers.
British Journal of Psychology, 85, 245-257.
Yarkoni, T., Balota, D. A., & Yap, M. J. (2008). Moving
beyond Coltheart’s N: A new measure of
orthographic similarity. Psychonomic Bulletin &
Review, 15, 971-979.
Zesiger, P., & de Partz, M. P. (1997). The cognitive
neuropsychology of spelling. In C. A. Perfetti, L.
Rieben, & M. Fayol (Eds.), Learning to spell:
Research, theory, and practice across languages
(pp. 39-58). Mahwah: LEA.
