Το σχήμα και ο αριθμός ως αναπαραστασιακά εργαλεία επίλυσης προβλημάτων χρονικών σχέσεων

PDF
Δημοσιευμένα: Οκτ 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.23730
Λέξεις-κλειδιά:
Επίλυση προβλημάτων Αναπαραστάσεις Χρονικές σχέσεις Σχήμα Αριθμός Μεταγνώση
Σταυρούλα Σαμαρτζή
Σμαράγδα Καζή
Περίληψη

Ο χρόνος είναι μια σύνθετη έννοια. Συνεπώς, η κατανόηση και ο χειρισμός της σε γνωστικό επίπεδο αναπτύσσονται, κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας, με αργούς ρυθμούς. Η παρούσα έρευνα εξετάζει τη συλλογιστική, καθώς και τη μεταγνωστική ικανότητα παιδιών σχολικής ηλικίας κατά την επίλυση προβλημάτων χρονικών σχέσεων. Διερευνά επίσης την επίδραση διαφορετικών αναπαραστασιακών μέσων ποσοτικοποίησης του χρόνου, δηλαδή των σχημάτων και των αριθμών, στις επιδόσεις των παιδιών. Στην έρευνα συμμετείχαν 233 παιδιά Β’, Γ’ και Δ’ Δημοτικού, στα οποία παρουσιάστηκαν επτά προβλήματα προς επίλυση. Μετά την αρχική τους απάντηση σε κάθε πρόβλημα, τα μισά παιδιά κλήθηκαν να αναπαραστήσουν τις περιγραφόμενες στα δεδομένα του προβλήματος χρονικές σχέσεις χρησιμοποιώντας πρώτα αριθμούς και μετά σχήματα, ενώ για τα άλλα μισά η σειρά κατασκευής των αναπαραστάσεων ήταν η αντίστροφη. Μετά την κατασκευή της κάθε αναπαράστασης, τα παιδιά ήλεγχαν την αρχική τους απάντηση στο πρόβλημα, έχοντας την επιλογή είτε να τη διατηρήσουν είτε να την τροποποιήσουν. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τα παιδιά αυτής της ηλικίας:

(α) η «αρχική χρονική τάξη» είναι μια έννοια που κατανοούν δύσκολα σε σύγκριση με τις έννοιες «τελική τάξη» και «διάρκεια γεγονότων»

(β) η χρήση αριθμών οδηγεί σε ορθότερες αναπαραστάσεις απ’ ό,τι η χρήση σχημάτων και, όταν προηγείται, διευκολύνει τη δεύτερη, ενώ δεν παρατηρείται το αντίστροφο φαινόμενο

(γ) μέχρι περίπου την ηλικία των 10 χρόνων, οι μεταγνωστικές ικανότητες, και συγκεκριμένα οι ικανότητες αυτοδιόρθωσης, των παιδιών φαίνεται να είναι πολύ περιορισμένες.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Bjorklund, D. & Green, B. (1992). The adaptive nature
of cognitive immaturity. American Psychologist,
(1), 46-54.
Bruchkowsky, M. (1992). The development of
empathic cognition in middle and early
childhood. In R. Case (Ed.), The mind’s staircase:
Exploring the conceptual underpinnings of
children’s thought and knowledge (pp. 153-170).
Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Capodilupo, A. M. (1992). A neo-structural analysis of
children’s response to instruction in the sightreading
of musical notation. In R. Case (Ed.), The
mind’s staircase: Exploring the conceptual
underpinnings of children’s thought and
knowledge (pp. 99-116). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Casasanto, D., Fotakopoulou, O., & Boroditsky, L.
(2010). Space and Time in the Child’s Mind:
Evidence for a Cross-Dimensional Asymmetry.
Cognitive Science, 34, 387-405.
Casarotti, M., Michielin, M., Zorzi, M., & Umiltà, C.
(2007). Temporal order judgment reveals how
number magnitude affects visuospatial attention.
Cognition, 102(1), 101-117.
Case, R. & Οkamoto, Y. (1996). The role of central
conceptual structures in the development of
children’s numerical, literacy and spatial thought.
Monographs of the Society for Research in Child
Development (Serial No. 246).
Crépault, J. (1989). Temps et raisonnement:
Dévelopement cognitif de l’enfant à l’adulte. Lille:
Presses Universitaires de Lille.
Cole, M., & Cole, S.R. (2000). Η ανάπτυξη των παιδιών
- Η αρχή της ζωής: Εγκυμοσύνη, τοκετός, βρεφική
ηλικία. Αθήνα: Τυπωθήτω - Γιώργος Δαρδανός.
Δημητρίου, Α. (1993). Γνωστική ανάπτυξη: Μοντέλα -
Μέθοδοι - Εφαρμογές. Τόμος 1: Piaget και Νεο-
πιαζετιανοί. Θεσσαλονίκη: Art of Text.
Dean, A. L., Chabaud, S., & Bridges, E. (1981).
Classes, collections, and distinctive features:
Alternative strategies for solving inclusion
problems. Cognitive Psychology, 13, 84-112.
Dehaence, S., Bossini, S., & Gitaux, P. (1993). The
mental representations of parity and numerical
magnitude. Journal of Experimental Psychology:
General, 122, 371-396.
Demetriou, A. & Kazi, S. (2006). Self-awareness in g
(with processing efficiency and reasoning).
Intelligence, 34, 297-317.
Demetriou, A., Spanoudis, G., & Mouyi, A. (2011).
Educating the developing mind. Towards an
overarching paradigm. Educational Psychology
Review, 23(4), 601-663.
Dennis, S. (1992). Stage and structure in the
development of children’s spatial representations.
In R. Case (Ed.), The mind’s staircase: Exploring
the conceptual underpinnings of children’s
thought and knowledge (pp. 229-266). Hillsdale,
NJ: Erlbaum.
Griffin, S. A., Case, R., & Sandieson, R. (1992).
Synchrony and asynchrony in the acquisition of
children’s everyday mathematical knowledge. In R.
Case (Ed.), The mind’s staircase: Exploring the
conceptual underpinnings of children’s thought and
knowledge (pp. 75-98). Hillsdale, N. J. Erlbaum.
Eysenck, M. W. & Keane, M. T. (1990). Cognitive
Psychology: A Student’s Handbook. Hilsdale, NJ:
Lawrence Erlbaum Associates Inc.
Fischer, K. W. & Pipp, S. L. (1984). Processes of
cognitive development: Optimal level and skill
acquisition. In R. J. Sternberg (Ed.), Mechanisms
of cognitive development (pp. 45-80). San
Francisco: W.H. Freeman & Co.
Friedman, W. J. (1982). Conventional time concepts
and children’s structuring of time. In W. J.
Friedman (Eds.), The developmental psychology
of time (pp. 171-208). New York: Academic Press.
Friedman, W. J. (1989). The representation of
temporal structure in children, adolescents and
adults. In I. Levin & D. Zakay (Eds.), Time and
human cognition: A life-span perspective (pp.
-304). North Holland: Elsevier Science
Publishers.
Friedman, W. J. (2005). Developmental and cognitive
perspectives on humans’ sense of the time of
past and future events. Learning and Motivation,
, 145-158.
Garrett, A. J., Mazzocco, M. M., & Baker, L. (2006).
Development of the metacognitive skills of
prediction and evaluation in children with or
without math disability. Learning Disabilities
Research & Practice, 21(2), 77-88.
Hugues, M. (1996). Τα παιδιά και η έννοια των αριθ-
μών. Αθήνα: Gutenberg.
Kazi, S., Makris, N., & Demetriou, A. (2007). Selfawareness
and self-mapping of cognitive
processes from early childhood to adolescence.
In M. F. Shaughnessy & M. Vennemann (Eds.),
Metacognition (pp. 141-159). Hauppauge, NY:
Nova Sciences Publishers, Inc.
Καζή, Σ. (2008). Οι εκτιμήσεις της δυσκολίας των
Το σχήμα και ο αριθμός ως αναπαραστασιακά εργαλεία επίλυσης προβλημάτων 415
γνωστικών έργων από παιδιά προσχολικής και
σχολικής ηλικίας: Η επίδραση της εμπλοκής των
παιδιών στη διαδικασία επίλυσης των γνωστικών
έργων. Νόησις, 4, 75-101.
Levin, I., Wilkening, F., & Dembo, Y. (1984). Develop -
ment of time quantification: Integration and
nonintergration of beginnings and endings in
comparing duration. Child Development, 55,
-2172.
Madoglou, A. & Samartzi, S. (2004). The role of
conflict and information in the resolution of
problems of unfamiliar physics concepts.
Psychology, 11(1), 106-123.
Marini, Z. A. & Case, R. (1989). Parallels in the
development of preschoolers’ knowledge about
their physical and social words. Merrill-Palmer
Quarterly, 35, 63-88.
McKeough, A. (1992). A neo-Piagetian analysis of
narrative and its development. In R. Case (Ed.),
The mind’s staircase: Exploring the conceptual
underpinnings of children’s thought and
knowledge (pp. 171-188). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Montangero, J. (1977). La notion de durée chez
l’enfant de 5 à 9 ans. Paris: PUF.
Montangero, J. (1985). The development of temporal
inferences and meanings in 5 to 8 year old
children. In J. A. Michon & J. L. Jackson (Eds.),
Time, Mind and Behaviour (pp. 279-287). Berlin:
Springer-Verlag.
Piaget, J. (1946α). Le développement de la notion du
temps chez l’enfant. Paris: PUF.
Piaget, J. (1946β). Les notions de mouvement et de
la vitesse chez l’enfant. Paris: PUF.
Piaget, J. (1947). La psychologie de l`intelligence.
Paris: Armand Colin.
Piaget, J. (1957). Les notions de vitesse, d’espace
parcouru et de temps chez l’enfant de 5 ans.
Enfance, 1, 9-42.
Richie, D. M. & Bickhard, M. H. (1988). The ability to
perceive duration: its relation to the development
of the logical concept of time. Developmental
Psychology, 24, 318-323.
Roitman, J. D., Brannon, E. M., Andrews, J. R., &
Platt, M. L. (2007). Nonverbal representation of
time and number in adults. Acta Psychologica,
(3), 296-318.
Σαμαρτζή, Σ. (2003). Αντίληψη, Κατανόηση και Κα-
τασκευή του Χρόνου: Ψυχο-γνωσιακές προσεγ-
γίσεις. Αθήνα: Καστανιώτης.
Samartzi, S. (1992α). Time and inference rules in the
child, adolescent and adult. In F. Macar, V. Pouthas
& W. J. Friedman (Eds.), Time, Action and
Cognition: Towards Bridging the Gap (pp. 85-88).
Dordrecht: Kluwer Academic.
Samartzi, S. (1992β). La notion du temps:
Développement des raisonnements (Tomes I et
II). Thèse de Doctorat. Paris: Université Paris VIII.
Samartzi, S. (1995). L’influence du nombre sur le
traitement des problèmes temporels. Journal
International de Psychologie, 30(2), 237-255.
Samartzi, S. & Pavlou, A. (2009). Children’s ideas
about time, distance and speed concepts: The
role of information presentation. Journal of
Science Education, 2(10), 87-90.
Siegler, R. S. (1976). Three aspects of cognitive
development. Cognitive Psychology, 8, 481-520.
Siegler, R. S. (1981). Developmental sequences
within and between concepts. Monographs of
Society for Research in Child Development, 46
(Whole No. 189).
Siegler, R. S. (1987). Strategy choices in subtraction.
In J. Sloboda & D. Rogers (Eds.), Cognitive
processes in mathematics. Oxford: Clarendon.
Siegler, R. S. (1996). Emerging minds: The process
of change in children’s thinking. New York:
Oxford University Press.
Siegler, R. S. (2002). Πώς σκέφτονται τα παιδιά. Αθή-
να: Gutenberg.
Siegler, R. S. & Alibali, M. W. (2004). Children’s
thinking, 4th edition. Upper Saddle River, NJ:
Prentice Hall.
Siegler, R. S., & Shipley, C. (1995). Variation,
selection, and cognitive change. In T. Simon &
G. Halford (Eds.), Developing cognitive
competence: New approaches to process
modelling. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Stipek, D. & MacIver, D. (1989). Developmental
change in children’s assessment of intellectual
competence. Child Development, 60, 521-538.
Surber, C. F. & Gzesh, S. M. (1984). Reversible
operations in the balance scale task. Journal of
Experimental Child Psychology, 38, 254-74.
Ward, J. P. (2008). The Frog Who Croaked Blue.
London: Routledge.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)