Η Συμβολή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Εκπαίδευση των Παιδιών με Αναπηρίες ή/και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες: Οι Απόψεις των Εκπαιδευτικών

PDF
Δημοσιευμένα: Mar 17, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.19473
Λέξεις-κλειδιά:
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Απόψεις εκπαιδευτικών «Εργαλείο» Ειδικής Αγωγής
Χριστίνα (Christina) Σ. Λάππα (Lappa)
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας; Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0002-3960-2450
Κωνσταντίνος (Constantinos) N. Μαντζίκος (Mantzikos)
Νηπιαγωγείο Βλαχογιαννίου
https://orcid.org/0000-0003-1698-5767
Στέφανος (Stefanos) Παρασκευόπουλος (Paraskevopoulos)
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη

Στην Ελλάδα έχουν γίνει λίγες έρευνες που να εξετάζουν τη σχέση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.) με την Ειδική Εκπαίδευση και τη χρησιμότητά της ως «εργαλείο» στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ο σκοπός της παρούσας ποσοτικής έρευνας ήταν η εξέταση των απόψεων των εκπαιδευτικών σχετικά με τη συμβολή της Π.Ε στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Tο δείγμα αποτέλεσαν 161 εκπαιδευτικοί (138 γυναίκες και 23 άνδρες). Το ερευνητικό εργαλείο δημιουργήθηκε μέσω του Google Forms και χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 7 δηλώσεις σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία και 20 δομημένες δηλώσεις που αφορούσαν τις απόψεις των εκπαιδευτικών για τη συμβολή της Π.Ε. στην Ειδική Εκπαίδευση. Στις δηλώσεις χρησιμοποιήθηκαν απαντήσεις κλειστού τύπου 5/βάθμης κλίμακας Likert. Για την ανάλυση του δείγματος χρησιμοποιήθηκε η περιγραφική και επαγωγική στατιστική (SPSS 21). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι η Π.Ε. μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην Ειδική Εκπαίδευση και μπορεί να ωφελήσει τα παιδιά με αναπηρίες σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής τους. Επίσης, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, η προϋπηρεσία, η ειδικότητα και το πλαίσιο εργασίας ως εξαρτημένες μεταβλητές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις απαντήσεις των συμμετεχόντων. Συμπερασματικά, η Π.Ε. είναι απαραίτητη για την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Χριστίνα (Christina) Σ. Λάππα (Lappa), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας; Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής; Δρ. Ειδικής Εκπαίδευσης; Μεταδιδάκτορας; ΣΕΠ του ΕΑΠ

Κωνσταντίνος (Constantinos) N. Μαντζίκος (Mantzikos), Νηπιαγωγείο Βλαχογιαννίου
Νηπιαγωγός Ειδικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.61)
Στέφανος (Stefanos) Παρασκευόπουλος (Paraskevopoulos), Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής; Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο "Οικολογία & Αγωγή στην Προστασία του Περιβάλλοντος"

Αναφορές
Ainscow, M. (2005). Developing inclusive education systems: what are the levers for change? Journal of Educational Change, 6(2), 109-124, DOI: 10.1007/s10833-005-1298-4.
Archie, M. L. (2003). Αdvancing education through environmental literacy. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Athman, J., & Monroe, Μ. (2004). The effects of environment-based education on students’ achievement motivation. Journal of Interpretation Research, 9, 9–25.
Aydeniz, M., Cihak, D. F., Graham, S. C., & Retinger, L. (2012). Using inquiry-based instruction for teaching science to students with learning disabilities. International Journal of Special Education, 27 (9), 189–206. Retrieved 9/1/2019 from: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ982873.pdf
Αγγελίδης, Π., & Αβρααμίδου, Λ. (2011). Ανάπτυξη συμπεριληπτικής εκπαίδευσης μέσα από άτυπα περιβάλλοντα μάθησης. Στο Π. Αγγελίδης (Επιμ.), Παιδαγωγικές της Συμπερίληψης (σσ.17-42). Αθήνα: Εκδόσεις Διάδραση.
Αναστασίου, Κ., Γωνιά, Κ., Ημέλλου, Α., Καραγκούνης, Π., Τζιόκα, Γ., & Τσώλη, Μ. (2004). «Το σποράκι πηγή ζωής»: Ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε πλαίσιο ειδικής αγωγής. Θέματα ειδικής Αγωγής, 23, 3-10.
Bartosh, O. (2004). Environmental Education: Improving student achievement. Unpublished Master’s thesis. The Evergreen State College, Olympia, WA. Retrieved 11/7/2017 from: https://goo.gl/t6uhGp
Boyer, K.K., Olson, J.R., & Jackson, E.C. (2001). Electronic surveys: Advantages and disadvantages over traditional print surveys. Decision Line, 4-7.
Braus, J., & Wood, D. (1993). Environmental Education in the schools: creating a program that works. Manual M0044. Washington, D.C.: Peace Corps Info. Collection and Exchange.
Bright, A.D., & Tarrant, M.A. (2002). The effects of environment-based coursework on the nature and complexity of attitudes: A case study of attitudes toward the Endangered Species Act. Journal of Environmental Education, 33(4), 10-19, DOI: 10.1080/00958960209599149
Cantrell, D.C., & Barron, P.A. (1994). Integrating Environmental Education and science. Newark, US: Environmental Education Council of Ohio.
Carin, A. (1997). Teaching Modern Science. (7th ed). NJ, US: Merrill-Prentice Hall.
Chapman, Ν., & Pease, L. (n.d). Special Environmental Education for the learning disabled. Environmental Education and Awareness – Vol. I -Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS).
Chawla, L. (2006). Learning to love the natural world enough to protect it. Barn, 2, 57–78.
Cooper, G. (2016). Outdoor education, environment and sustainability: youth, society and environment. In B. Humberstone, H. Prince, K.A. Henderson (Eds), Routledge international handbook of outdoor studies (pp. 398-409). NY, US: Routledge.
Δημακοπούλου, Μ. (2010). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Π.Ε.) και Ειδική Αγωγή (Ε.Α) στο σημερινό σχολείο: κοινοί ορίζοντες. «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Το σταυροδρόμι της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη»:5ο Συνέδριο της Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε. Ιωάννινα, 26-28 Νοεμβρίου.
Δημητρίου, Α. (2005). Αντιλήψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για περιβαλλοντικά ζητήματα. Αθήνα: Ατραπός.
Ευγενιάδου, Ε., & Αλευριάδου, Α. (2016). Στάσεις και πρακτικές εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε ειδικά δημοτικά σχολεία για την εφαρμογή της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Στο Κ.Δ. Μαλαφάντης, Β. Παπαδοπούλου, Σ. Αυγητίδου, Γ. Ιορδανίδης, & Ι. Μπέτσας (Επιμ.), Πρακτικά 9ου πανελλήνιου συνεδρίου, ελληνική εκπαιδευτική και παιδαγωγική έρευνα (σσ.1126-1138) (Τόμος Β’). Αθήνα: Εκδόσεις Διάδραση.
Faber Taylor, A., & Kuo, F. E. M. (2011). Could exposure to everyday green spaces help treat ADHD? Evidence from children’s play settings. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3(3), 281–303, DOI: 10.1111/j.1758-0854.2011.01052.x
Faber Taylor, A., & Kuo, F. E. (2009). Children with attention deficits concentrate better after walk in the park. Journal of Attention Disorders, 12(5), 402–409, DOI: 10.1177/1087054708323000
Farnham, M., & Mutrie, N. (2003). Research section: the potential benefits of outdoor development for children with special needs. British Journal of Special Education, 24(1), 31–38, DOI: 10.1111/1467-8527.00008
Fox, P., & Avramidis, E. (2003). An evaluation of an outdoor education programme for students with emotional and behavioural difficulties. Emotional and Behavioural Difficulties, 8 (4), 267-283, DOI: 10.1080/13632750300507025
Fricker, R.D., & Shonlau, M. (2002). Advantages and disadvantages of Internet research surveys: Evidence from the literature. Field Methods, 14 (2), 347-367, DOI: 10.1177/152582202237725
Garrad, T.A., Rayner, C., & Pedersen, S. (2018). Attitudes of Australian primary school teachers towards the inclusion of students with autism spectrum disorders. Journal of Research in Special Educational Needs, 19 (1), 58-67, DOI: 10.1111/1471-3802.1242
Glenn, J. L. (2000). Environment-based education: creating high performance schools and students. Washington, DC: National Environmental Education and Training Foundation.
Ham, S., & Sewing, D. (1988). Barriers to Environmental Education. Journal of Environmental Education, 19 (2), 17-24, DOI: 10.1080/00958964.1988.9942751
Healey, Μ., Jenkins, A., Leach, J., & Roberts, C. (2001). Issues in providing learning support for disabled students undertaking fieldwork and related activities. (Series edited by Phil Gravestock and Mick Healey), University of Gloucestershire.
Humphrey, N., & Lewis, S. (2008). “Make me normal”: the views and experiences of pupils on the autistic spectrum in mainstream secondary schools. Autism: An International Journal of Research and Practice, 12 (1), 23-47, DOI: 10.1177/1362361307085267
Kaldenberg, E. R., Watt, S. J., & Therrien, W. J. (2015). Reading instruction in science for students with learning disabilities: a meta-analysis. Learning Disability Quarterly, 38 (3), 160–173, DOI: 10.1177/0731948714550204
Kamtsios, S., & Lolis, Th. (2016). Investigating burnout in Greek teachers: are there any teachers at risk? Hellenic Journal of Psychology, 13, 196-216.
Kellert, S.R. (2005). Building for life: Designing and understanding the human-nature connection. Washington, DC: Island Press.
Κάμτσιος, Σ., & Λώλης, Θ. (2016). Βιώνουν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί την επαγγελματική εξουθένωση; ο ρόλος των δημογραφικών χαρακτηριστικών και των καθημερινών στρεσογόνων ερεθισμάτων. Επιστημονική επετηρίδα παιδαγωγικού τμήματος νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 9(1), 40-87, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/jret.10277
Κουλουμπαρίτση, Α., (2005). Η μελέτη περιβάλλοντος στo διαθεματικό ενιαίο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών: διδασκαλία και σχολικά βιβλία. επιμόρφωση σχολικών συμβούλων και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και προσχολικής εκπαίδευσης στο ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ- επιμορφωτικό υλικό πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. ΥΠΕΠΘ-Π.Ι. Αθήνα.
Lappa, C., Kyparissos, N., Nisiotou, I., & Paraskevopoulos, S. (2013). The development of glancing at listener as result of conversation training in children and young adults with moderate and severe developmental disabilities. European Journal of Behavior Analysis, 14, 19-33, DOI: 10.1080/15021149.2013.11434442
Lappa, C., Kyparissos, N., & Paraskevopoulos, S. (2017). Environmental Education at the special school: opinions of special education teachers. Natural sciences education, 46 (1), 170004, DOI: 10.4195/nse2017.02.0004
Lappa, C., Kyparissos, N., & Paraskevopoulos, S. (2016). Teaching through the environment children and adults with moderate or severe mental retardation. Journal of Research and Method in Education, 6(1), 70-83, DOI: 10.9790/7388-06127083
Lappa, C., Kyparissos, N. & Paraskevopoulos, S. (2011). Teaching conversation in small groups of children and adults with moderate and severe mental retardation. European Journal of Behavior Analysis, 12, 249-262, DOI: 10.1080/15021149.2011.11434368
Lappa, C., & Mantzikos, C. (2019). Teaching social skills in small groups of children with multiple disabilities: motor and intellectual disabilities. An intervention program. European Journal of Special Education Research, 4(1), 57-77, DOI: 10.5281/zenodo.2536264
Liebermann, G.A. (1995). Pieces of a puzzle: An overview of the status of environmental education in the United States. Report prepared for the Pew Charitable Trusts. San Diego, CA.
Louv, R. (2005). Last child in the woods. Chapel Hill, NC: Algonquin Books.
Λιαράκου, Γ. (2002). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Ένα εργαλείο για την ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στη γενική εκπαίδευση. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 124, 104-110.
Metha, R., & Sivadas, E. (1995). Comparing response rates and response content in mail versus electronic mail surveys. Journal of the Market Research Society, 37(4), 429-439.
Minotou, C., Mniestris, A., Pantis, J., & Paraskevopoulos, S. (2011). Enabling the disabled through acoustic ecology and Environmental Education by listening to the ecosystem of the turtle. Educational Research, 2 (12), 1759-1764.
Mirrahmi, S.Z., Tawil, N.M., Abdullah, N.A.G., Surat, M., & Usman, I.M.S. (2011). Developing conducive sustainable outdoor learning: the impact of natural environment on learning, social and emotional intelligence. Procedia Engineering, 20, 389 -396, DOI: 10.1016/j.proeng.2011.11.181
Munoz, S.A. (2009). Children in the outdoors:A literature review. Sustainable Development Research Centre.
Μπούτσκου, Χ. (2006). Περιβαλλοντική και ειδική αγωγή: Αναδυόμενοι προβληματισμοί. 2ο Συνέδριο Σχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Αθήνα. 15-17 Δεκεμβρίου
Parsons, S. (2014). ‘Why are we an ignored group?’ Mainstream educational experiences and current life satisfaction of adults on the autism spectrum from an online survey. International Journal of Inclusive Education, 19 (4), 397-421, DOI: 10.1080/13603116.2014.935814
Parsons, S., & Lewis, A. (2010). The home education of children with special needs or disabilities in the UK: views of parents from an online survey. International Journal of Inclusive Education, 14 (1), 67-86, DOI: 10.1080/13603110802504135
Parsons, S., Lewis, A., & Ellins, J. (2009). The views and experiences of parents of children with autistic spectrum disorder about educational provision: comparisons with parents of children with other disabilities from an online survey. European Journal of Special Needs Education, 24(1), 37-58, DOI: 10.1080/08856250802596790
Παπαγεωργίου, Μ., Κουραβάνας, Γ., Κουτμάνης, Π., Αγγελής, Κ., & Κωνσταντίνου, Α. (2015). Τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του ΚΠΕ Στυλίδας -Υπάτης ως παιδαγωγικό εργαλείο και στην ειδική αγωγή. Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΠΕΕΚΠΕ, Βόλος 8-10 Μαΐου 2015.
Πεντοβούλου – Ζιάκα, Α. (2007). Η ειδική αγωγή στην κοινωνία της γνώσης. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
Rakap, S., Balikci, S., & Kalkan, S. (2018). Teachers’ knowledge about autism spectrum disorder: The case of Turkey. Turkish Journal of Education, 7(4), 169-185.
Ritchie, R. (2001). Science. In: B. Carpenter, R. Asdown & K. Bovair, (Eds), Enabling Access: Effective Teaching and Learning for Pupils with learning Difficulties. (pp. 52-66) (2nd ed). New York, US: David Fulton Publishers.
Slee, R. (2011). Ενταξιακή εκπαίδευση και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη νέα εποχή. Στο Α. Ζώνιου- Σιδέρη, & Η. Σπανδάγου (Επιμ), Εκπαίδευση και τύφλωση: Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές (σσ. 40-56). Αθήνα: Πεδίο.
Smith, P. (1987). Οutdoor education and its educational objectives. Geography. Journal of the Geographical Association, 72(3), 209–216. Retrieved 17/11/2018 from: http://0search.proquest.com.libraries.colorado.edu/pao/docview/1292211038/citation
Specca, L., & Iozzi, L. (1984). Εnvironmental Education research related to the affective domain. Monographs in Environmental Education and Environmental Studies. No 2. Edited by L.A. Iozzi. Columbus, OH: ERIC Clearinghouse for Science. Mathematics, and Environmental Education.
Stavrianos, A., & Spanoudaki, A. (2015). The impact of an environmental educational program of a school garden on pupils with intellectual disabilities-a comparative approach. Open Journal of Social Sciences, 3, 39-43, DOI: 10.4236/jss.2015.34005
Sturomski, N. (1997). Teaching students with learning disabilities to use learning strategies. NICHCY News Digest, 25. Washington, DC: National Information Center for Children and Youth with Disabilities.
Sunal, D.W., & Sunal, C.S. (2003). Science in the elementary and middle school. N.Jersey: Merrill- Prentice Hall.
Szczytko, R., Carrier, S.J., & Stevenson, K.T. (2018). Impacts of outdoor Environmental Education on teacher reports of attention, behavior, and learning outcomes for students with emotional, cognitive, and behavioral disabilities. Frontiers in Education, 46(3), 1-10, DOI: 10.3389/feduc.2018.00046
Στασινός, Δ.Π. (2016). Η ειδική εκπαίδευση 2020 plus: για μια συμπεριληπτική ή ολική εκπαίδευση στο νέο-ψηφιακό σχολείο με ψηφιακούς πρωταθλητές. Αθήνα: Παπαζήσης.
Takala, M., Pirttimaa, R., & Törmänen, M. (2009). Inclusive special education: the role of special education teachers in Finland. British Journal of Special Education, 36(3), 162-172, DOI: 10.1111/j.1467-8578.2009.00432.x
Venkataraman, B. (2008). Why Environmental Education? Environment, 50, 8–11, DOI: 10.3200/ENVT.50.5.8-11
Wang, J., & Pan, D. (2010). Multiple intelligences theory and environment education in middle and primary school. 2nd International Conference on Education Technology and Computer (ICETC), V3, 171-174.
Westwood, P. (2003). Commonsense methods for children with special educational needs: strategies for the regular classroom. (4th Ed). London, UK: Routledge Farmer.
White, H. (2008). Connecting today’s kids with nature: A policy action plan. Merrifield, VA: National Wildlife Federation. Retrieved 11/7/2017 from: http://www.beoutthere.org
Wilson, R. A. (1994). Integrating outdoor/environmental education into the special education curriculum. Intervention in School & Clinic, 29, 156–159, DOI: 10.1177/105345129402900305
Winter, S., & Bunn, H. (2019). Work to be done? A survey of educational psychologists’ contribution to special schools for profound and multiple learning difficulties. British Journal Of Special Education, 45 (4), 1-23, DOI:10.1111/1467-8578.12252
Wright, K. B. (2005). Researching internet-based populations: advantages and disadvantages of online survey research, online questionnaire authoring software packages, and web survey services. Journal of Computer-Mediated Communication, 10(3), 00. Retrieved 29/7/2018 from: https://academic.oup.com/jcmc/article/10/3/JCMC1034/4614509
Φιλιππάκη, Α., & Καλαϊτζιδάκη, Μ. (χ.χ.). Η επίδραση της τέχνης μέσω της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης τόσο στην αυτοεκτίμηση των μαθητών με νοητική υστέρηση όσο και στο αίσθημα της αποδοχής της διαφορετικότητάς τους. Ψηφιακή Πύλη Ειδικής Αγωγής. Retrieved 29/12/2018 from: https://www.specialeducation.gr/frontend/article.php?aid=854&cid=71
Zelezny, L.C. (1999). Educational interventions that improve environmental behaviors: A meta-analysis. Journal of Environmental Education 31, 5–14, DOI: 10.1080/00958969909598627
Zhang, Y. (1999). Using the internet for survey research: a case study. Journal of American Society for Information Science, 51(1), 57-68.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)