Προφορικός λόγος και ψυχοκοινωνική προσαρμογή σε παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας με διαφορετικά αναπτυξιακά γλωσσικά προφίλ
Δημοσιευμένα:
Μαρ 24, 2021
Λέξεις-κλειδιά:
Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή Προφορικός λόγος Τυπική ανάπτυξη Ψυχοκοινωνική προσαρμογή
Περίληψη
Ο ρόλος της γλώσσας στην ανάπτυξη της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής των παιδιών είναι θεμελιώδης, καθώς συμβάλλει στη συναισθηματική και συμπεριφορική τους αυτο-ρύθμιση και στη ρύθμιση των διαπροσωπικών τους σχέσεων και αλληλεπιδράσεων. Η σύγχρονη βιβλιογραφία επισημαίνει ότι τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (ΑΓΔ), τα οποία έχουν σημαντικά γλωσσικά ελλείμματα, πολλές φορές μπορεί να αντιμετωπίζουν ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, κάτι που δυσχεραίνει τη σχολική τους πορεία. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η όσο το δυνατόν λεπτομερέστερη περιγραφή: α) των δεξιοτήτων προφορικού λόγου στα επίπεδα της φωνολογίας, της σημασιολογίας, της μορφολογίας, της πραγματολογίας και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με την αφήγηση και β) της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής (κοινωνικής, σχολικής, συναισθηματικής επάρκειας και προβλήματων συμπεριφοράς). Επιπλέον, διερευνήθηκε η αλληλεπίδραση των παραπάνω, η οποία δεν έχει ακόμη μελετηθεί επαρκώς σε παιδιά με και χωρίς γλωσσικά ελλείμματα. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 36 παιδιά ηλικίας 6 ετών. Δεκαοχτώ παιδιά ανήκαν στην ομάδα των παιδιών με ΑΓΔ και 18 ήταν μαθητές τυπικής ανάπτυξης. Όλα τα παιδιά αξιολογήθηκαν ως προς τη μη λεκτική νοημοσύνη καθώς και ως προς το λεξιλόγιο, τη φωνολογική επίγνωση, τη μορφολογία, την πραγματολογία και τον αφηγηματικό λόγο με τη χρήση του σταθμισμένου εργαλείου γλωσσικής αξιολόγησης ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ. Η ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών αξιολογήθηκε με το Τεστ Ψυχοκοινωνικής Προσαρμογής, το οποίο συμπλήρωσαν οι εκπαιδευτικοί των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα. Οι μεικτές αναλύσεις διακύμανσης που εφαρμόστηκαν έδειξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους τομείς του προφορικού λόγου και των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων μεταξύ και εντός των ομάδων. Επίσης, προέκυψαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των γλωσσικών επιδόσεων και των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών με ΑΓΔ. Τα ευρήματα συζητούνται τόσο ως προς τις θεωρητικές όσο και ως προς τις εκπαιδευτικές τους προεκτάσεις για την έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Ράλλη Α. Μ., Καζάλη Έ., & Καρατζά Ε. (2021). Προφορικός λόγος και ψυχοκοινωνική προσαρμογή σε παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας με διαφορετικά αναπτυξιακά γλωσσικά προφίλ. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 26(1), 40–55. https://doi.org/10.12681/psy_hps.26242
- Ενότητα
- ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Aram, D., & Shlak, M. (2008). The safe kindergarten: Promotion of communication and social skills among kindergartners. Early Education and Development, 19(6), 865–884. https://doi.org/10.1080/10409280802516090
Archibald, L., & Gathercole, S. (2006). Nonword repetition: A comparison of tests. Journal of Speech Language, and Hearing Research, 49(5), 970–983. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2006/070)
Bakopoulou, I., & Dockrell, J. E. (2016). The role of social cognition and prosocial behavior in relation to the socio-emotional functioning of primary aged children with specific language impairment. Research in Developmental Disabilities, 49, 354–370. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2015.12.013
Bishop, D. V. M. (2001). Genetic influences on language impairment and literacy problems in children: Same or different? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 42(2), 189–198. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00710
Botting, N., & Conti‐Ramsden, G. (2008). The role of language, social cognition, and social skill in the functional social outcomes of young adolescents with and without a history of SLI. British Journal of Developmental Psychology, 26(2), 281–300. https://doi.org/10.1348/026151007X235891
Βογινδρούκας, I. (2010). Kατανόηση ιδιωματικών εκφράσεων: Προκαταρκτικά αποτελέσματα συγκριτικής μελέτης σε παιδιά με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή, σε παιδιά με σύνδρομο Asperger και σε παιδιά με τυπική ανάπτυξη. Στο Ι. Βογινδρούκας, Α. Οκαλίδου, Στ. Σταυρακάκη (Επιμ.), Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές: Ερευνητικά δεδομένα και κλινικές εφαρμογές (σελ. 57–71). Επίκεντρο.
Βογινδρούκας, Ι., Πρωτόπαπας, Γ., & Σιδερίδης, Γ. (2009). Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου. Γλαύκη.
Brackenberry, T., & Pye, C. (2005). Semantic deficits in children with language impairments: Issues for clinical assessment. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 36(1), 5–16. https://doi.org/10.1044/0161-1461(2005/002)
Brinton, B., & Fujiki, M. (2011). Emotion talk: Helping caregivers facilitate emotion understanding and emotion regulation. Topics in Language Disorders, 31(3), 262–272. https://doi.org/10.1097/TLD.0b013e318227bcaa
Brinton, B., Spackman, M. P., Fujiki, M., & Ricks, J. (2007). What should Chris say? The ability of children with specific language impairment to recognize the need to dissemble emotions in social situations. Journal of Speech Language and Hearing Research, 50(3), 798–811. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2007/055)
Cicourel, A. V. (1970). The acquisition of social structure: Toward a developmental sociology of language and meaning. In J. D. Douglas (Ed.), Understanding everyday life: Toward the reconstruction of sociological knowledge (pp. 136–168). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781351327329-6
Clegg, J., Hollis, C., Mawhood, L., & Rutter, M. (2005). Developmental language disorders - a follow-up in later adult life. Cognitive, language and psychosocial outcomes. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46(2), 128–152. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00342.x
Conti-Ramsden, G. (2008). Heterogeneity of specific language impairment in adolescent outcomes. In C. F. Norbury, J. B. Tomblin, & D. V. M. Bishop (Eds.), Understanding developmental language disorders: From theory to practice (pp. 117–130). Psychology Press.
Conti-Ramsden, G., & Botting, N. (2004). Social difficulties and victimization in children with SLI at 11 years of age. Journal of Speech Language and Hearing Research, 47(1), 145–161. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/013)
Denham, S. A. (2006). Social-emotional competence as support for school readiness: What is it and how do we assess it? Early Education and Development, 17(1), 57–89. https://doi.org/10.1207/s15566935eed1701_4
Denham, S. A., Wyatt, T. M., Bassett, H. H., Echeverria, D., & Knox, S.S. (2009). Assessing social-emotional development in children from a longitudinal perspective. Journal of Epidemiology and Community Health, 63, 37–52. http://dx.doi.org/10.1136/jech.2007.070797
Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, 5η έκδ. (2013). Λίτσας.
Farrant, B. (2015). Specific language impairment and perspective taking: Delayed development of theory of mind, visual and emotional perspective taking. Journal of Childhood and Developmental Disorders, 1(8). https://doi.org/10.4172/2472-1786.100008
Ford, T., Goodman, R., & Meltzer, H. (2003). The British Child and Adolescent Mental Health Survey 1999: The prevalence of DSM-IV disorders. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 42(10), 1203–1211. https://doi.org/10.1097/00004583-200310000-00011
Fujiki, M., Spackman, M. P., Brinton, B., Hall, A. (2004). The relationship of language and emotion regulation skills to reticence in children with specific language impairment. Journal of Speech Language and Hearing Research, 47(3), 637–646. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/049)
Gallagher, T. M. (1999). Interrelationships among children’s language, behaviour, and emotional problems. Topics in Language Disorders, 19(2), 1–15. http://dx.doi.org/10.1097/00011363-199902000-00003
Gathercole, S. E., & Baddeley, A. D. (1990). Phonological memory deficits in language disordered children: Is there a causal connection? Journal of Memory and Language, 29(3), 336–360. https://doi.org/10.1016/0749-596X(90)90004-J
Gertner, B. L., Rice, M. L., & Hadley, P. A. (1994). Influence of communicative competence on peer preferences in a preschool classroom. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 37(4), 913–923. https://doi.org/10.1044/jshr.3704.913
Goleman, D. (2000). Emotional intelligence: Issues in paradigm building. In D. Goleman & C. Cherniss (Eds.), The emotionally intelligent workplace: How to select for, measure, and improve emotional intelligence in individuals, groups, and organizations (pp. 13–26). Jossey-Bass.
Harrison, L., McLeod, S., Berthelsen, D. C., & Walker, S. (2009). Literacy, numeracy and learning in school-aged children identified as having speech and language impairment in early childhood. International Journal of Speech-Language Pathology, 11(5), 392–403. https://doi.org/10.1080/17549500903093749
Hart, K. I., Fujiki, M., Brinton, B., & Hart, C. H. (2004). The relationship between social behavior and severity of language impairment. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 47(3), 647–662. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2004/050)
Heim, S., & Benasich, A. A. (2015). Developmental disorders of language. Developmental Psychopathology, 3, 268–316. https://doi.org/10.1002/9780470939406.ch7
Karmiloff-Smith, A. (2018). Development itself is the key to understanding developmental disorders. In Thinking developmentally from constructivism to neuroconstructivism: Selected works of Annette Karmiloff-Smith (pp. 97–117). Routledge.
Lahey, M., & Edwards, J. (1995). Specific language impairment: Preliminary investigation of factors associated with family history and with patterns of language performance. Journal of Speech and Hearing Research, 38, 643–657.
Law, G., Briscoe, J., Ang, S. Y., Brown, H., Hermena, E., & Hapikian, A. (2015). Receptive vocabulary and semantic knowledge in children with SLI and Down Syndrome. Child Neuropsychology, 21(4), 490–508. https://doi.org/10.1080/09297049.2014.917619
Lindsay, G., Dockrell, J. E., & Strand, S. (2007). Longitudinal patterns of behaviour problems in children with specific speech and language difficulties: Child and contextual factors. British Journal of Educational Psychology, 77(4), 811–828. https://doi.org/10.1348/000709906X171127
Lonigan, C. J., & Milburn, T. F. (2017). Identifying the dimensionality of oral language skills of children with typical development in preschool through fifth grade. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 60(8), 2185–2198. https://doi.org/10.1044/2017_JSLHR-L-15-0402
McCabe, P. C. (2005). Social and behavioral correlates of preschoolers with specific language impairment. Psychology in the Schools, 42(4), 373–387. https://doi.org/10.1002/pits.20064
McCabe, P. C., & Meller, P. J. (2004). The relationship between language and social competence: How language impairment affects social growth. Psychology in the Schools, 41(3), 313–321. https://doi.org/10.1002/pits.10161
McGregor, K. K. (1997). The nature of word finding errors of preschoolers with and without word-finding deficits. Journal of Speech and Hearing Research, 40, 1232–1244. https://doi.org/10.1044/jslhr.4006.1232
McGregor, K. K. (2009). Semantics in child language disorders. In R. G. Schwartz (Ed.) Handbook of child language disorders (pp. 365–387). Psychology Press.
Μοκαΐτη, Φ., & Καρούσου, Α. (παρών τόμος). Η σχέση του γλωσσικού επιπέδου παιδιών προσχολικής ηλικίας με το ψυχοκοινωνικό τους προφίλ.
Montgomery, J. W. (1995). Examination of phonological working memory in specifically language impaired children. Applied Psycholinguistics, 16(4), 355–378. https://doi.org/10.1017/S0142716400065991
Μουζάκη, Α., Ράλλη, Α., Αντωνίου, Φ., Διαμαντή, Β., & Παπαϊωάννου, Σ. (2017). Λογόμετρο: Αξιολόγηση της γλωσσικής ανάπτυξης σε παιδιά 4-7 ετών. Intelearn.
Newbury, D. F., Bishop, D. V, & Monaco, A. P. (2005). Genetic influences on language impairment and phonological short-term memory. Trends in Cognitive Sciences, 9(11), 528–534. https://doi.org/10.1016/j.tics.2005.09.002
Nithart, C., Demont, E., Majerus, S., Leybaert, J., Poncelet, M., & Metz-Lutz, M. N. (2009). Reading disabilities in specific language impairment and dyslexia result from distinct phonological impairments. Developmental Neuropsychology, 34(3), 296–311. https://doi.org/10.1080/87565640902801841
Parhiala, P., Torppa, M., Eklund, K., Aro, T., Poikkeus, A. M., Heikkilä, R., & Ahonen, T. (2015). Psychosocial functioning of children with and without dyslexia: A follow‐up study from ages four to nine. Dyslexia, 21(3), 197–211. https://doi.org/10.1002/dys.1486
Peterson, C., Slaughter, V., Moore, C., & Wellman, H. M. (2016). Peer social skills and theory of mind in children with autism, deafness, or typical development. Developmental Psychology, 52(1), 46. http://dx.doi.org/10.1037/a0039833
Petraki, E., Lazaratou, E., Anagnostopoulos, D., & Vlassopoulos, M. (2015). Sub-grouping preschool Greek children with specific language impairment. Journal of Psychology and Clinical Psychiatry, 2(5). https://doi.org/10.15406/jpcpy.2015.02.00089
Puglisi, M. L., Cáceres-Assenço, A. M., Nogueira, T., & Befi-Lopes, D. M. (2016). Behavior problems and social competence in Brazilian children with specific language impairment. Psicologia: Reflexão e Crítica, 29(1), 29. https://doi.org/10.1186/s41155-016-0027-7
Reilly, J., Losh, M., Bellugi, U., & Wulfeck, B. (2004). “Frog, where are you?”: Narratives in children with specific language impairment, early focal brain injury, and Williams syndrome. Brain and Language, 88(2), 229–247. https://doi.org/10.1016/S0093-934X(03)00101-9
Rieffe, C., Dirks, E., Van Vlerken, W., & Veiga, G. (2016). The empathic mind in children with communication impairments: The case of children who are Deaf or Hard of Hearing (DHH); children with an Autism Spectrum Disorder (ASD); and children with Specific Language Impairments (SLI). In V. Slaughter & M. de Rosnay (Eds.), Theory of mind development in context (pp. 106–120). Psychology Press.
Σιδερίδης, Γ., Αντωνίου, Φ., Μουζάκη, Α., & Σίμος, Μ. (2015). RAVEN’S: Έγχρωμες προοδευτικές μήτρες και τεστ λεξιλογίου. Μοτίβο.
Schoon, I., Parsons, S., Rush, R., & Law, J. (2010). Children’s language ability and psychosocial development: A 29-year follow-up study. Pediatrics, 126(1), e73-e80. https://doi.org/10.1542/peds.2009-3282
Snow, P. C., & Powell, M. B. (2004). Developmental language disorders and adolescent risk: A public-health advocacy role for speech pathologists? Advances in Speech Language Pathology, 6(4), 221–229. https://doi.org/10.1080/14417040400010132
Snow, P. C., & Powell, M. B. (2007). Oral language competence, social skills and high-risk boys: What are juvenile offenders trying to tell us? Children and Society, 22(1), 16–28. https://doi.org/10.1111/j.1099-0860.2006.00076.x
Snowling, M. J., Bishop, D. V. M., & Stothard, S. E. (2000). Is preschool language impairment a risk factor for dyslexia in adolescence? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 587–600.
Stackhouse, J. (2000). Barriers to literacy development in children with speech and language difficulties. In D. V. M. Bishop & L. B. Leonard (Eds.), Speech and language impairments in children. Psychology Press.
Stavrakaki, S. (2005). Greek neurolinguistics: The state-of-the-art. Journal of Greek Linguistics, 5, 181–228.
Tomblin, J. B. (2014). Educational and psychosocial outcomes of language impairment in kindergarten. In J. B. Tomblin & M. A. Nippold (Eds.), Understanding individual differences in language development across the school years (pp. 166–203). Psychology Press.
Tomblin, J. B., Zhang, X., Buckwalter, P., & Catts, H. (2000). The association of reading disability, behavioral disorders, and language impairment among second-grade children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 473–482.
Van Daal, J., Verhoeven, L., & van Balkom, H. (2007). Behaviour problems in children with language impairment. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(11), 1139–1147. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01790.x
Wray, C., Norbury, C. F., & Alcock, K. (2016). Gestural abilities of children with specific language impairment. International Journal of Language and Communication Disorders, 51(2), 174–182. https://doi.org/10.1111/1460-6984.12196
Χατζηχρήστου, Χ., Πολυχρόνη, Φ., Μπεζεβέγκης, Η., & Μυλωνάς, Κ. (2008). Εργαλείο ψυχοκοινωνικής προσαρμογής παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας ή «Τεστ Ψυχοκοινωνικής Προσαρμογής». ΥΠΕΠΘ: ΕΠΕΑΕΚ.
