Σύγχρονα εμβολιακά προγράμματα για to σκύλο και τη γάτα: η πρόκληση του σήμερα για ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη πρόληψη

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Nov 10, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/jhvms.14858
Λέξεις-κλειδιά:
Εμβολιακό πρόγραμμα εμβόλια σκύλος γάτα
M. E. MYLONAKIS (Μ.Ε. ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ)
Κλινική των Ζώων Συντροφιάς, Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π. Θ., Θεσσαλονίκη
A. F. KOUTINAS (Α.Φ. ΚΟΥΤΙΝΑΣ)
Κλινική των Ζώων Συντροφιάς, Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π. Θ., Θεσσαλονίκη
M. SARIDOMICHELAKIS (Μ. ΣΑΡΙΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ)
Κλινική Παθολογίας των Ζώων, Τμήμα Κτηνιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
C. K. KOUTINAS (Χ.Κ. ΚΟΥΤΙΝΑΣ)
Κλινική των Ζώων Συντροφιάς, Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π. Θ., Θεσσαλονίκη
N. SOUBASIS (Ν. ΣΟΥΜΠΑΣΗΣ)
Κλινική των Ζώων Συντροφιάς, Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π. Θ., Θεσσαλονίκη
K. K. ADAMAMA-MORAITOU (Κ.Κ. ΑΔΑΜΑΜΑ-ΜΩΡΑΪΤΟΥ)
Κλινική των Ζώων Συντροφιάς, Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π. Θ., Θεσσαλονίκη
V. I. KONTOS (Β.Ι. ΚΟΝΤΟΣ)
Τομέας Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Περίληψη

Οι εμβολιασμοί εδώ και μερικές δεκαετίες συνιστούν τον κορμό της προληπτικής ιατρικής στα ζώα συντροφιάςκαι έχουν συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της συχνότητας σημαντικών λοιμωδών νοσημάτων που απειλούν την υγεία και τηζωή τους. Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται έντονη κινητικότητα προς την κατεύθυνση της αναθεώρησης ορισμένων εμβολιακών πρακτικών, με στόχο την ενίσχυση της «ανοσίας του πληθυσμού» και τη λογική μείωση του «εμβολιακού φορτίου»ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι μετεμβολιακες επιπλοκές. Με τις σημερινές οδηγίες για τους εμβολιασμούς στο σκύλο και τηγάτα, προτείνεται να εμβολιάζονται όσο το δυνατόν περισσότερα ζώα, ενώ ταυτόχρονα τα εμβόλια κατατάσσονται σεαπαραίτητα, προαιρετικά και μη προτεινόμενα. Τα απαραίτητα εμβόλια πρέπει να γίνονται σε όλα τα ζώα και ανεξάρτητα από τον τρόπο ζωής τους, επειδή στοχεύουν στην πρόληψη σοβαρών μεταδοτικών νοσημάτων, ζωοανθρωπονόσων ή νοσημάτωνγια τα οποία ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός από το νόμο. Στα απαραίτητα εμβόλια για το σκύλο ανήκουν εκείνα για τηνπαρβο'ιωση (παρβοϊός-2), τη λοιμώδη ηπατίτιδα (αδενοϊός-2), τη νόσο του Carré και τη λύσσα, ενώ για τη γάτα τα εμβόλια τηςπανλευκοπενίας, της ερπητοΐωσης, της καλυκοΐωσης και της λύσσας. Προαιρετικά είναι τα εμβόλια εκείνα που γίνονται μόνο όταν το επιβάλλει ο τρόπος ζωής του ζώου. Τέλος, στα μη προτεινόμενα εμβόλια εντάσσονται εκείνα των οποίων η αποτελεσματικότητακαι η ασφάλεια δεν στηρίζονται από τα τρέχοντα επιστημονικά δεδομένα. Μετά τον πρώτο αναμνηστικό εμβολιασμό που γίνεται ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση των αρχικών εμβολιασμών στα κουτάβια και τα γατάκια τη 16ηεβδομάδα της ηλικίας τους, τα απαραίτητα εμβόλια επαναλαμβάνονται κάθε 3 χρόνια, αφού η διάρκεια της προστατευτικήςανοσίας υπερβαίνει κατά πολύ το χρονικό αυτό διάστημα. Στην ανασκόπηση αυτή συνοψίζονται οι νεότερες οδηγίες για τουςεμβολιασμούς στο σκύλο και τη γάτα ανάλογα και με τον κίνδυνο έκθεσης στους παθογόνους μικροοργανισμούς (π.χ. ζώα πουζουν μόνα τους ή ομαδικά). Επιπλέον, απαντώνται οι ερωτήσεις εκείνες που ανακύπτουν συχνά και έχουν σχέση με ταεμβολιακά προγράμματα, τις τεχνικές λεπτομέρειες των εμβολιασμών και τις μετεμβολιακές επιπλοκές. Τέλος, καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια ώστε οι επικαιροποιημένες οδηγίες να εναρμονιστούν με τις συνθήκες άσκησης της κτηνιατρικής πράξης στην Ελλάδα (π.χ. μαζικοί εμβολιασμοί σε καταφύγια ζώων, εμβόλια που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώραμας).

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Review Articles

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης.

Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 Non Commercial και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Οι συγγραφείς μπορούν να καταθέσουν το άρθρο σε ιδρυματικό ή άλλο αποθετήριο ή/και να το δημοσιεύσουν σε άλλη έκδοση, με υποχρεωτική την αναφορά πρώτης δημοσίευσης στο J Hellenic Vet Med Soc

Οι συγγραφείς ενθαρρύνονται να καταθέσουν σε αποθετήριο ή να δημοσιεύσουν την εργασία τους στο διαδίκτυο πριν ή κατά τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησής της.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Abdelmagid ΟΥ, Larson L, Payne L, Tubbs A, Wasmoen T, Schultz RD (2004) Evaluation of the efficacy and duration of a canine combination vaccine against virulent parvovirus, infectious canine hepatitis virus, and distemper virus experimental challenges. Vet Ther 5:173-186.
Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Feline infectious peritonitis. J Fei Med Surg 11:594-604.
Billinis C (2009) Genetic characterization of canine distember virus (CDV) from dogs and red foxes in Greece. In: Proceedings of the 8th International Congress of Veterinary Virology, Budapest, Hungary: ρ 139.
Blancou J, Milward F, Toma Β (1981) Vaccination against rabies in carnivores treated with corticoids. Ree Med Vet 157:651-657.
Böhm M, Thompson H, Weir A, Hasted AM, Maxwell NS, Herrtage ME (2004) Serum antibody titres to canine parvovirus, adenovirus and distemper virus in dogs in the UK which had not been vaccinated for at least three years. Vet Ree 154:457-463.
Borja-Cabrera GP, Correia Pontes NN, da Silva VO, Paraguai de Souza E, Santos WR, Gomes EM, Luz KG, Palatnik M, Palatnik de Sousa CB (2002) Long lasting protection against canine kalaazar
using the FML-QuilA saponin vaccine in an endemic area of Brazil (Säo Gonçalo do Amarante, RN). Vaccine 20:3277-3284.
Borja-Cabrera GP, Santos FN, Santos FB, Trivellato FA, Kawasaki JK, Costa AC, Castro T, Nogueira FS, Moreira MA, LuvizottoMC, Palatnik M, Palatnik-de-Sousa CB (2010) Immunotherapy with the saponin enriched-Leishmune vaccine versus immunochemotherapy in dogs with natural canine visceral leishmaniasis. Vaccine 28:597-603.
Burriel AR, Dalley C, Woodward MJ (2003) Prevalence of Leptospira species among farm and domestic animals in Greece. Vet Ree 153:146-148.
Chaniotis Β (1999) Importance of dog as a reservoir host of zoonotic visceral leishmaniasis in the mediterranean area. Difficulties in controlling the disease. Information Circular-WHO Mediterranean Zoonoses Control Centre 48:4-5.
da Silva VO, Borja-Cabrera GP, Correia Pontes NN, de Souza EP, Luz KG, Palatnik M, Palatnik de Sousa CB (2001) A phase III trial of efficacy of the FML-vaccine against canine kala-azar in an endemic area of Brazil (Säo Gonçalo do Amaranto, RN). Vaccine 19:1082-1092.
Davies DH, Pidford S (1991) Vaccination of dogs with multicomponent vaccines. Aust Vet J 68:183-184.
Day MJ (2006) Vaccine side effects: fact and fiction. Vet Microbiol 117:51-58.
Day MJ, Horzinek MC, Schultz RD (2007) Guidelines for the vaccination of dogs and cats (compiled by the vaccination guidelines group (VGG) of the world small animal veterinary association (WSAVA)). J Small Anim Pract 48:528-541.
Day MJ, Horzinek MC, Schultz RD (2010a) Guidelines for the vaccination of dogs and cats (compiled by the vaccination guidelines group (VGG) of the world small animal veterinary association
(WSAVA)). J Small Anim Pract 51:1-32.
Day MJ, Horzinek MC, Schultz RD (2010b) World Small Animal Veterinary Association Vaccination Guidelines for the Owners and Breeders of Dogs and Cat. http://www.wsava.org/VGGl.htm (accessed 19/3/2011).
Day MJ (2010) Ageing, immunoscenescence and inflammaging in the dog and cat. J Comp Pathol 142:S60-69.
de Andrade RA, Reis AB, Gontijo CM, Braga LB, Rocha RD, Araujo MS, Vianna LR, Martins-Filho OA (2007) Clinical value of antiLeishmania (Leishmania) chagasi IgG titers detected by flow cytometry to distinguish infected from vaccinated dogs. Vet Immunol Immunopathol 116:85-97.
DeBoer DJ, Carlotti DN (2005) Workshop report on anti-fungal therapy. In: Hiller A, Foster AP, Kwochka K, (Eds). Advances inveterinary dermatology. Oxford Blackwell, pp 306-311.
Decaro Ν, Desario C, Elia G, Campolo M, Lorusso A, Mari V,Martella V, Buonavoglia C (2007) Occurrence of severe gastroenteritis in pups after canine parvovirus vaccine administration: a clinical and laboratory diagnostic dilemma. Vaccine 25:1161-1166.
De Cramer KGM, Stylianides E, van Vuuren M (2010) Efficacy of vaccination at 4 and 6 weeks in the control of canine parvovirus. Descamps F, Brouta F, Losson Β, Mignon Β (2001) Perspective de vaccination anti-dermatophytique chez les carvinores domestiques (Perspectives on anti-dermatophytic vaccination in domesticcarnivores). Ann Med Vet 145:178-182.
Doddy FD, Glickman LT, Glickman NW, et al (1996) Feline fibrosarcomas at vaccination sites and nonvaccination sites. J Comp Pathol 114:165-174.
Dowling PM (2009) Anaphylaxis. In: Silverstein DC, Hopper Κ (eds). Small Animal Critical Care Medicine, 1st edn. Saunders Elsevier, St Luis, pp 727-730.
Duval D, Giger U (1996) Vaccine-associated immune-mediated hemolytic anemia in the dog. J Vet Intern Med 10:290-295.
Dye C, Killick-Kendrick R, Vitutia MM, Walton R, Killick-Kendrick M, Harith AE, Guy MW, Cariavate MC, Hasibeder G (1992) Epidemiology of canine leishmaniasis: prevalence, incidence and basic reproduction number calculated from a cross-sectional serological survey on the island of Gozo, Malta. Parasitology 105:35-41.
Egberink H, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Bordetella bronchisepctica infection in cats. J Fei Med Surg 11:610-614.
Edwards DS, Henley WE, Ely ER, Wood JLN (2004) Vaccination and ill-health in dogs: a lack of temporal association and evidence of equivalence. Vaccine 22:3270-3273.
Fehr D, Holznagel E, Bolla S Hauser Β, Herrewegh ΑΑ, Horzinek MC, Lutz H (1997) Placebo-controlled evaluation of a modifiedlive virus vaccine against feline infectious peritonitis-safety and efficacy under field conditions. Vaccine 15:1101-1109.
Ford RB (2010) Companion animal vaccines and vaccination. In: Ettinger SJ, Feldman EC (eds). Textbook of Veterinary Internal Medicine, 7th edn. Saunders Elsevier, St Luis, pp 853-862.
Frymus T, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Feline rabies, ABCD guidelines on prevention and management. J Fel Med Surg 11:585-593.
Gaskell RM, Gettinby G, Graham SJ, Skilton D (2002) Veterinary Products Committee (VPC) working group on feline and canine vaccination. Vet Ree 150:126-134.
Gerber JD, Ingersoll JD, Gast AM Christianson KK, Selzer NL, Landon RM, Pfeiffer NE, Sharpee RL, Beckenhauer WH (1990) Protection against feline infectious peritonitis by intranasal inoculation of temperature-sensitive FIPV vaccine. Vaccine 8:536-542.
Gill M, Shrivas J, Morozov I, Smith J, Anderson C, Glover S, Champ D, Chu H (2004) Three-year duration of immunity for canine distemper, adenovirus, and parvovirus after vaccination with a multivalent canine vaccine. Intern J Appi Res Vet Med 2:227-235.
Gobar GM, Kass PH (2002) World Wide Web-based survey of vaccination practices, postvaccinal reactions, and vaccine siteassociated sarcomas in cats. J Am Vet Med Assoc 220:1477-1482.
Gore TC, Lakshmanan N, Williams JR, Jirgis FF, Chester ST, Duncan KL, Coyne MJ, Lum MA, Sterner FJ (2006) Three-year duration of immunity in cats following vaccination against feline rhinotracheitis virus, feline calicivirus and feline panleukopenia virus. Vet Ther 7:213-222.
Gruffydd-Jones T, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Frymus T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Bordetella bronchisepctica infection in cats. J Fei Med Surg 11:605-609.
Greene CE. Schultz RD. In: Greene CE (ed). Infectiuos diseases of the dog and cat, 3rd edn. Saunders Elsevier, Philadelphia, pp 1069-1119.
Harpold LM, Legendre AM, Kennedy MA et al. (1999) Fecal shedding of feline Coronavirus in adult cats and kittens in an Abyssinian cattery. J Am Vet Med Assoc 215:948-951.
Hartmann Κ (2009) Feline leukemia virus and feline immunodeficiency virus. In: Bonagura JD, Twedt DC (eds). Kirk's Current Veterinary Therapy XIV, 3rd edn. Saunders Elsevier, Philadelphia, pp 1278-1283.
Hendrick MJ, Hershey AE (2009) Feline Vaccine-associated sarcomas.In: Bonagura JD, Twedt DC (eds). Kirk's Current Veterinary Therapy XIV, 3rd edn. Saunders Elsevier, Philadelphia, pp 332-335.
Hill RJ (2006) Duration of immunity (DOI) and booster vaccinationdealing with the issue at practice level in the UK. Vet Microbiol 117:93-97.
HogenEsch H, Thompson S, Dunham A, Ceddia M, Hayek M (2004). Effect of age on immune parameters and the immune response of dogs to vaccines: a cross-sectional study. Vet Immunol Immunopathol 97:77-85.
HogenEsch H, Thompson S (2010) Effect of ageing on the immune response of dogs to vaccines. J Comp Pathol 142:S74-77.
Horzinek MC, THiry E (2009) Vaccines and Vaccination: the principles and the polemics. J Fel Med Surg 11:530-537.
Horzinek MC (2010) Vaccination protocols for companion animals: the veterinarians,s perspective. J Comp Pathol 142:S129-132.
Jaffe CL (1999) Prospectives for a vaccine against canine leishmaniasis.In: Proceedings of the Canine leishmaniasis: an update. Proceedings of the International Canine Leishmaniasis Forum, (Barcelona,Spain), pp 66-71.
Kalli I, Leontides LS, Mylonakis ME, Adamama-Moraitou K, Rallis T, Koutinas AF (2010) Factors affecting the occurrence, duration of hospitalization and final outcome in canine parvovirus infection. Res Vet Sci 89:174-8.
Kass PH, Barnes WG, Spangler WL, Chomel BB, Culbertson MR (1993) Epidemiologic evidence for a causal relationship between vaccination and fibrosarcoma tumorigenesis in cats. J Am Vet Med Assoc 203:396-405.
Kass PH, Spangler WL, Hendrick MJ, McGill LD, Esplin DG, Lester S, Slater M, Meyer EK, Boucher F, Peters EM, Gobar GG, Htoo T, Decile Κ (2003) Multicenter case-control study of risk factors associated with development of vaccine-associated sarcomas in cats. J Am Vet Med Assoc 223:1283-1292.
Kelly GE, Webster AC (1980) The effect of surgery in dogs on the response to concomitant distemper vaccination. Aust Vet J 56:556-557.
Kirpensteijn J (2006) Feline injection site-associated sarcoma: Is it a reason to critically evaluate our vaccination policies? Vet Microbiol 117:59-65.
Klaasen HL, Molkenboer MJ, Vrijenhoek MP, Kaashoek MJ (2003)Duration of immunity in dogs vaccinated against leptospirosis with a bivalent inactivated vaccine. Vet Microbiol 95:121-132.
Lappin MR, Andrews J, Simpson D, Jensen WA (2002) Use of serologic tests to predict resistance to feline herpesvirus 1, feline calicivirus and feline parvovirus infection in cats. J Am Vet Med Assoc 220:38-42.
Larson LJ, Schultz RD (2007) Three-year duration of immunity in dogs vaccinated with a canarypox-vectored recombinant canine distemper virus vaccine. Vet Ther 8:101-106.
Larson LJ, Schultz RD (2008) Do two current canine parvovirus type 2 and 2b vaccines provide protection against the new type 2c variant? Vet Ther 9:94-101.
Leontides LS, Saridomichelakis MN, Billinis C, Kontos V, Koutinas AF, Galatos AD, Mylonakis ME (2002) A cross-sectional study ofLeishmania spp. infection in clinically healthy dogs with polymerase chain reaction and serology in Greece. Vet Parasitol 109:19-27.
Levy J, Crawford C, Hartman Kittle S, Sundahl E, Thayler V (2009) 2008 Feline retrovirus management guidelines. Comp Cont Educ Pract Vet 31:264-273.
Lund A, Deboer DJ (2008) Immunoprophylaxis of dermatophytosis in animals. Mycopathologia 166:407-424.
Lutz Η, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Feline leukaemia. J Fel Med Surg 11:565-574.
Mansfield MJ, Burr PD, Snodgrass DR, Sayers R, Fooks AR (2004) Factors affecting the serological response of dogs and cats to rabiesvaccination. Vet Ree 154:423-426.
Mathews KA (2006) Anaphylactic and anaphylactoid reactions In: Mathews KA (ed). Veterinary Emergency and Critical Care, 2nd edn. Lifelearn Ine, Guelph, Ontario, pp 615-618.
Minke JM, Bey R, Tronel JP, Latour S, Colombet G, Yvorel J, Cariou C, Guiot AL, Cozette V, Guigal PM (2009) Onset and duration ofprotective immunity against clinical disease and renal carriage in dogs provided by a bi-valent inactivated leptospirosis vaccine. Vet Microbiol 137:137-145.
Moore GE, Guptill LF, Ward MP, Glickman NW, Faunt KK, Lewis HB, Glickman LT (2005) Adverse events diagnosed within three days of vaccine administration in dogs. J Am Vet Med Assoc 227:1102-1108.
Moore GE, DeSantis-Kerr AC, Guptill LF, Glickman NW, Lewis HB, Glickman LT (2007) Adverse events after vaccine administration in cats: 2,560 cases. J Am Vet Med Assoc 231:94-100.
Moore GE, HogenEsch H (2010) Adverse vaccinal events in dogs and cats. Vet Clin North Am Small Anim Pract 40:393-407.
Miyamoto T, Taura Y, Une S, Yoshitake M, Nakama S, Watanabe S (1995) Immunological responses after vaccination pre- and postsurgery in dogs. J Vet Med Sci 57:29-32.
Mouzin DE, Lorenzen MJ, Haworth JD, King VL (2004a) Duration of serologie responses to five viral antigens in dogs. J Am Vet Med Assoc 224:55-60.
Mouzin DE, Lorenzen MJ, Haworth JD, King VL (2004b) Duration of serologic responses to three viral antigens in cats. J Am Vet Med Assoc 224:61-66.
Mylonakis ME, Koutinas AF, Plevraki KG (1999a) Current aspects on vaccines and immunizations in the dog and cat. Part I. General aspects-Vaccines and vaccinations in the dog. J Hel Vet Med Soc 50:15-24.
Mylonakis ME, Koutinas AF, Plevraki KG (1999b) Current aspects on vaccines and immunizations in the dog and cat. Part II. Vaccines and vaccinations in the cat and post-vaccinal complications. J Hel
Vet Med Soc 50:130-137.
Nara PL, Krakowka S, Powers TE (1979) Effects of prednisolone on the development of immune responses to canine distemper virus in beagle pups. Am J Vet Res 40:1742-1747.
Nogueira FS, More ira MA, Borja-Cabrera GP, Santos FN, Menz I, Parrà LE, Xu Ζ, Chu HJ, Palatnik-de-Sousa CB, Luvizotto MC (2005) Leishmune® vaccine blocks the transmission of canine visceral leishmaniasis: absence of Leishmania parasites in blood, skin and lymph nodes of vaccinated exposed dogs. Vaccine 23:4805-4810.
Ntafis V, Xylouri E, Kalli I, Desario C, Mari V, Decaro Ν, Buonavoglia C (2010) Characterization of canine parvovirus 2 variants circulating in Greece. J Vet Diagn Invest 22:737-740.
Paul MA, Carmichael LE, Childers H, Cotter S, Davidson A, Ford R, Hurley KF, Roth JA, Schultz RD, Thacker E, Welborn L (2006) 2006 AAHA canine vaccination guidelines, revised. J Am Anim Hosp Assoc 42:80-89.
Radford AD, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H,Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Thiry E, Truyen U, Horzinek MC (2009) Feline calicivirus infection. J Fel Med Surg 11:556-564.
Richards JR, Elston ΤΗ, Ford RB, Gaskell RM, Hartmann Κ, Hurley KF, Lappin MR, Levy JK, Rodan I, Scherk M, Schultz RD, Sparks AH (2006) The 2006 American Association of Feline Practitioners Feline Vaccine Advisory Panel Report. J Am Vet Med Assoc 229:1405-1441.
Rikula U, Nuotio L, Sihvonen L (2007) Vaccine coverage, herd immunity and occurrence of canine distemper 1990-1996 in Finland. Vaccine 25:7994-7998.
Saraiva EM, Barbosa AF, Santos FN, Borja-Cabrera GP, Nico D, Souza LOP, Mendes-Aguiar CO, Paraguai de Souza E, Fampa P,Parrà LE, Menz I, Dias Jr JG, Maria de Oliveira S, Palatnik-de-
Sousa CB (2006) The FML-vaccine (LeishmuneR) against canine visceral leishmaniasis: A transmission blocking vaccine. Vaccine 24:2423-2431.
Saridomichelakis MN, Koutinas AF, Bourdeau Ρ (2009) Questionnaire-based survey of canine leishmaniosis (Leishmania infantum) in Greece. J Hel Vet Med Soc 60:503-526.
Scott FW, Geissinger C (1999) Long-term immunity in cats vaccinatedwith an inactivated trivalent vaccine. Am J Vet Res 60:652-658.
Seimenis A, Morelli D, Mantovani A (2006) Zoonoses in the Mediterranean region. Ann 1st Super Sanità 42:437-445. Schultz RD (2006) Duration of immunity for canine and feline vaccines: a review. Vet Microbiol 117:75-79.
Slater EA (1970). The response to measles and distemper virus in immunosuppressed and normal dogs. J Am Vet Med Assoc 156:1762-1766.
Spibey N, Greenwood NM, Sutton D, Chalmers WS, Tarpey I (2008) Canine parvovirus type 2 vaccine protects against virulent challenge with type 2c virus. Vet Microbiol 128:48-55.
Schreiber Ρ, Martin V, Najbar W, Sanquer A, Gueguen S, Lebreux Β (2005) Prevention of renal infection and urinary sheeding in dogs by a Leptospira vaccination. Vet Microbiol 108:113-118.
Strasser A, May B, Teltscher A, Wistrela E, Niedermüler Η (2003) Immune modulation following immunization with polyvalent vaccines in dogs. Vet Immunol Immunopathol 94:113-121.
Sykes JE, Hartmann Κ, Lunn KF, Moore GE, Stoddard RA, Goldstein RE (2011) 2010 ACVIM small animal consensus statement on leptospirosis: diagnosis, epidemiology, treatment and prevention. J Vet Intern Med 25:1-13.
Thiry E, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Truyen U, Horzinek MC (2009) Feline herpesvirus infection. J Fei Med Surg 11:547-555.
Toshach Κ, Jackson MW, Dubielzig RR (1997) Hepatocellular necrosis associated with the subcutaneous infection of an intranasal Bortetella bronchiseptica-canine parainfluenza vaccine. J
Am Anim Hosp Assoc 33:126-128.
Truyen U, Addie D, Belak S, Boucraut-Baralon C, Egberink H, Frymus T, Gruffydd-Jones T, Hartmann Κ, Hosie MJ, Lloret A, Lutz Η, Marsilio F, Pennisi MG, Radford AD, Thiry E, Horzinek MC (2009) Feline panleukopenia. J Fel Med Surg 11:538-546.
Twark L, Dodds WJ (2000) Clinical use of serum parvovirus and distemper virus antibody titers for determining revaccination strategies in healthy dogs. J Am Vet Med Assoc 217:1021-1024.
Webster AC (1975) The adverse effect of environment on the response to distemper vaccination. Aust Vet J 51:488-490.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)