Η κατασκευή του ετεροσεξισμού στο λόγο των νέων: το δίλημμα «κανονικότητας» και «δικαιωμάτων»
Δημοσιευμένα:
Οκτ 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Ομοφοβία Προκατάληψη Ετεροσεξισμός Ανάλυση λόγου Ιδεολογικά διλήμματα
Περίληψη
Η μελέτη της προκατάληψης απέναντι στα ομοφυλόφιλα άτομα έχει αρχίσει να αποτελεί βασικό πεδίο κοινωνικο-ψυχολογικής έρευνας τα τελευταία χρόνια. Ένα σημαντικό κομμάτι της έρευνας προσπάθησε να εξετάσει τις αρνητικές, ομοφοβικές, στάσεις απέναντι στα ομοφυλόφιλα άτομα, καθώς και τις διάφορες μεταβλητές που φαίνεται να σχετίζονται με την ομοφοβία. Αν και η ερευνητική αυτή παράδοση έχει προσφέρει σημαντικά στη διερεύνηση του φαινομένου, νεότερες προσεγγίσεις βασισμένες στη στροφή στο λόγο στην κοινωνική ψυχολογία δίνουν έμφαση στην ύπαρξη διλημματικών απόψεων στην ευρύτερη κοινωνία. Το παρόν άρθρο αντλώντας από την ερευνητική παράδοση της ανάλυσης λόγου και των ιδεολογικών διλημμάτων εξετάζει τον τρόπο που άτομα στη μετεφηβική ηλικία, σε μια μικρή κωμόπολη της βόρειας Ελλάδας κατασκευάζουν στο λόγο τους την ομοφυλοφιλία. Υποστηρίζεται ότι συχνά οι συμμετέχοντες από τη μια χρησιμοποιούσαν διάφορες στρατηγικές για να αποποιηθούν την προκατάληψη απέναντι στην ομοφυλοφιλία, ενώ από την άλλη εξέφραζαν στο λόγο τους την αντίθεσή τους σε συγκεκριμένα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Τα διλήμματα
αυτά εξετάζονται σε σχέση με τον τρόπο εκφοράς τους αλλά και σε σχέση με τις ιδεολογίες από τις οποίες φαίνεται να αντλούν.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Σαπουντζής Α., & Χατζηστεργίου Μ. (2020). Η κατασκευή του ετεροσεξισμού στο λόγο των νέων: το δίλημμα «κανονικότητας» και «δικαιωμάτων». Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 20(1), 82–99. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23521
- Τεύχος
- Τόμ. 20 Αρ. 1 (2013)
- Ενότητα
- ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Allport, G. (1954). The Nature of Prejudice. Garden
City: Anchor Books.
Billig, M. (1988). The notion of prejudice: some
rhetorical and ideological aspects. Text, 8, 91-
Billig, M., Condor, S., Edwards, D., Gane, M., Middleton,
M., & Radley, A.R. (1988). Ideological Dilemmas: A
Social Psychology of Everyday Thinking. London:
Sage.
Bosson, J. K., Weaver, J. R., Caswell, T. A., &
Burnaford, R. M. (2011). Gender threats and men’s
antigay behaviours: the harmful effects of asserting
heterosexuality. Group Processes & Intergroup
Relations, 15(4), 471-486.
Bozatzis, N. (2009). Occidentalism and accountability:
constructing culture and cultural difference in
majority Greek talk about the minority in Western
Thrace. Discourse & Society, 20(4), 431-453.
Burridge, J. (2004). ‘I am not homophobic but…’
Disclaiming in discourse resisting repeal of
section 28. Sexualities, 7(3), 327-344.
Condor, S. (2006). Public prejudice as a collaborative
accomplishment: Towards a dialogical social
psychology of racism. Journal of Community and
Applied Social Psychology, 16, 1-18.
Γρηγορόπουλος, Η. (2010). Διερεύνηση των στάσε-
ων ομάδας φοιτητών/φοιτητριών του Τμήματος
Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας για το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας:
Μια μελέτη περίπτωσης. Επιστημονικό Βήμα, 13,
-216.
Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Β. (2005).Κατοχυρώνοντας
την ανδρική ταυτότητα: Aπόψεις εφήβων για την
ομοφυλοφιλία. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουΐμτζή &
Σακκά Δ. (επιμ. έκδ.), Μεγαλώνοντας ως αγόρι:
Διερεύνηση της ανάπτυξης της ανδρικής ταυτό-
τητας στην εφηβική ηλικία (σs. 202-212). Αθήνα:
Gutenberg.
Edwards, D. (1997). Discourse and Cognition. Lon -
don: Sage Publications.
Edwards, D., & Potter, J. (1992). Discursive Psycho -
logy. London: Sage Publications.
Edwards, D., & Potter, J. (2011). Λογοψυχολογία και
ψυχικές καταστάσεις. Στο Ν. Μποζατζής & Θ.
Δραγώνα, Κοινωνική Ψυχολογία: η στροφή στο
λόγο (σσ. 131-156). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Ellis, S., Kitzinger, C., & Wilkinson, S. (2002). Attitudes
towards lesbians and gay men and support for
lesbian and gay human rights among psychology
students. Journal of Homosexuality, 44(1), 121-
Fairclough, N. (2000). New labour, new language?
London: Routledge.
Falomir Pichastor, J. M., & Mugny, G. (2009). “I’m not
gay…I’m a real man!”: Heterosexual men’s gender
self-esteem and sexual prejudice. Personality and
Social Psychology Bulletin, 35(9), 1233-1243.
Goffman, E. (1979). Footing. Semiotica, 25, 1-29.
Gough, B. (2002). “I’ve always tolerated it but…”:
Heterosexual masculinity and the discursive
reproduction of homophobia. In A. Coyle & C.
Kitzinger, Lesbian & Gay Psychology: New
perspectives (pp. 219-238). Oxford: Blackwell.
Grigoropoulos, I. (2010). Predictors of Greek
students’ attitudes towards lesbians and gay
men. Psychology & Sexuality, 1(2), 170-179.
Haslam, N., Rothschild, L., & Ernst, D. (2002). Are
essentialist beliefs associated with prejudice?
British Journal of Social Psychology, 41(1), 87-100.
Haslam, N., & Levy, S. R. (2006). Essentialist beliefs
about homosexuality: Structure and implications
for prejudice. Personality and Social Psychology
Bulletin, 32(4), 471-485.
Herek, G. M. (1988). Heterosexuals’ attitudes toward
lesbian and gay men: Correlates and gender
differences. The journal of sex research, 25(4),
-477.
Herek, G. M. (2000α). Sexual prejudice and gender:
Do heterosexuals’ attitudes towards lesbians and
gay men differ? Journal of Social Issues, 56(2),
-266.
Herek, G. M. (2000β). The psychology of sexual
prejudice. Current Directions in Psychological
science, 9(1), 19-22.
Herek, G. M. (2004). Beyond “Homophobia”:
Thinking about sexual prejudice and stigma in the
Twenty-First century. Sexuality Research & Social
Policy, 1(2), 6-24.
Hewitt, J. P., & Stokes, R. (1975). Disclaimers.
American Sociological Review, 40, 1-11.
Hicks, G. R., & Lee, T.T. (2006). Public attitudes
towards gays and lesbians: Trends and
Αντώνης Σαπουντζής και Μαργαρίτα Χατζηστεργίου
Predictions. Journal of Homosexuality, 52(1), 57-
Hooghe, M., & Meeusen, C. (2012). Homophobia and
the transition to adulthood: A three year panel
study among Belgian late adolescents and young
adults, 2008-2011. Journal of Youth and
Adolescence, 41(9), 1197-1207.
Howarth, C. (2009). I hope we won’t have to
understand racism one day: Researching or
reproducing race in social psychological research?
British Journal of Social Psychology, 48(3), 407-
Jayaratne, T. E., Ybarra, O., Sheldon, J. P., Brown,
T. N., Feldbaum, M., Pfeffer, C. A., & Petty, E. M.
(2006). White Americans’ genetic lay theories of
race differences and sexual orientation: Their
relationship with prejudice towards blacks, and
gay men and lesbians. Group Processes &
Intergroup Relations, 9(1), 77-94.
Jefferson, G. (1990). List construction as a task and
resource. In G. Psathas (Ed.), Interactional
competence (pp. 63-92). Lanham: MD, University
Press of America.
Kitzinger, C. (1996α). Speaking of oppression:
psychology, politics, and the language of power.
In E.D. Rothblum & L.A. Bond (Ed.), Preventing
Heterosexism and Homophobia (pp. 3-19).
Thousand Oakes, CA: Sage.
Kitzinger, C. (1996β). Heteropatriarchal language:
The case against homophobia. In L. Mohin (Ed.),
An intimacy of equals: Lesbian feminist ethics (pp.
-40). London: Onlywomen Press.
Korobov, N. (2004). Inoculating against prejudice: A
discursive approach to homophobia and sexism
in adolescent male talk. Psychology of Men and
Masculinity, 5(2), 178-189.
Mata, J., Ghavami, N., & Wittig, M. A. (2010).
Understanding gender differences in early
adolescents’ sexual prejudice. The Journal of
Early Adolescence, 30(1), 50-75.
McConahay, J.B. (1983). Modern racism and modern
discrimination: the effects of race, racial attitudes,
and context on simulated hiring decisions. Perso -
nality and Social Psychology Bulletin, 9(4), 551-
McConahay, J.B. (1983). Modern racism, ambivalence,
and the modern racism scale. In J. Dovidio & S.
L. Gaertner (Eds.), Prejudice, Discri mination and
Racism. (pp. 91-125). Fla. Orlando: Academic
Press.
McCormack, M. (2011). The declining significance of
homohysteria for male students in three six forms
in the south of England. British Educational
Research Journal, 37(2), 337-353.
McCormack, M., & Anderson, E. (2010). ‘It’s just not
acceptable any more’: The erosion of homo -
phobia and the softening of masculinity at an
English sixth form. Sociology, 44(5), 843-859.
Morrison, M.A., & Morrison, T. G. (2002). Develop -
ment and validation of a scale measuring Modern
Prejudice towards gay men and lesbian women.
Journal of Homosexuality, 43(2), 15-37.
Pavlou, M. (2009). Homophobia in Greece: Love for
equality. Country report for the Institute for Rights,
Equality and Diversity. http://www.i-red.eu/
resources/publications-files/i-red_homophobia_in_
greece2009—6.pdf
Pomerantz, A. (1986). Extreme case formulations: A
new way of legitimating claims. Human Studies, 9,
-230.
Poteat, V. P., Espelage, D. L., & Green, H. D. (2007).
The socialization of dominance: Peer group
contextual effects on homophobic and dominance
attitudes. Journal of Personality and Social
Psychology, 92(6), 1040-1050.
Poteat, V. P., Espelage, D. L., & Koenig, B. W. (2007).
Willingness to remain friends and attend school
with lesbian and gay peers: Relational
expressions of prejudice among heterosexual
youth. Journal of Youth and Adolescence, 38(7),
-962.
Poteat, V. P., & Mereish, E. H. (2012). Ideology,
prejudice, and attitudes toward sexual minority
social policies and organisations. Political
Psychology, 33(2), 211-224.
Potter, J. (1998). Discursive social psychology: from
attitudes to evaluative practices. European
Review of Social Psychology, 9(1), 233-266.
Potter, J. (2005). Στάσεις, κοινωνικές αναπαραστά-
σεις και η διά/του λόγου ψυχολογία. Στο M.
Wetherell (επιμ.) Ταυτότητες, ομάδες και κοινω-
νικά ζητήματα (σσ. 175-252). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Potter, J., & Wetherell, M. (1987). Discourse and
Social Psychology: Beyond Attitudes and
behaviour. Sage Publications.
Potter, J., & Wetherell, M. (1988) Accomplishing
attitudes: Fact and evaluation in racist discourse.
Text, 8, 51-68.
Prati, G., Pietrantoni, L., & D’ Augelli, A. R. (2011).
Aspects of homophobia in Italian high schools:
Η κατασκευή του ετεροσεξισμού στο λόγο των νέων 97
Students’ attitudes and perceptions of school
climate. Journal of Applied Social Psychology,
(11), 2600-2620.
Raja, S., & Stokes, J. P. (1998). Assessing attitudes
toward lesbians and gay men: The Modern
Homophobia scale. Journal of Gay, Lesbian and
Bisexual Identity, 3(2), 113-134.
Sears, J. T. (1997). Thinking critically/ intervening
effectively about homophobia and heterosexism.
In J. T. Sears & W. L. Williams (Eds.), Overcoming
heterosexism and homophobia: Strategies that
work (pp. 13-48). New York: Columbia University
Press.
Sidanius, J., & Pratto, F. (1999). Social dominance.
Cambridge: Cambridge University Press.
Speer, S. A., & Potter, J. (2002). The management of
heterosexist talk: Conversational resources and
prejudiced claims. Discourse & Society, 11(4),
-572.
Thurlow, C. (2001). Naming the “outsider within”:
homophobic pejoratives and the verbal abuse of
lesbian, gay and bisexual high-school pupils.
Journal of Adolescence, 24(1), 25-38.
Wetherell, M. (1998). Positioning and interpretative
repertoires: conversation analysis and poststructuralism
in dialogue. Discourse & Society, 9,
-412.
Wetherell, M. & Potter, J. (1988). Discourse analysis
and the identification of interpretative repertoires.
In C. Antaki (Ed.) Analysing Everyday Explanation
(pp. 168-183) London: Sage.
Wetherell, M., & Potter, J. (1992). Mapping the
language of Racism: Discourse and the
Legitimation of Exploitation. Hemel Hempstead:
Harvester Wheatsheaf.
Wooffitt, R. (1992). Telling Tales of the Unexpected:
The Organization of Factual Accounts. Hemel
Hempstead: Harvester Wheatscheaf.
Wright, L., W., Adams, H. E., & Bernat, J. (1999).
Development and validation of the homophobia
scale. Journal of Psychopathology and Beha -
vioural Assessment, 21(4), 337-347.
