Κοστούμια, γραβάτες και μπλε κολάρα στην κάλπη: αποτυπώσεις της ταξικής ψήφου 2014-2019.
Abstract
Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην εξέταση βασικών όψεων της ταξικής ψήφου κατά την περίοδο 2014-2019. Η έννοια της ταξικής ψήφου δεν παραπέμπει εδώ σε μία καθολική ερμηνεία της εκλογικής συμπεριφοράς με βάση ένα και μόνο κριτήριο (εν προκειμένω την κοινωνική τάξη), αλλά αναφέρεται σε εκείνο το τμήμα του εκλογικού σώματος, του οποίου η ταξική θέση σχετίζεται σημαντικά με την εκλογική προτίμηση. Τα ευρήματα που παρουσιάζονται, ενώ επιβεβαιώνουν τη συμβατική σοφία περί της μεσοστρωματικής υπεροχής της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, ταυτόχρονα στοιχειοθετούν αλλαγές στην ταξική ταυτότητα και την ψήφο των εργατικών στρωμάτων. Σε ένα πλαίσιο περαιτέρω εξατομίκευσης της εργασιακής ρύθμισης, παρατεταμένης οργανωτικής και πολιτικής αποδιοργάνωσης των συνδικάτων, αλλά και υποχώρησης της οργανωμένης παρέμβασης από την Αριστερά, η συντηρητική στροφή στα χαμηλότερα κλιμάκια της ταξικής ιεραρχίας, ίσως αποδειχθεί σημαντικός παράγοντας της μετα-υφεσιακής εκλογικής γεωγραφίας της χώρας.
Article Details
- How to Cite
-
Μπιθυμήτρης Γ., Σπυροπούλου Β., & Κληρονόμος Ν. (2022). Κοστούμια, γραβάτες και μπλε κολάρα στην κάλπη: αποτυπώσεις της ταξικής ψήφου 2014-2019. Science and Society: Journal of Political and Moral Theory, 41, 11–52. https://doi.org/10.12681/sas.27117
- Section
- Articles
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike License that allows others to share the work, not for commercial purposes, with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal. If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same license as the original.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Downloads
Download data is not yet available.
References
Αλεξίου, Θ. (2009) Κοινωνικές τάξεις, κοινωνικές ανισότητες και συνθήκες ζωής, Αθήνα: Παπαζήσης.
Αρανίτου, Β. (2018). Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα την εποχή των μνημονίων: μεταξύ κατάρρευσης και ανθεκτικότητας. Αθήνα: Θεμέλιο.
Artelaris, P., & Tsirbas, Y. (2018). Anti-austerity voting in an era of economic crisis: Regional evidence from the 2015 referendum in Greece. Environment and Planning C: Politics and Space, 36(4): 589–608.
Βερναρδάκης, Χ. (2012). Η ελληνική Αριστερά στις εκλογές του 2012: η επιστροφή στην ταξική ψήφο. Transform, (11): 171-175.
Bithymitris, G., Christodoulou, M. Koustenis, P. Iliopoulou, F. and Spyridakis, M. (2021). The social production of vulnerability: Sub-regional and class inequalities in Attica. Social Cohesion and Development.
Γεωργιάδου, Β., «Αντλώντας από τις δεξαμενές τις Δεξιάς. Εκλογικά κάστρα και ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής», στο, Ν.Γ. Γεωργαράκης και Ν. Δεμερτζής (επιμ.) Το Πολιτικό Πορτραίτο της Ελλάδας: Κρίση και η Αποδόμηση του Πολιτικού, Gutenberg, ΕΚΚΕ, Αθήνα 2015, σσ. 206-233.
Γεωργιάδου, Β. και Καφέ, Α. (2018). Εκλογική Συμπεριφορά. Αθήνα: Παπαδόπουλος.
Καλογήρου, Σ. (2015). Περιφερειακή Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και την Καταπολέμηση της Φτώχειας. Έκδοση 1.3, Αθήνα: Ήρων Σύμβουλοι.
Crompton, R. (2008). Class and Stratification. Cambridge: Polity.
Ellinas, A. A. (2014). Neo-Nazism in an Established Democracy: The Persistence of Golden Dawn in Greece. South European Society and Politics, 20(1): 1–20.
Εμμανουήλ, Δ. (2016) (επιμ.) Κοινωνικές τάξεις και κατανάλωση: Οικονομικές τάξεις, στρώματα status και πρότυπα πολιτιστικής και υλικής κατανάλωσης στην Αθήνα. Αθήνα: Gutenberg.
Ζήση, A., Σταλίδη, Γ. και Μπένου, Α. (2017). Κοινωνική τάξη και ψυχική υγεία: Εμπειρικά ευρήματα μιας συγκριτικής μελέτης. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 34 (1): 75-85.
International Labour Office (1990). International Standard Classification of Occupations, ISCO-88. Geneva: ILO.
Κουστένης, Π. (2014). Εκλογές 2014: Ο Εκλογικός Κύκλος της Χρυσής Αυγή. Αρχειοτάξιο, 16, σσ. 89-108.
Κουστένης, Π. (2019). Η Εκλογική Αναστοίχιση 2012-2015: από το ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε Γ. Μπαλαμπανίδης (επιμ.), ΣΥΡΙΖΑ ένα κόμμα εν κινήσει: Από τη Διαμαρτυρία στη Διακυβέρνηση, Αθήνα: Θεμέλιο, σσ. 41-75.
Lialiouti, Z. and Bithymitris, G. (2014). Implications of the Greek crisis: nationalism, enemy stereotypes, and the European Union. Σε B. Stefanova, επιμ., The European Union beyond the crisis: evolving governance, contested policies, and disenchanted publics. London: Lexington Books.
Μαυρής, Γ. (2015). Κοινωνική δομή της ψήφου στον ΣΥΡΙΖΑ και μεταβολές 2012-2015: Οι κοινωνικές δυνάμεις της αντιμνημονιακής συμμαχίας. Άρθρο στην Αυγή 9/2/2015.
https://www.avgi.gr/politiki/129768_analysi-oi-koinonikes-dynameis-tis-antimnimoniakis-symmahias [πρόσβαση 23 Μαΐου 2021].
Μπιθυμήτρης, Γ. και Κουστένης, Π. (2021). Κοινωνική τάξη και πολιτική συμπεριφορά: η περίπτωση της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας του Πειραιά. Ο Κόσμος της Εργασίας, 8: 47-79.
Mylonas, Y. (2019). The “Greek Crisis” in Europe: Race, Class and Politics. Leiden, Boston: Brill.
Οικονομάκης, Γ., Ζησιμόπουλος, Γ., Κατσορίδας, Δ., Κόλλιας, Γ. και Κρητικίδης, Γ. (2015). Η ταξική διάρθρωση και η θέση της εργατικής τάξης στην ελληνική κοινωνία, Αθήνα: ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.
Pakulski, I. and Waters, M. (1996). The Death of Class. London: Sage.
Παναγιωτόπουλος, Π. (2021). Περιπέτειες της μεσαίας τάξης: Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα της ύστερης μεταπολίτευσης. Αθήνα: Επίκεντρο.
Πουλαντζάς, Ν. (1981). Οι κοινωνικές τάξεις στον σύγχρονο καπιταλισμό. Αθήνα: Θεμέλιο.
Σακελλαρόπουλος, Σ. (2014). Κρίση και Κοινωνική διαστρωμάτωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, Αθήνα: Τόπος.
Tsatsanis, E. Andreadis, Ι., and Teperoglou, E. (2018). Populism from Below: Socio-economic and Ideological Correlates of Mass Attitudes in Greece. South European Society and Politics, doi: 10.1080/13608746.2018.1510635.
Walter, S., Dinas, E., Jurado, I., & Konstantinidis, N. (2018). Noncooperation by Popular Vote: Expectations, Foreign Intervention, and the Vote in the 2015 Greek Bailout Referendum. International Organization, 72(4), 969-994.
Ηλεκτρονικός Τύπος
Γαλανόπουλος, Α. (2019). O Σταϊκούρας εξηγεί ποια είναι τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης. Thetoc.gr. 28 Νοεμβρίου 2019. https://www.thetoc.gr/oikonomia/article/o-staikouras-eksigei-poia-einai-ta-eisodimata-tis-mesaias-taksis [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Capital.gr (2020). Ομολογία από Τσίπρα: "Επιβαρύναμε υπερβολικά τη μεσαία τάξη". 19 Μαΐου 2020. https://www.capital.gr/politiki/3454406/omologia-apo-tsipra-epibaruname-uperbolika-ti-mesaia-taxi [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Ζορμπά, Ν. (2021). Ο Τσίπρας έχει μήνυμα για ΣΥΡΙΖΑ και Πολάκη: Είμαστε κόμμα εξουσίας - Όχι σε ακρότητες. 6 Απριλίου 2021. https://www.capital.gr/politiki/3536919/o-tsipras-exei-minuma-gia-suriza-kai-polaki-eimaste-komma-exousias-oxi-se-akrotites [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Naftemporiki.gr (2018). Ευκλ. Τσακαλώτος: Μεροληπτούμε ταξικά υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων. 24 Νοεμβρίου 2018. https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1417394/eukl-tsakalotos-meroliptoume-taksika-uper-ton-oikonomika-asthenesteron [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Παπακώστα, Κ. (2017). Η τάξη που πρέπει να πληρώσει: Η πολύπαθη μεσαία τάξη στις δηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Tanea.gr. 26 Νοεμβρίου 2017. https://www.tanea.gr/2017/11/26/politics/i-polypathi-mesaia-taksi-stis-dilwseis-toy-syriza/ [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Σαμαρά, Β. (2019α). Μητσοτάκης: Η ΝΔ είναι το κόμμα του ιδιωτικού τομέα και της μεσαίας τάξης. News247.gr. 21 Ιουνίου 2019. https://www.news247.gr/politiki/mitsotakis-i-nd-einai-to-komma-toy-idiotikoy-tomea-kai-tis-mesaias-taxis.7463886.html [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Σαμαρά, Β. (2019β). Ποια είναι τελικά η μεσαία τάξη και τι σχέση έχει με τη γραβάτα. News247.gr. 19 Δεκεμβρίου 2019. https://www.news247.gr/politiki/poia-einai-telika-i-mesaia-taxi-kai-ti-schesi-echei-me-ti-gravata.7552072.html [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
Τερζής, Δ. (2021). Tο βλέμμα στην κοινωνία και τη μεσαία τάξη: Το νέο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την οικονομία. Efsyn.gr. 14 Απριλίου 2021. https://www.efsyn.gr/politiki/antipoliteysi/289970_blemma-stin-koinonia-kai-ti-mesaia-taxi [πρόσβαση 18 Μαΐου 2021].
