"Δεν είναι διγλωσσία. Δεν υπάρχει επικοινωνία": Διερεύνηση των απόψεων Ελλήνων εκπαιδευτικών για τη διγλωσσία προσφύγων μαθητών και μαθητριών: Μελέτη περίπτωσης

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Δεκ 13, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.15521
Λέξεις-κλειδιά:
Απόψεις εκπαιδευτικών πρόσφυγες μαθητές και μαθήτριες διγλωσσία διδακτικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις
Christina Maligkoudi
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Pinelopi Tolakidou
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-7849-8935
Smaro Chiona
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της μαζικής έλευσης προσφύγων στην Ελλάδα, οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις, καθώς δημιουργούνται, όχι για πρώτη φορά, σε πολλά σχολεία της χώρας συνθήκες πολυπολιτισμικότητας και επαφής διαφόρων γλωσσών και πολιτισμών. Γίνεται αντιληπτό πως δημιουργείται η ανάγκη της όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερης ανταπόκρισης των εκπαιδευτικών στις νέες απαιτήσεις μιας πολυπολιτισμικής σχολικής τάξης. Το παρόν άρθρο αναφέρεται σε μια μελέτη των απόψεων και των πρακτικών των εκπαιδευτικών σχετικά με τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών προσφύγων. Οι εκπαιδευτικοί, αν και αναγνωρίζουν τα οφέλη της διγλωσσίας γενικά ή υποστηρίζουν το δικαίωμα των οικογενειών να μιλούν τη δική τους γλώσσα στο σπίτι, εξακολουθούν να εκφράζουν την ανησυχία τους ότι τέτοιες πρακτικές ενδέχεται να εμποδίσουν την κατάκτηση της γλώσσας της πλειοψηφίας και συχνά απαγορεύουν τις άλλες γλώσσες στο σχολείο (Chatzidaki & Maligkoudi, 2017∙ Gkaintartzi, Kiliari, & Tsokalidou, 2015∙ Young, 2014). Η μελέτη μας επικεντρώνεται στις απόψεις και τις πρακτικές εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως καταγράφηκαν σε συνεντεύξεις που διεξήχθησαν σε Δημοτικό σχολείο της κεντρικής Μακεδονίας στην Ελλάδα κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017. Το εν λόγω σχολείο είχε έξι πρόσφυγες μαθητές και μαθήτριες από τη Συρία. Τα ευρήματα που παρουσιάζονται εδώ σχετίζονται με τις απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τους/τις πρόσφυγες μαθητές/τριες και τη διγλωσσία τους καθώς και με τις διδακτικές πρακτικές που ακολουθούν στην τάξη για να διαχειριστούν αυτή τη διγλωσσία στη σχολική τάξη.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Νέοι ερευνητές
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Amatari, V. O. (2015). The instructional process: a review of Flanders’ interaction analysis in a classroom setting. International Journal of Secondary Education, 3(5), 43-49. doi:10.11648/j.ijsedu.20150305.11
Anderson, A., Hamilton R., Moore, D., Lowen, S., & Frater-Matheson, K. (2004). Education of refugee children: theoretical perspectives and best practice. In R. Hamilton & S. Moore (Ed.), Educational interventions for refugee children: theoretical perspectives and implementing best practice. (pp. 1-12). London, NewYork: Routledge Falmer.
Block, K., Cross, S., Riggs, E., & Gibbs, L. (2014). Supporting schools to create an inclusive environment for refugee students. International Journal of Inclusive Education, 18(12), 1337-1355.
Borg, S. (2006). Teacher cognition and language education: Research and practice. London: New York, NY: Continuum.
Γκαϊνταρτζή, Α., Γάτση, Γ., & Τσοκαλίδου, Ρ. (2011). Παιδικές ταυτότητες μέσα από παιδικές φωνές: πολύγλωσσα παιδιά στο ελληνικό σχολείο. Πρακτικά Τέταρτου Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών: «Ταυτότητες στον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα) Identities in the Greek world (from 1204 to the present day)». Πανεπιστήμιο Γρανάδας, 9-12 Σεπτεμβρίου 2010.
Castro, A. J. (2010). Themes in the research on preservice teachers’ views of cultural diversity: Implications for researching millennial preservice teachers. Educational Researcher, 39(3), 198-210.
Chatzidaki, A., & Maligkoudi, C. (2013). Family language policies among Albanian immigrants in Greece. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 16(6), 675-689.
Cummins, J. (2000). Language, power, and pedagogy: Bilingual children in the crossfire (Vol. 23). Great Britain: Multilingual Matters.
Cummins, J. (2003). Negotiating identities: Education for empowerment in a diverse society. Los Angeles, CA: California Association for Bilingual Education.
De Angelis, G. (2011). Teachers' beliefs about the role of prior language knowledge in learning and how these influence teaching practices. International Journal of Multilingualism, 8(3), 216-234.
García, O. (2011). Bilingual education in the 21st century: A global perspective. Oxford: Wiley-Blackwell.
Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of teacher education, 53(2), 106-116.
Gkaintartzi, A., & Tsokalidou, R. (2011). “’She is a very good child but she doesn’t speak’: The invisibility of children’s bilingualism and teacher ideology”. Journal of Pragmatics, 43, 588-601.
Gkaintartzi, A., Chatzidaki, A., & Tsokalidou, R. (2014). Albanian parents and the Greek educational context: Who is willing to fight for the home language? International Multilingual Research Journal, 8(4), 291-308. doi:10.1080/19313152.2014.953004
Gkaintartzi, A., Kiliari, A., & Tsokalidou, R. (2015). ‘Invisible’bilingualism–‘invisible’language ideologies: Greek teachers' attitudes towards immigrant pupils' heritage languages. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 18(1), 60-72.
Greek Scientific Committee for the Support of Refugee children. (2017). Refugee Education Project. Athens: Ministry of education. Retrieved from https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2017/CENG_Epistimoniki_Epitropi_Prosfygon_YPPETH_Apotimisi_Protaseis_2016_2017_070__.pdf
Hamilton, R. J., & Moore, D. (Eds.). (2004). Educational interventions for refugee children: Theoretical perspectives and implementing best practice. New York: RoutledgeFalmer.
Haukås, Å. (2015). A comparison of L2 and L3 learners’ strategy use in school settings. Canadian modern language review, 71(4), 383-405.
Hayward, M. (2007). Applying post-critical approaches to refugee-centred education (Unpublished Doctoral dissertation). Auckland University of Technology. New Zealand.
Hymes, D. (1992). Inequality in lLanguage: Taking for Granted. Working papers in educational linguistics, 8(1), 1-30.
Lee, J. S., & Oxelson, E. (2006). “It's not my job”: K–12 teacher attitudes toward students' heritage language maintenance. Bilingual Research Journal, 30(2), 453-477.
Maligkoudi, C., & Nikolaou, G. (2017). Teaching practices for teaching Greek as L2 to refugee children. 16th International Conference of Greek Applied Linguistics Association, 6-8 October 2017.
Mattheoudakis, M., Chatzidaki, A., & Maligkoudi, C. (2017). Greek teachers’ views on linguistic and cultural diversity. Selected papers on theoretical and applied linguistics, 22, 358-371. Retrieved from https://ejournals.lib.auth.gr/thal/article/viewFile/6003/5757
Μητακίδου, Χρ., & Δανιηλίδου, Ε. (2007). Διδασκαλία και μάθηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας: Απόψεις εκπαιδευτικών. Στο Κ. Ντίνας & Α. Χατζηπαναγιωτίδη (Επιμ.), Η Ελληνική γλώσσα ως δεύτερη/ ξένη: Έρευνα, διδασκαλία, εκμάθηση. Πρακτικά Συνεδρίου (σσ. 453-465). Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Naidoo, J. (2009). What's next for community schools? In Community Schools in Africa (pp. 171-193). Boston, MA: Springer.
Naidoo, L. (2013) Refugee action support: An interventionist pedagogy for supporting refugee students learning in Greater Western Sydney secondary schools. International Journal of Inclusive Education, 17(5), 449-461.
Otwinowska, A. (2014). Does multilingualism influence plurilingual awareness of Polish teachers of English? International Journal of Multilingualism, 11(1), 97-119.
Ramos, F. (2001). Teachers' opinions about the theoretical and practical aspects of the use of native language minority students: a cross-sectional study. Bilingual Research Journal, 25(3), 357-374.
Ruiz, R. (1984). Orientations in Language Planning. Bilingual Research Journal, 8(2), 15-34.
Sakka, D. (2010). Greek teachers’ cross-cultural awareness and their views on classroom cultural diversity. Hellenic Journal of Psychology, 7, 98-123.
Σκούρτου, Ε. (2005). Οι εκπαιδευτικοί και οι δίγλωσσοι μαθητές τους. Στο K. Βρατσάλης (Επιμ.), Διδακτική εμπειρία και παιδαγωγική θεωρία (σσ. 261-271). Αθήνα: Νήσος.
Σκούρτου, Ε. (2011). Η διγλωσσία στο σχολείο. Αθήνα: Gutenberg.
Scarcella, R. C., & Oxford, R. L. (1992). The tapestry of language learning: The individual in the communicative classroom. Boston, MA: Heinle and Heinle.
Stamou, A. G., & Dinas, K. D. (2009). Greek teachers’ common misconceptions about bilingualism. In Ν. Palaiologou (Εd.), “Intercultural Education: Paideia, Polity, Demoi.” Electronic Proceedings of the International Conference co-organized by the International Association for Intercultural Education (IAIE) and the Hellenic Migration Policy Institute (IMEPO), under the aegis of Unesco. Athens, June 22nd to June 26th.
Strekalova, E., & Hoot, J. L. (2008). What is special about special needs of refugee children? Guidelines for teachers. Multicultural Education, 16(1), 21-24.
Τσιούμης, Κ. Α. (2003). "Ο μικρός άλλος": Μειονοτικές ομάδες στην προσχολική εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.
Τσοκαλίδου, Ρ. (2012). Χώρος για δύο: Θέματα διγλωσσίας και εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.
UNHCR. (2016). Monthly data update: November 2016 refugees & migrants sea arrivals in Europe. UNHCR, the UN High Commissioner for Refugees. Retrieved from https://data2.unhcr.org/ar/documents/download/53447
Vavrus, M. (2008). Culturally responsive teaching. In T. L. Good (Ed.), 21st century education: A reference handbook (vol. 2) (pp. 49-57). Thousand Oaks, CA: Sage Publishing.
Vázquez-Montilla, E., Just, M., & Triscari, R. (2014). Teachers' dispositions and beliefs about cultural and linguistic diversity. Universal Journal of Educational Research, 2(8), 577-587.
Young, A. (2014). Unpacking teachers’ language ideologies: attitudes, beliefs and practiced language policies in schools in Alsace, France. Language Awareness 23(1-2), 157-171.
Φραγκουδάκη, Ά. (1987). Γλώσσα και ιδεολογία: κοινωνιολογική προσέγγιση της ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Οδυσσέας.
Χατζηδάκη, Α. (2000). H διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας στις «κανονικές» τάξεις. Στο E. Σκούρτου (Eπιμ.), Τετράδια εργασίας Νάξου: Διγλωσσία (σσ. 73-89). Ρόδος: Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Ziomas, D., Capella, A., & Konstantinidou, D. (2017). Integrating refugee and migrant children into the educational system in Greece. Flash Report 2017/67, EU Network of Independent Experts on Social Inclusion., Brussels: European Commission. Retrieved from http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=18245&langId=en
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)