Έμφυλη βία και Σχολική Κοινωνική Εργασία: Μία βιβλιοανασκοπική μελέτη


cover
Δημοσιευμένα: Sep 17, 2024
Λέξεις-κλειδιά:
Έμφυλη Βία Σχολική Κοινωνική Εργασία Κοινωνική Εργασία Σχολικός Κοινωνικός Λειτουργός Σχολική Έμφυλη Βία
Κωνσταντίνος Καπλάνης
https://orcid.org/0009-0009-1592-3426
Σεβαστή Χατζηφωτίου
https://orcid.org/0000-0001-8080-1120
Περίληψη

Το άρθρο αποτελεί μελέτη βιβλιογραφικής ανασκόπησης για την έμφυλη βία, εστιάζοντας στη σχολική έμφυλη βία και τον ρόλο της Σχολικής Κοινωνικής Εργασίας στην αντιμετώπισή της στο σχολικό περιβάλλον. Η ανασκόπηση βασίστηκε σε βάσεις δεδομένων όπως PubMed, PsycInfo, SCOPUS, Taylor & Francis, Springer και Google Scholar, χωρίς χρονικούς περιορισμούς στις δημοσιεύσεις. Συνολικά, αναλύθηκαν 180 πηγές από το 1992 έως το 2024, από τις οποίες επιλέχθηκαν 74 βάσει της σχετικότητάς τους με το θέμα και την κάλυψη τριών θεματικών πεδίων: έμφυλη βία, σχολική έμφυλη βία και Σχολική Κοινωνική Εργασία με έμφαση στις καλές πρακτικές. Η ανασκόπηση εντοπίζει εννοιολογικούς προσδιορισμούς για την έμφυλη και σχολική έμφυλη βία, καθώς και τη συμβολή της Σχολικής Κοινωνικής Εργασίας στην πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου μέσω καλών πρακτικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις επιπτώσεις της έμφυλης βίας στην ψυχική υγεία γυναικών, κοριτσιών, ευάλωτων ομάδων και ατόμων εκτός ετεροκανονικότητας, με τα κορίτσια και τις γυναίκες να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας λόγω έμφυλης θυματοποίησης. Το σχολείο, ως δευτερογενής παράγοντας κοινωνικοποίησης, αποτελεί πλαίσιο ανάπτυξης μορφών έμφυλης βίας που επηρεάζουν την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών/τριών. Η Σχολική Κοινωνική Εργασία, μέσω θεωρίας και πρακτικής, συμβάλλει άμεσα στην πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής έμφυλης βίας, προωθώντας ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον για όλα τα παιδιά. Οι σχολικοί/ές κοινωνικοί/ές λειτουργοί (από εδώ και στο εξής ΣχΚλ) εφαρμόζουν ολιστικές παρεμβάσεις για τη θετική ανάπτυξη και ευζωία των μαθητών/τριών, ανεξάρτητα από το φύλο τους, με στόχο την ενημέρωση, υποστήριξη και ενδυνάμωση της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρο
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alaggia, R. (2005). Disclosing the trauma of child sexual abuse: A gender analysis. Journal of loss and trauma, 10(5), 453-470. https://doi.org/10.1080/15325020500193895
Alzyoud, F., Khoshnood, K., Alnatour, A., & Oweis, A. (2018). Exposure to verbal abuse and neglect during childbirth among Jordanian women. Midwifery, 58, 71-76. https://doi.org/10.1016/j.midw.2017.12.008
Blistein, J. (2019, October, 14). K-Pop Star Sulli Dead at 25. Fiercely outspoken actress, singer, former f(x) member found dead at home in Seoul, South Korea. Rolling Stone. https://www.rollingstone.com/music/music-news/k-pop-sulli-dead-obituary-fx-898558/
Canadian Centre for Justice Statistics (2013). Family violence in Canada: A statistical profile, 2013. Canadian Centre for Justice Statistics. Retrieved 2022, January 18. https://www150.statcan.gc.ca/n1/en/pub/85-002-x/2014001/article/14114-eng.pdf?st=ONDZSC9G
Chatzifotiou, S., Filippidis, G., Fotou, E., & Koutsoukis, S. (2021). The use of internet and domestic violence offenders behaviours in Greece. Social Cohesion and Development, 14(2), 91-104. https://doi.org/10.12681/scad.25740
Constable, R. (2009). The role of the school social worker. In C. R. Massat, R. Constable, S. McDonald & J. P. Flynn (Eds.), School social work: Practice, policy and research. Lyceum Books.
Cullen, P., Vaughan, G., Li, Z., Price, J., Yu, D., & Sullivan, E. (2019). Counting dead women in Australia: An in-depth case review of femicide. Journal of family violence, 34(1), 1-8. https://doi.org/10.1007/s10896-018-9963-6
Γιάννου, Δ. (2012). Ένα Πλαίσιο Δράσης για την Καταπολέμηση των Διακρίσεων βάσει Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Έκφρασης Φύλου. Στο Β. Ιωακειμίδης (Επιμ.), Κοινωνική Εργασία για την Κοινωνική Δικαιοσύνη. Ριζοσπαστική και Κριτική Θεωρία, Πρακτική, Παραδείγματα. (σσ. 171-190). ΙΩΝ.
Chiller, P., & Crisp, B. R. (2012). Professional supervision: A workforce retention strategy for social work?. Australian Social Work, 65(2), 232-242. https://doi.org/10.1080/0312407X.2011.625036
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2020). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Μια Ένωση ισότητας — Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025. Ανακτήθηκε 20 Ιανουαρίου, 2022. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0152&from=EN
Edleson, J. L., Lindhorst, T., & Kanuha, V. K. (2015). Ending gender-based violence: A grand challenge for social work. Cleveland: American Academy of Social Work & Social Welfare, 15, 75-81. Retrieved 2022, January 12. https://grandchallengesforsocialwork.org/wp-content/uploads/2016/01/WP15.pdf
Education for All Global Monitoring Report (GMR), UNESCO & the United Nations Girls’ Education Initiative (UNGEI). (2015). School-related gender-based violence is preventing the achievement of quality education for all. Retrieved 2022, January 18. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000232107
European Union Agency for Fundamental Rights (2014). Violence against women: An EU-wide survey. Retrieved 2021, December 11. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2014-vaw-survey-main-results-apr14_en.pdf
European Union Agency for Fundamental Rights (2017). Challenges to women’s human rights in the EU: Gender discrimination, sexist hate speech and gender-based violence against women and girls. Retrieved 2021, December 19. https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2017-challenges-to-women-human-rights_en.pdf
Feen-Calligan, H., Grasser, L. R., Debryn, J., Nasser, S., Jackson, C., Seguin, D., & Javanbakht, A. (2020). Art therapy with Syrian refugee youth in the United States: An intervention study. The Arts in Psychotherapy, 69, 101665. https://doi.org/10.1016/j.aip.2020.101665
Gagnier, C., & Collin-Vézina, D. (2016). The disclosure experiences of male child sexual abuse survivors. Journal of child sexual abuse, 25(2), 221-241. https://doi.org/10.1080/10538712.2016.1124308
Johnson, E.J., Chami, G. & Udit, A. (2022). A Study on How Domestic Violence Impacts on the Physical, Psychological, and Financial Conditions of Women and Children in Trinidad and Tobago. Journal of Human Rights and Social Work 7, 72–83. https://doi.org/10.1007/s41134-021-00192-y
Hadi, A. (2020). ‘Honor’ Killings in Misogynistic Society: A Feminist Perspective. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 9(3), 29-29. https://doi.org/10.36941/ajis-2020-0039
Haarr, R. (2013). Assessment of Violence against Children in Schools in Kazakhstan. Astana, UNICEF Kazakhstan and the Office of the Commissioner for Human Rights in the Republic of Kazakhstan. Retrieved 2022, January 12. http://unicef.kz/en/publication.html?id=85
Hassan, F. M., Khalifa, F. N., El Desouky, E. D., Salem, M. R., & Ali, M. M. (2020). Cyber violence pattern and related factors: online survey of females in Egypt. Egyptian journal of forensic sciences, 10(1), 1-7. https://doi.org/10.1186/s41935-020-0180-0
Henderson, C. (2019). Violence and Bullying in Schools: Tips for Students and Social Workers. Summer Practice Perspectives. National Association of Social Workers. Retrieved 2022, January 14. https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=5PBcpmVjdYk%3D&portalid=0
Herman, J. L. (1992). Trauma and recovery: The aftermath of violence - From domestic abuse to political terror. Basic Books.
Θεμελή, Ο. (2014). Τα Παιδιά Καταθέτει. Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης. Τόπος.
Inter-Agency Standing Committee (2015). Guidelines for Integrating Gender-Based Violence Interventions in Humanitarian Action Reducing risk, promoting resilience and aiding recovery. Retrieved 2022, January 11. www.gbvguidelines.org
Jaconis, M., Boyd, S. J., & Gray, M. J. (2020). History of sexual violence and associated negative consequences: the mediating role of body image dissatisfaction. Journal of loss and trauma, 25(2), 107-123. https://doi.org/10.1080/15325024.2019.1660500
Καλλινικάκη, Θ. (1998). Κοινωνική Εργασία. Εισαγωγή στη θεωρία και πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας. Ελληνικά Γράμματα.
Καλλινικάκη, Θ. (2014). Εισαγωγή στη θεωρία και πρακτική της Κοινωνικής Εργασίας. Τόπος.
Καλλινικάκη, Θ. & Κασσέρη. Ζ. (2015). Κοινωνική Εργασία στην Εκπαίδευση – Στα Θρανία των Ετεροτήτων. Τόπος.
Κανδυλάκη, Α. (2001). Η συμβουλευτική στην Κοινωνική Εργασία. Μετασπουδή, σύγχρονες ακαδημαϊκές εκδόσεις.
Κανδυλάκη, Α. (2009). Κοινωνική Εργασία σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Τόπος.
Καραγκούνης, Β. (2015). Παρεμβάσεις για την ένταξη μαθητών που προέρχονται από μειονότητες. Στο Θ. Καλλινικάκη & Ζ. Κασσέρη. (Επιμ.), Κοινωνική Εργασία στην Εκπαίδευση – Στα Θρανία των Ετεροτήτων (σσ. 423-472). Τόπος.
Kjellgren, M., Lilliehorn, S., & Markström, U. (2024). Adolescents’ perspectives on SSWs’ counselling practice in Swedish elementary schools: “plumb the depths and navigate to shore”. Journal of Children's Services, 19(1), 20-37. https://doi.org/10.1108/JCS-06-2023-0035
Kuskoff, E., & Parsell, C. (2020). Preventing domestic violence by changing Australian gender relations: Issues and considerations. Australian Social Work, 73(2), 227-235. https://doi.org/10.1080/0312407X.2019.1641529
Leicester, M. (2007). Special stories for disability awareness: Stories and activities for teachers, parents and professionals. Jessica Kingsley Publishers.
Leite, T. H., Pereira, A. P. E., do Carmo Leal, M., & da Silva, A. A. M. (2020). Disrespect and abuse towards women during childbirth and postpartum depression: findings from Birth in Brazil Study. Journal of affective disorders, 273, 391-401. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.04.052
Mays, J. M. (2006). Feminist disability theory: domestic violence against women with a disability. Disability & Society, 21(2), 147-158. https://doi.org/10.1080/09687590500498077
Maziak, W., & Asfar, T. (2003). Physical abuse in low-income women in Aleppo, Syria. Health care for women international, 24(4), 313-326. https://doi.org/10.1080/07399330390191689
Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου (2012). Youth 4 Youth. Εκπαιδευτικό Εγχειρίδιο για Ενδυνάμωση των Νέων για την Πρόληψη της Έμφυλης Βίας μέσω Αλληλοδιδακτικής Προσέγγισης. Ανακτήθηκε Ιανουάριος 15, 2022. https://www.iep.edu.gr/images/IEP/EPISTIMONIKI_YPIRESIA/Epist_Monades/A_Kyklos/School_Democracy/Thematiki_Evdomada/EMFYLES_TAYTOTHTES/ANTHROPINA_DIKAIOMATA/Manual_Youth4Youth.pdf
Mitchels, B. (2004). Let’s Talk. Developing effective communication with child victims of abuse and human trafficking. Practical handbook for social workers, police and other professionals. Unmik/Government of Kosovo, Ministry of Labour and Social Welfare. UNICEF. Retrieved 2022, January 12. https://humantraffickingsearch.org/wp-content/uploads/2022/03/Lets-Talk-Developing-Effective-Communication-with-Child-Victims-of-Abuse-and-Human-Trafficking-1.pdf
Moolman, B., Essop, R., & Tolla, T. (2020). Navigating agency: adolescents’ challenging dating violence towards gender equitable relationships in a South African township. South African Journal of Psychology, 50(4), 540-552. https://doi.org/10.1177/0081246320934363
Μπούνα, Α. (2018). Έμφυλες Διαστάσεις της Σχολικής Βίας. (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων). https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/44097
Μπούνα, Α. (2019). Η Διαμόρφωση της Έμφυλης Ταυτότητας. Ο Ρόλος της Οικογένειας και του Σχολείου. Πεδίο.
National Association of Social Workers (NASW). (2012). NASW standards for school social work services. National Association of Social Workers. Retrieved 2022, January 17. https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=1Ze4-9-Os7E%3d&portalid=0
National Association of Social Workers (NASW). (2017). Code of Ethics of the National Association of Social Workers. National Association of Social Workers. Retrieved 2022, January 12. https://www.socialworkers.org/about/ethics/code-of-ethics/code-of-ethics-english
Νόμος 4823/2021, Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις. Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ Α 136/3.8.2021)
Ξωχέλλης, Π. (2015). Εισαγωγή στη Παιδαγωγική. Θεμελιώδη προβλήματα της Παιδαγωγικής Επιστήμης. Αφοί Κυριακίδη.
Obi, J. S. C. P., Oguzie, A. E. P., Chigbu, F. E. P., & Nandi, G. C. (2023). Percieved Strategies for Minimizing School Related Gender Based Violence in a Post Covid-19 Era among Adolescents in Awka, Anambra State, Nigeria. International Journal of Innovative Research in Multidisciplinary Education, 2(3), 109-114. https://doi.org./10.58806/ijirme.2023.v2i3n05
O'Leary, P. J., & Barber, J. (2008). Gender differences in silencing following childhood sexual abuse. Journal of child sexual abuse, 17(2), 133-143. https://doi.org/10.1080/10538710801916416
Palermo, T., Bleck, J., & Peterman, A. (2014). Tip of the iceberg: reporting and gender-based violence in developing countries. American journal of epidemiology, 179(5), 602-612. https://doi.org/10.1093/aje/kwt295
Palmieri, S. (2013). Sympathetic advocates: male parliamentarians sharing responsibility for gender equality. Gender & Development, 21(1), 67-80. https://doi.org/10.1080/13552074.2013.767501
Παναγιωτόπουλος Χ. & Ευθυμίου, Λ. (2016). Διεπιστημονική παρέμβαση στο παιδαγωγικό περιβάλλον; Ο ρόλους του κοινωνικού λειτουργού. Στο. Χ. Παναγιωτόπουλος (Επιμ.), Κοινωνική Εργασία και Σχολείο. Εφαρμοσμένες Διεπιστημονικές Παρεμβάσεις (σσ. 40-55). ΙΩΝ.
Papadaki, V., & Giannou, D. (2021). To be or not to be out of the closet?–LGB social workers’ visibility management in the workplace in Greece. Journal of Gay & Lesbian Social Services, 33(2), 225-249. https://doi.org/10.1080/10538720.2021.1875945
Παπαδόπουλος, Α.Γ., Καπέλλα, Α., Κονδύλη, Δ., Λιναρδής, Α., Παπαδούδης, Γ., Χατζηγιάννη, Α., Θεοφίλη, Α. (2023). Έμφυλη βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας στην Ελλάδα (GBV-EL): Πρώτα αποτελέσματα της έρευνας. Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών. https://doi.org/10.17903/30971.1
Postmus, J. L., Plummer, S. B., & Stylianou, A. M. (2016). Measuring economic abuse in the lives of survivors revising the Scale of Economic Abuse. Violence Against Women, 22(6), 692–703. https://doi.org/10.1177/1077801215610012
Quinlan, E., Quinlan, A., Fogel, C., & Taylor, G. (Eds.). (2017). Sexual violence at Canadian universities: Activism, institutional responses, and strategies for change. Wilfrid Laurier Univ. Press.
Salmivalli, C., Kärnä, A., & Poskiparta, E. (2011). Counteracting bullying in Finland: The KiVa program and its effects on different forms of being bullied. International Journal of Behavioral Development, 35(5), 405-411. https://doi.org/10.1177/0165025411407457
Sansonetti, S. (2016). Female refugees and asylum seekers - the issue of integration – Study. EPRS: European Parliamentary Research Service. Retrieved 2021, December 17. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/556929/IPOL_STU(2016)556929_EN.pdf
Saur, R., Hustad, A. E., & Heir, T. (2011). Violence prevention in Norway: Activities and measures to prevent violence in close relationships. Report nr. 4, 78. Retrieved 2022, January 28. https://www.nkvts.no/content/uploads/2015/08/violence-prevention-in-norway-activities-and-measures-to-prevent-violence-in-close-relationships.pdf
Singh, J. (2015). Violence against women in cyber world: a special reference to India. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 4(1), 60-76. Retrieved 2022, January 8. https://garph.co.uk/IJARMSS/Jan2015/8.pdf
Sklavou, K. (2019). Violence against women in armed conflicts: pre, during and post. Obrela Journal of Dialogues in Clinical Neuroscience & Mental Health, 2(4), 254-258. Retrieved 2022, January 22. https://doi.org/10.26386/obrela.v2i4.138
Snapes, L. (2019, October, 14). Sulli, K-pop star and actor, found dead aged 25. The singer and former f(x) member, who was the victim of online bullying, had severe depression, according to police. Guardian. https://www.theguardian.com/music/2019/oct/14/sulli-k-pop-star-former-fx-member-found-dead-aged-25?fbclid=IwY2xjawEwqZlleHRuA2FlbQIxMAABHSbbZwJPSR0B_eZggks5HnmoZ8ZMKg545uNHehAEmbOcb-McgNO2KUSk4Q_aem_Fq5ZfxY8IeUnEsGTwesTrw
Συμβούλιο της Ευρώπης και Σειρά Συνθηκών (2011). Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Κωνσταντινούπολη, 11. 2011. Ανακτήθηκε Ιανουάριος 12, 2022. https://rm.coe.int/1680462536
Τσέργας, Ν. (2018). Η τέχνη στην εκπαίδευση των κοινωνικών λειτουργών: ένα εργαστήρι βιωματικής εκπαίδευσης. Στο Α. Κανδυλάκη (Επιμ.) Κοινωνική Εργασία, Πολιτισμική Ετερότητα & Κριτικός Αναστοχασμός (σσ. 75-99). Τόπος.
Yasmine, R., & Moughalian, C. (2016). Systemic violence against Syrian refugee women and the myth of effective intrapersonal interventions. Reproductive health matters, 24(47), 27-35. https://doi.org/10.1016/j.rhm.2016.04.008
Ulmestig, R., & Eriksson, M. (2017). Financial consequences of leaving violent men–women survivors of domestic violence and the social assistance system in Sweden. European Journal of Social Work, 20(4), 560-571. https://doi.org/10.1080/13691457.2016.1188778
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) (2019). Behind the numbers: Ending school violence and bullying. Retrieved 2022, January 16. https://www.unicef.org/media/66496/file/Behind-the-Numbers.pdf
United Nations (2008). Human Trafficking. A Crime That Shame Us All. An Introduction to Human Trafficking: Vulnerability, Impact and Action. Retrieved 2022, January 16. https://www.unodc.org/documents/human-trafficking/2008/AnIntroductiontoHumanTrafficking-VulnerablityImpactandAction.pdf
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) & UN Women (2016). Global Guidance. Addressing School-related Gender-based Violence. Retrieved 2022, January 12. https://www.unwomen.org/sites/default/files/Headquarters/Attachments/Sections/Library/Publications/2016/Global-guidance-on-addressing-school-related-gender-based-violence-en.pdf
United Nations (2015). Universal Declaration of Human Rights. Retrieved 2022, January 14. https://www.un.org/en/udhrbook/pdf/udhr_booklet_en_web.pdf
Population Information Program & Center for Health and Gender Equity (1999). Ending violence against women. Issues in World Health, 11, 1-44. Retrieved 2021, December 14. http://xyonline.net/sites/xyonline.net/files/Population%20Reports%2C%20Ending%20Violence%20Against%20Women%2099_0.pdf
World Health Organization (2018). Recommendations intrapartum care for a positive childbirth experience. Retrieved 2022, January 11. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260178/9789241550215-eng.pdf
World Health Organization (2020). Female genital mutilation. World Health Organization. Retrieved 2022, January 12. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/female-genital-mutilation
Wyatt Kaminski, J., Valle, L.A., Filene, J.H. & Boyle, C. L. (2008). A Meta-analytic Review of Components Associated with Parent Training Program Effectiveness. Journal of Abnormal Child Psychology, 36, 567-589. https://doi.org/10.1007/s10802-007-9201-9
Χατζηφωτίου, Σ. (2021). Κοινωνική Εργασία και Ενδοοικογενειακή Βία. ΤΖΙΟΛΑ.