Απόψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τον σχολικό εκφοβισμό και για τον ρόλο του διευθυντή στη διαχείρισή του


Δημοσιευμένα: Ιουλ 9, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
σχολικός εκφοβισμός εκπαιδευτικοί διευθυντές
Αικατερίνη Αθανάσιος Χριστακοπούλου
https://orcid.org/0000-0002-3354-1562
Γεώργιος Αλεξανδρόπουλος
https://orcid.org/0000-0001-9520-8565
Περίληψη
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα παγκόσμιο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Η έρευνα που παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο αναλύει τις απόψεις των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχετικά με τον ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίσουν οι διευθυντές σχολικών μονάδων, καθώς και ποιες θεωρούνται ότι είναι οι κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί. Για τη μελέτη του συγκεκριμένου θέματος ακολουθήθηκε η ποσοτική προσέγγιση. Το δείγμα αποτέλεσαν 108 εκπαιδευτικοί και 42 διευθυντές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που εργάζονταν σε σχολικές μονάδες του Δήμου Πάτρας. Εργαλείο συλλογής των δεδομένων ήταν το ανώνυμο ερωτηματολόγιο, ενώ κατά τη στατιστική επεξεργασία αξιοποιήθηκαν τα ακόλουθα κριτήρια: Mann Whitney, Kruskal - Wallis, X2 και Spearman’s rho. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε η σπουδαιότητα του ρόλου του διευθυντή για την αντιμετώπιση των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού. Επιπλέον, αναδείχθηκε η αναγκαιότητα κατάλληλης εκπαίδευσης και συνεχούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σχετικά με το συγκεκριμένο κοινωνικό φαινόμενο. Τέλος, διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές στα ευρήματα ανάλογα με το εργασιακό καθεστώς των ερωτώμενων, την ειδικότητα και τη θέση στην εκπαίδευση.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Αικατερίνη Αθανάσιος Χριστακοπούλου, Ε.Α.Π
Νηπιαγωγός, Med
Γεώργιος Αλεξανδρόπουλος, Ε.Α.Π
Καθηγητής Σύμβουλος Ε.Α.Π.
Αναφορές
Αδαμοπούλου, Α. & Μπαρής, Θ. (2014). Παράγοντες - Αιτίες Σχολικής Βίας. Στο: Δ. Βεργίδης, Γ. Παναγιωτόπουλος, & Ε. Μωυσίδου (Επιμ.), Η Βία στο σχολικό περιβάλλον. Μια διαδρομή στα σχολεία της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας (σελ. 155- 180). Πάτρα: Πελοπόννησος.
Αρτέμη, Ε. (2014). Σχολικός εκφοβισμός. Μαθητές και εκπαιδευτικοί σε δράση και αντίδραση. Αθήνα. Διαθέσιμο από: http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_main/catehism/simeioseis/bulling.pdf.
Αρτινοπούλου, Β. (2001). Βία στο σχολείο. Έρευνες και πολιτικές στην Ευρώπη. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Αρτινοπούλου, Β., Μπαμπάλης, Θ., & Νικολόπουλος, Β. (2016). Πανελλήνια έρευνα για την Ενδοσχολική Βία και τον Εκφοβισμό στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων.
Ασημόπουλος, Χ., Χατζηπέμου, Θ., Σουμάκη, Ε., Διαρεμέ, Σ., Γιαννακοπούλου, Δ., & Τσιάντης, Ι. (2008): Το φαινόμενο του εκφοβισμού στο δημοτικό σχολείο: Απόψεις μαθητών, απόψεις εκπαιδευτικών. Παιδί και Έφηβος, 10, 97-110.
Berthold, K. A., & Hoover, J. H. (2000). Correlates of bullying and victimization among intermediate students in the midwestern USA. School Psychology International, 21, 65-78.
Γιαννακοπούλου, Ε. (2014). Ο σχολικός εκφοβισμός ως βιωμένη εμπειρία: Οι αφηγήσεις των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Ν. Αχαΐας. Διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Πατρών.
Γιαννακοπούλου, Δ., Διαρεμέ, Σ., Σουμάκη, Ε., Χατζηπέμου, Θ., Ασημόπουλος, Χ., & Τσιάντης, Ι. (2010): Καταγραφή αναγκών και ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο του εκφοβισμού σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή της Αθήνας. Ψυχολογία, 17(2), 156-175.
Γιαννακούρα, Α. (2011). Σχολικός εκφοβισμός και σχολικό κλίμα στο Γυμνάσιο (Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία). Αθήνα: Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. (Σ. Κυρανάκης, Μ. Μαυράκη, Χ. Μητσοπούλου, Π. Μπιθάρα, Μ. Φιλοπούλου Μετάφρ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Craig, W., Harel- Fisch, Y., Fogel-Grinvald, H., Dostaler, S., Hetland, J., Simons Morton, B., Molcho, M., Gaspar de Mato, M., Overpeck, M., Due, P., Pickett, W., HBSC Violence & Injuries Prevention Focus Group and the HBSC Bullying Writing Group (2009). A cross-national profile of bullying and victimization among adolescents in 40 countries. International Journal of Public Health, 54(2), 216-224.
Creswell, J. (2011). Η έρευνα στην εκπαίδευση. Σχεδιασμός, διεξαγωγή και Αξιολόγηση της Ποσοτικής και Ποιοτικής Έρευνας (Ν. Κουβαράκου, μετάφρ.). Αθήνα: Ίων.
Δεληγιάννη - Κουϊμτζή, Β., Αθανασιάδου, Χ., Κωνσταντίνου, Α. Παπαθανασίου, Μ., & Ψάλτη, Α. (2005). Ταυτότητες φύλου, εθνικές ταυτότητες και σχολική βία. Ερευνώντας τη βία και τη θυματοποίηση στο σχολικό χώρο. Ενδιάμεση έκθεση του προγράμματος Πυθαγόρας. Περίοδος 1/3/2004-31/3/2005.
Δημάκος, Κ. Ι. (2005). Οικογενειακοί παράγοντες που επηρεάζουν τη σχολική επιθετικότητα των μαθητών: ερευνητικά δεδομένα. Αρέθας (Επιστημονική επετηρίδα Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Πατρών), 3, 89-102.
Farrington, D.P., (1993). Understanding and preventing bullying. In: M. Tonny and N. Morris (Eds.), Crime and justice. Chicago: University of Chicago Press.
Θάνος, Θ. (2012). Αποκλίνουσα και παραβατική συμπεριφορά των μαθητών στο Σχολείο. Θεσσαλονίκη: Αδελφοί Κυριακίδη.
Johnstone, M., Munn, P., & Edwards, L. (1992). Action against bullying: A support pack for schools. Edinburgh: Scottish Council for Research in Education.
Κάπαρη, Κ. Δ. (2014). Σχολικός εκφοβισμός και θυματοποίηση στο γυμνάσιο: ο ρόλος των εξωγενών και των ενδογενών χαρακτηριστικών του σχολείου στο πλαίσιο της οικοσυστημικής προσέγγισης. Διδακτορική διατριβή. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Κωνσταντίνου, Κ., & Ψάλτη, Α.(2007). Το φαινόμενο του εκφοβισμού στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Η επίδραση του φύλου και της εθνο-πολιτισμικής προέλευσης. Ψυχολογία, 14, 329-345.
Kristensen, S. M., & Smith, P. K. (2003). The use of coping strategies by Danish children classed as bullies, victims, bully/victims, and not involved, in response to different (hypothetical) types of bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 44, 479-488.
Lee, C., (2006). Preventing Bullying in Schools. A Guide for Teachers and Other Professionals. London: Paul Chapman Publishing.
Macklem, G. L. (2003). Bullying and teasing: social power in children’s group. New York: Springer.
Murphy, J. J. (2008). Solution-focused counseling in schools (2nd edition). Alexandria, VA: American Counseling Association.
Μωυσίδου, Ε.,& Βεργίδης, Δ. (2014). Αντιμετώπιση των περιστατικών σχολικής βίας. Οι διευθυντές προτείνουν. Στο: Δ. Βεργίδης, Γ. Παναγιωτόπουλος, & Ε. Μωυσίδου (Επιμ.), Η Βία στο σχολικό περιβάλλον. Μια διαδρομή στα σχολεία της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας (σελ. 227-254). Πάτρα: Πελοπόννησος.
Nansel, T.R., Overpeck, M.O., Pilla, R.S., Runa, J.W., Simons-Morton, B., & Scheidt, P. (2001). Bullying Behavior among US youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment. JAMA, 285, 2094-2100.
Olweus, D. (1991). Bullying at school. Cambridge, MA: Blackwell.
Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Oxford: Blackwell.
Πετρόπουλος, Ν., & Παπαστυλιανού, Α. (2001). Μορφές επιθετικότητας, βίας και διαμαρτυρίας στο σχολείο. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ.
Pateraki, L., & Houndoumadi, A. (2001). Bullying among primary school children in Athens, Greece. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology,21, 167- 175.
Sapouna, M. (2008). Bullying in Greek Primary and Secondary Schools. School Psychology International, 29(2), 199-213.
Rigby, K. (1996). Bullying in schools: And what to do about it. London: Jessica Kingsley Publishers.
Rigby, K., (2005). Why Do Some Children Bully at School? The Contributions of Negative Attitudes Towards Victims and the Perceived Expectations of Friends, Parents and Teachers. School Psychology International, 26, 147 - 161.
Τρίγκα-Μερτίκα, Ε. (2014). Σχολική Βία, Σχολικός Εκφοβισμός, Θυματοποίηση. Ο ρόλος της οικογένειας-σχολείου. Αθήνα: Γρηγόρης.
Τσίαντης, Γ. ( 2010). Δραστηριότητες στην τάξη για την πρόληψη του εκφοβισμού και της βίας μεταξύ των μαθητών - Εγχειρίδιο εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ανακτήθηκε στις 14/1/2018 από goo.gl/yA8bcd.
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Εγκύκλιος του ΥΠΕΠΘ με αρ. πρωτ. 9103/03-10-2014.«Υλοποίηση των πράξεων «Ανάπτυξη και λειτουργία δικτύου πρόληψης και αντιμετώπισης φαινομένων της σχολικής βίας και εκφοβισμού (ΣΒΕ) στους άξονες προτεραιότητας 1, 2 και 3» του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση», σχολικού έτους 2014-2015».
Εγκύκλιος του ΥΠΕΠΘ με αρ. πρωτ. 448/18-02-2016. «Θεσμική δικτύωση φορέων για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του εκφοβισμού».
Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 104 «Περί σχολικού και διδακτικού έτους, υπηρεσιακών βιβλίων, εγγραφών, μετεγγραφών, φοιτήσεως, διαγωγή και τιμητικών διακρίσεων των μαθητών των σχολείων Μέσης Γενικής Εκπαιδεύσεως.» (ΦΕΚ 23/07-02-1979, τ. Α΄).
Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 323 «Αξιολόγηση των μαθητών του Τεχνικού Επαγγελματικού Εκπαιδευτηρίου και άλλες διατάξεις.» (ΦΕΚ 272/28-11-2003, τ. Α΄).
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)