Το Πολυ-αφήγημα (Wimmelbook) ως μέσο για την ενδυνάμωση του αφηγηματικού λόγου και του οπτικού γραμματισμού στην Προσχολική Ηλικία
Δημοσιευμένα:
Σεπ 24, 2024
Λέξεις-κλειδιά:
Πολυ-αφηγήματα Οπτικός Γραμματισμός Αφηγηματικές Ικανότητες Παιδική Λογοτεχνία Προσχολική Εκπαίδευση
Περίληψη
Η παρούσα μελέτη διερευνά τη δυνατότητα αξιοποίησης του Πολυ-αφηγήματος ή αλλιώς “Wimmelbook”, ως παιδαγωγικό εργαλείο για την ενίσχυση των αφηγηματικών ικανοτήτων και του οπτικού γραμματισμού των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Τα πολυ-αφηγήματα που χαρακτηρίζονται από τις πολυπρόσωπες οπτικές ιστορίες τους, παρουσιάζουν πολυάριθμες αφηγηματικές διαδρομές και προτρέπουν τα παιδιά-αναγνώστες να αναζητήσουν, να παρατηρήσουν, να συμπληρώσουν οπτικά ‘κενά’ και να ερμηνεύσουν/αφηγηθούν όσα βλέπουν. Το άρθρο υπογραμμίζει πως τα πολύ-αφηγήματα μπορούν να πυροδοτήσουν τη φαντασία, να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα και να ενθαρρύνουν τις κριτικές οπτικές ικανότητες, καθώς τα παιδιά εμπνέονται να ακολουθήσουν τις διαδρομές των χαρακτήρων και να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες με βάση το οπτικό περιεχόμενο. Αυτή η διαδραστική και ενεργητική διαδικασία, ενισχύει τόσο την ανάπτυξη αφηγηματικών ικανοτήτων, όσο και την ανάπτυξη δεξιοτήτων οπτικού γραμματισμού. Η μελέτη εξετάζει τα πιθανά οφέλη των πολυ-αφηγημάτων για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, συνδέοντάς τα με θεωρητικές προσεγγίσεις που αντλούν από το πεδίο του οπτικού γραμματισμό και τα στάδια/μοντέλα αφηγηματικής επάρκειας από τον ευρύτερο κλάδο της γλωσσικής ανάπτυξης. Εστιάζει σε τέσσερα πολυ-αφηγήματα της Susanne Berner για τις τέσσερις εποχές, που έχουν εκδοθεί στην ελληνική αγορά. Συμπερασματικά, η μελέτη υποστηρίζει πως η ανάγνωση των εικόνων, παρόμοια με την ανάγνωση των κειμένων, προάγει τη γλωσσική έκφραση και την παραγωγή αφηγηματικών σεναρίων. Άρα, η συστηματική καλλιέργεια της ικανότητας αναγνώρισης, κατανόησης και ερμηνείας οπτικών ιστοριών - σχετίζεται στενά με τις γλωσσικές και αφηγηματικές δεξιότητες του αναγνώστη προσχολικής ηλικίας.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Παπαηλία Ά., & Σιδηροπούλου Μ. (2024). Το Πολυ-αφήγημα (Wimmelbook) ως μέσο για την ενδυνάμωση του αφηγηματικού λόγου και του οπτικού γραμματισμού στην Προσχολική Ηλικία. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 13(2), 135–154. https://doi.org/10.12681/hjre.37354
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Asli-Badarneh, A., Hipfner-Boucher, K., Bumgardner, X. C., AlJanaideh, R., & Saiegh Haddad, E. (2023). Narrative microstructure and macrostructure skills in Arabic diglossia: The case of Arab immigrant children in Canada. International Journal of Bilingualism, 27(3), 349-373. https://doi.org/10.1177/13670069221077306
Arizpe, E., Colomer, T., & Martínez-Roldán, C. (2014). Visual Journeys Through Wordless Narratives. BloomsBury.
Avgerinou, M.D., & Pettersson, R. (2011). Toward a Cohesive Theory of Visual Literacy. Journal of Visual Literacy, 30(2), 1-19.
Bamberg, M., & Damrad-Frye, R. (1991). On the ability to provide evaluative comments: Further explorations of children’s narrative competencies. Journal of Child Language, 18, 689–710.
Berman, R. A., & Slobin, D. I. (1994). Narrative structure. In R. A. Berman & D. I. Slobin (Eds.), Relating events in narrative: a crosslinguistic developmental study (pp. 39–84). Lawrence Erlbaum.
Berner, R. S. (2019α). Το Βιβλίο του Χειμώνα. Νεφέλη. (Το πρωτότυπο εκδόθηκε το 2003)
Berner, R. S. (2019β). Το Βιβλίο της Άνοιξης. Νεφέλη. (Το πρωτότυπο εκδόθηκε το 2004)
Berner, R. S. (2021α). Το Βιβλίο του Καλοκαιριού. Νεφέλη. (Το πρωτότυπο εκδόθηκε το 2005)
Berner, R. S. (2021β). Το Βιβλίο του Φθινοπώρου. Νεφέλη. (Το πρωτότυπο εκδόθηκε το 2005)
Bohnacker, U. (2016). Tell me a story in English or Swedish: Narrative production and comprehension in bilingual preschoolers and first graders. Applied Psycholinguistics, 37(1),19-48. doi:10.1017/S0142716415000405
Bosch, E. A. (2015). Estudio del Álbum Sin Palabras (Doctoral Dissertation, Universitat de Barcelona). Dipòsit Digital de la Universitat de Barcelona. http://hdl.handle.net/2445/66127
Γιαννικοπούλου, Α. (2016). Το εικονογραφημένο βιβλίο χωρίς λόγια. Στο Ε. Deltsou & Μ. Papadopoulou (Επιμ.), Changing worlds and signs of the times: Selected proceedings from the 10th International Conference of Hellenic Semiotics Society [Πρακτικά Συνεδρίου] (σσ. 808-817). The Hellenic Semiotics Society.
Ζερβού, Α. (1997). Στη Χώρα των Θαυμάτων: το Παιδικό Βιβλίο ως Σημείο Συνάντησης Παιδιών-Ενηλίκων. Πατάκης.
Genette, G. (1997). Palimpsests: Literature in the Second Degree. University of Nebraska Press. (Original work published 1982).
Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic. Edward Arnold.
Heilmann, J., Miller, J. F., Nockerts, A., & Dunaway, C. (2010). Properties of the Narrative Scoring Scheme using narrative retells in young school-age children. American Journal of Speech-Language Pathology, 19(2), 154–166.
Jalongo, M. R., Dragich, D., Conrad, N. K., & Zhang, A. (2002, Spring). Using wordless picture books to support emergent literacy. Early Childhood Education Journal, 29(3), 167–177. https://doi.org/10.1023/A:1014584509011
Kanellou, M. A., Korvesi, E. A., Ralli, A., Mouzaki, A., Antoniou, F., Diamanti, V., & Papaioannou, S. (2016). Οι Αφηγηματικές Δεξιότητες σε Παιδιά Προσχολικής & Πρώτης Σχολικής Ηλικίας. Preschool and Primary Education, 4(1), 35–67. https://doi.org/10.12681/ppej.207
Khan, K., Nelson, K., & Whyte, E. (2014). Children choose their own stories: the impact of choice on children's learning of new narrative skills. Journal of child language, 41(4), 949–962. https://doi.org/10.1017/S0305000913000160
Kiefer, B. (1995). The potential of picturebooks: from visual literacy to aesthetic understanding. Merrill.
Kress, G., & van Leeuwen, T. (2006). Reading Images: The Grammar of Visual Design. Routledge.
Μίσιου, Μ. (2020). Βουβά Κόμικς και Εικονοβιβλία: Τεχνικές Αφήγησης στα Βιβλία Χωρίς Λέξεις. Καλειδοσκόπιο.
Nikolajeva, Μ. (2008). Play and Playfulness in Postmodern Picturebooks. In L. R. Sipe & S. Pantaleo (Eds.), Postmodern Picturebooks. Play, Parody, and Self-Referentiality (pp. 55-74). Routledge.
Οικονομίδου, Σ. (2016). Το παιδί πίσω απ’ τις λέξεις, Ο εννοούμενος αναγνώστης των παιδικών βιβλίων. Gutenberg.
Οικονομίδου Σ. & Παπαηλία, Α. (2023). Διεικονικότητα, Παιχνίδια με εικονιστικά διακείμενα στα βιβλία χωρίς λόγια. ΚΕΙΜΕΝΑ για την έρευνα, τη θεωρία, την κριτική και τη διδακτική της Παιδικής και Εφηβικής Λογοτεχνίας, 32, 1-9. https://doi.org/10.26253/heal.uth.ojs.kei.2020.692
Παπαηλία, Α. (2022). Μια εικόνα ισούται με χίλιες…ιστορίες: τα βιβλία χωρίς λόγια και ο εννοούμενος αναγνώστης τους (μη δημοσιευμένη Διδακτορική Διατριβή). Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Παπαηλία, Α. (2023). Τα oπτικά Πολυ-αφηγήματα χωρίς λόγια (Wimmelbooks). ΚΕΙΜΕΝΑ για την έρευνα, τη θεωρία, την κριτική και τη διδακτική της Παιδικής και Εφηβικής Λογοτεχνίας, 38, 19-43. https://journals.lib.uth.gr/index.php/keimena/article/view/1908
Παπαηλία, Α., & Σιδηροπούλου, Μ. (υπό έκδοση). Καλλιέργεια του οπτικού γραμματισμού μέσω της κατασκευής αφηγηματικών σεναρίων: Μελέτη των αναγνωστικών μονοπατιών στα πολύ-αφηγήματα της Susanne Berner. Στο 5o Διεθνές Συνέδριο «Γραμματισμός και Σύγχρονη Κοινωνία: Δημιουργικότητα, Ισότητα, Κοινωνική Δράση», 4-5-6 Δεκεμβρίου 2023 [Πρακτικά Συνεδρίου]. Λευκωσία.
Peterson, C., & McCabe, A. (1983). Developmental psycholinguistics: Three ways of looking at a child’s narrative. Plenum Press.
Puspitasari, Ν.Α., Damaianti, V.S., Syihabuddin & Sumiyadi (2023). The Role of Narrative Ability on Emergent Literacy Skills and Early Word Reading of Early Childhood Students. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 22(8), 253-271. https://doi.org/10.26803/ijlter.22.8.14
Rowe, A. (1996). Voices Off: Reading Wordless Books. In M. Styles, E. Bearne & V. Watson (Eds.), Voices Off: Texts, Contexts and Readers (pp. 219-234). Cassell.
Schneider, P., Hayward, D., & Dubé, R. V. (2006). Storytelling from pictures using the Edmonton Narrative Norms Instrument. Journal of Speech-Language Pathology and Audiology, 30(4), 224–238.
Serafini, F. (2014). Reading the Visual: An Introduction to Teaching Multimodal Literacy. Teachers College Press.
Σιδηροπούλου, Μ. (2013). Προκαλώντας εικονικές και αφηγηματικές ανατροπές στην τάξη: η εφαρμογή ενός σχεδίου μαθήματος δημιουργικής γραφής με έμπνευση την τέχνη του collage. Στο 1ο Διεθνές Συνέδριο «Δημιουργική Γραφή», 4-6 Οκτωβρίου 2013. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, «Κολλέγιο Αθηνών – Κολλέγιο Ψυχικού» [Πρακτικά Συνεδρίου] (σσ. 1-6). ISBN 978-618-81047-1-6.
Σιδηροπούλου Μ. & Μουσένα, Ε. (2020). Πιόνια, διαδρομές και αλληλεπιδράσεις: Η Δημιουργική γραφή ως επιτραπέζιο παιχνίδι. Στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Το εκπαιδευτικό παιχνίδι στην τυπική και μη τυπική μάθηση», 14-15 Νοεμβρίου 2020. Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης (ΕΚΕΔΙΣΥ), Εργαστήριο Ψυχοπαιδαγωγικών Ερευνών στην Προσχολική Αγωγή, του Τμήματος Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία (ΠΑΔΑ) [Πρακτικά Συνεδρίου, Τόμος Β’] (σσ. 384-391). ISBN: 978-618-5458-18-8.
Sidiropoulou M. (2024). Places and spaces of/ for reading in children's literature: From mysterious dusty libraries to cities made of books. In Ž. Flegar & J. Miskec (Eds.), Children's Literature in Place: Surveying the Landscapes of Children's Culture (pp. 236-243). Children's Literature and Culture publications. Routledge.
Stadler, M. A., & Ward, G. C. (2005). Supporting the narrative development of young children. Early Childhood Education Journal, 33, 73-80.
Stein, N. L., & Glenn, C. G. (1979). An analysis of story comprehension in elementary school children. In R. Freedle (Ed.), Discourse processing: Multidisciplinary perspectives (pp. 53–120). Ablex.
The New London Group (2000). A pedagogy of multiliteracies: Designing social futures. In Β. Cope & M. Kalantzis (Eds.), Multiliteracies: Literacy Learning and the Design of Social Futures (pp. 9–37). Routledge.
Trabasso, T., & Nickels, M. (1992). The development of goal plans of action in the narration of a picture story. Discourse Processes, 15(3), 249–275.
Trabasso, T., & Rodkin, P. C. (1994). Knowledge of goal/plans: A conceptual basis for narrating “Frog where are you?”. In R. A. Berman & D. I. Slobin (Eds.), Relating events in narrative: a crosslinguistic developmental study (pp. 85–106). Lawrence Erlbaum.
Τσιλιμένη, Τ. (2021). Τα μαγικά μολύβια της φαντασίας στα wordless books (και picture books). Στο Δ. Πολίτης & Γ. Σ. Παπαδάτος (Επιμ.), Κ΄ Η Φαντασία στο Λογισμό: Τιμητικός τόμος για την Καθηγήτρια Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου (σσ. 499-512). Καλειδοσκόπιο.
Tuten-Puckett, K. E., & Richey, V. H. (1993). Using Wordless Picture Books. Authors and Activities. Libraries Unlimited, INC.
Unsworth, L. (2001). Teaching multiliteracies across the curriculum: Changing contexts of text and image in classroom practice. Open University Press.
Westby, C. E. (1984). Development of narrative abilities. In G. P. Wallach & K. G. Butler (Eds.), Language learning disabilities in school-age children (pp. 103– 127). Williams & Williams.
