Το Πρόγραμμα TOCSIN: διαστάσεις και επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

PDF
Δημοσιευμένα: Dec 13, 2016
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.10535
Λέξεις-κλειδιά:
οικονομική κρίση πρωτοβάθμια εκπαίδευση επιπτώσεις φτώχειας ΧΜ - ΕΟΧ
Domna Kakana
Καθηγήτρια, Α.Π.Θ.
Fotini Garagouni-Areou
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Sevasti Theodosiou
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Polyxeni Manoli
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Anastasia Mavidou
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Christina Roussi-Vergou
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Katifenia Chatzopoulou
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Αlexandra Αndroussou
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ε.Κ.Π.Α.
Sofia Avgitidou
Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Vassilis Tsafos
Επίκουρος Καθηγητής, Ε.Κ.Π.Α.
Περίληψη

Σύμφωνα με τη Eurostat (2014) περισσότερο από το ένα τρίτο (1/3) του ελληνικού πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας. Η παρούσα έρευνα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο των δράσεων του προγράμματος TOCSIN (βλ. www.tocsin.uth.gr) με την υποστήριξη του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ (ΓΓΕΤ – ΧΜ ΕΟΧ), με στόχο τη μελέτη των απόψεων και των αναπαραστάσεων των εκπαιδευτικών σχετικά με τις συνέπειες της ολοένα αυξανόμενης οικονομικής κρίσης σε ευάλωτους πληθυσμούς της πρώιμης σχολικής και προσχολικής ηλικίας. Στην έρευνα συμμετείχαν 316 διευθυντές και προϊστάμενοι δημοτικών και νηπιαγωγείων, κυρίως από τους Νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης και Μαγνησίας, οι οποίοι συμπλήρωσαν ηλεκτρονικά ένα ερωτηματολόγιο ειδικά κατασκευασμένο για τους σκοπούς της έρευνας. Τα στοιχεία της έρευνας αφορούν συνολικά σε 20.155 μαθητές, 5.688 της προσχολικής εκπαίδευσης και 15.070 των τριών πρώτων τάξεων του δημοτικού. Η έρευνα έδειξε ότι αυτό που επλήγη περισσότερο είναι η συμμετοχή των παιδιών σε σχολικές δραστηριότητες, όπως οι εκδρομές και άλλες εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δράσεις, ενώ οι περισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευτικούς ανέφεραν προβλήματα στη σίτιση, ένδυση και υπόδηση των μαθητών. Η μείωση της γραφικής ύλης και των υλικών που απαιτούνται από τους μαθητές, τα προγράμματα συναισθηματικής υποστήριξης των μαθητών καθώς και η επικοινωνία-συνεργασία με άλλους φορείς, αποτελούν τις πιο συχνά επιλεγόμενες στρατηγικές από τα σχολεία για την υποστήριξη του μαθητικού πληθυσμού τους, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Varia
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Domna Kakana, Καθηγήτρια, Α.Π.Θ.
http://www.nured.auth.gr/dp7nured/?q=el/user/578
Fotini Garagouni-Areou, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/node/24
Sevasti Theodosiou, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/el/node/32
Polyxeni Manoli, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/el/node/23
Anastasia Mavidou, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/node/22
Christina Roussi-Vergou, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/en/node/54
Katifenia Chatzopoulou, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
http://tocsin.uth.gr/en/node/55
Αlexandra Αndroussou, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ε.Κ.Π.Α.
http://www.ecd.uoa.gr/?page_id=2190
Sofia Avgitidou, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
http://nured.uowm.gr/teaching-stuff/avgitidou-sofia/
Vassilis Tsafos, Επίκουρος Καθηγητής, Ε.Κ.Π.Α.
http://www.ecd.uoa.gr/?page_id=2145
Αναφορές
Αλεξίου, Σ. (2012). Στάσεις και πεποιθήσεις των Κυπρίων εκπαιδευτικών στο θέμα της οικονομικής κρίσης. Μια ποιοτική προσέγγιση. Στο Ν. Τσαγκαρίδου, Κ. Μαύρου, Σ. Συμεωνίδου, Ε. Φτιάκα, Λ. Συμεού, & Ι. Ηλία (Επιμ.), Η κρίση και ο ρόλος της παιδαγωγικής: Θεσμοί, αξίες, κοινωνία. Πρακτικά 12ου Συνεδρίου Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου (σσ. 454-463). Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ανακτήθηκε από http://www.pek.org.cy/Proceedings_2012/index.html
Apple, M. W. (Ed.) (2010). Global crises, social justice, and education. NY: Routledge.
Askouni, Ν. (2004). Social inequalities in school. Athens: Kleidia kai Antikleidia (Α. Androussou, Resp.). Athens: National Government of Education/ University of Athens. Retrieved from http://www.kleidiakaiantikleidia.net
Bautier E. (Eds.). (1995). Travailler en banlieue. La culture de la professionnalité. Paris: L’Harmattan.
Brooks-Gunn, J., & Duncan, G. (1997). The effect of poverty on children. The Future of Children, 7(2), 55-71.
Γαλανάκη, Ε. (2015α). Ψυχοκοινωνική υποστήριξη παιδιών και εφήβων σε συνθήκες οικονομικής κρίσης: Οδηγίες για γονείς. Αθήνα: ΕΚΠΑ, ΠΤΔΕ, Εργαστήριο Ψυχολογίας.
Γαλανάκη, Ε. (2015β). Ψυχοκοινωνική υποστήριξη παιδιών και εφήβων σε συνθήκες οικονομικής κρίσης: Οδηγίες για εκπαιδευτικούς. Αθήνα: ΕΚΠΑ, ΠΤΔΕ, Εργαστήριο Ψυχολογίας.
Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNICEF. (2015). Η κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα 2015. Αθήνα. Ανακτήθηκε από
https://www.unicef.gr/uploads/filemanager/PDF/2015/children-in-greece-2015.pdf
ΕΛΣΤΑΤ. (2015). Εισόδημα και συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών. El (SILC) / 2015. Ανακτήθηκε από http://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SFA10/2015
Eurostat. (2015). People at risk of poverty or social exclusion. Retrieved from http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/People_at_risk_of_poverty_or_social_exclusion
Ζιωντάκη, Ζ. (2014). Οι απόψεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την οικονομική κρίση: οι επιπτώσεις της συρρίκνωσης των μισθών και των εκπαιδευτικών πόρων στο εκπαιδευτικό έργο σχετικά με τις επιπτώσεις της δημοσιονομικής κρίσης στο εκπαιδευτικό έργο και στην εκπαιδευτική διαδικασία. (Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής). Ανακτήθηκε από http://ikee.lib.auth.gr/record/135826/files/GRI-2015-13768.pdf
Zeichner, K., & Liston, D. (1987). Teaching student teachers to reflect. Harvard Educational Review, 57, 23-48.
Zeichner, K., & Liston, D. (1990). Traditions of reform and reflective teaching in US teacher education. Michigan: National Centre for Research in Teacher Education, Michigan State University.
Giotaki, M., & Lenakakis, A. (2016). Theatre pedagogy as an area of negotiating and understanding complex concepts by kindergartners in times of crisis: an intervention-based research study. Preschool & Primary Education, 4(2), 323-334. doi:10.12681/ppej.8837
Gore, J., & Zeichner, K. (1991). Action research and reflective teaching in preservice teacher education: A case study from the United States. Teaching and Teacher Education, 7(2), 119-136.
Gouvias D., Katsis A., & Limakopoulou A. (2012). School achievement and family background in Greece: a new exploration of an omnipresent relationship. International Studies in Sociology of Education, 22(2), 125-145.
ΚΑΝΕΠ – ΓΣΕΕ. (2012). Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Όψεις και βασικά μεγέθη της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην προ μνημονίου εποχή. Ανακτήθηκε από
http://blogs.sch.gr/isiglavas/files/2013/04/ELLHNIKO_EKPAIDEYTIKO_SYSTHMA.pdf
Karkkainen, K. (2010). Summary of the June 2009 education today crisis survey: Initial reflections on the impact of the economic crisis on education. OECD Education Working Papers No. 43. Paris: OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5kmmsxbws77d-en
Kokkevi, A., Stavrou, M., Kanavou, E., & Fotiou, A. (2014). The repercussions of the economic recession in Greece on adolescents and their families. Innocenti Working Paper No. 2014-07. Florence: UNICEF Office of Research. Retrieved from https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/07_greek_layout.pdf
Masten, A. S., & Gewirtz, A. H. (2006). Resilience in development: The importance of early childhood. Centre of Excellence for Early Childhood Development. Retrieved from the University of Minnesota, Digital Conservancy, http://hdl.handle.net/11299/53904
Mouza, Α. Μ., & Souchamvali, D. (2016). Effect of Greece’s new reforms and unplanned organizational changes on the stress levels of primary school teachers. Social Indicators Research, 128(3), 981–994.
Ντολιοπούλου, Ε. (2015). Οι επιπτώσεις της φτώχειας γενικότερα και στα παιδιά ειδικότερα και πιθανοί τρόποι παρεμβάσεων για την πρόληψη και τη μείωσή της. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 3, 97-125.
Nores, M., & Barnett, W. S. (2010). Benefits of early childhood interventions across the world: (under) investing in the very young. Economics of Education Review, 29(2), 271-282.
OECD. (2013). What in the impact of the economic crisis on public education spending? Education Indicators in Focus, 18, 1-4.
Peyronie, H. (2000). Les enseignants, l’école et la division sociale. Paris: L’Harmattan.
Σιάνου-Κύργιου, Ε. (2006). Εκπαίδευση και κοινωνικές ανισότητες. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Shafiq M. N. (2010). The effect of an economic crisis on educational outcomes: Am economic framework and review of the evidence. Current Issues in Comparative Education, 12(2), 5-13.
UNICEF Innocenti Research Centre. (2012). Measuring Child Poverty: New league tables of child poverty in the world’s rich countries. Innocenti Report Card 10. Florence: UNICEF Innocenti Research Centre. Retrieved from https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/rc10_eng.pdf
UNICEF Office of Research (2014). Children of the Recession: the impact of the economic crisis on child well-being in rich countries. Innocenti Report Card 12. Florence: UNICEF Office of Research. Retrieved from https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/rc12-eng-web.pdf
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)