Παιδιά της προσχολικής ηλικίας διαβάζουν κείμενα noυ συναντούν στον περιβάλλοντα χώρο: πριν και μετά την εφαρμογή των κατευθύνσεων του ΔΕΠΠΣ


Δημοσιευμένα: juil. 1, 2008
Λέξεις-κλειδιά:
προσχολική εκπαίδευση δραστηριότητες ανάγνωσης γραπτός λόγος του περιβάλλοντος κοινωνιοσημειωτική θεώρηση της γλώσσας (ΜΑΚ Halliday)
Ελένη Γκανά (Eleni Gana)
Χριστίνα Δασκαγιάννη (Christina Daskagianni)
Καφένια Μπότσογλου (Kafenia Mpotsoglou)
Περίληψη
Η εργασία αποτελεί μια συγκριτική μελέτη της αναγνωστικής συμπεριφοράς παιδιών της προσχολικής ηλικίας πριν και μετά την εφαρμογή τον ΔΕΠΠΣ (2003). Επαναλαμβάνει, ως προς το γραπτό υλικό, τον αριθμό, την κοινωνική και ηλικιακή φυσιογνωμία των μικρών αναγνωστών, όπως επίσης τη μεθοδολογία συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων, έρευνα που διενεργήθηκε πριν από την εισαγωγή των «προγραμμάτων αναδυόμενου γραμματισμού» στην προσχολική εκπαίδευση. Στόχος της είναι να διερευνήσει εάν παρατηρείται διαφοροποίηση των στρατηγικών ανάγνωσης που χρησιμοποιούν σήμερα τα παιδιά για να αποδώσουν νόημα σε γραπτά κείμενα της ευρύτερης πολιτισμικής τους εμπειρίας (κοινωνικός γραπτός λόγος) και στην περίπτωση που παρατηρείται -σύμφωνα με την υπόθεση εργασίας- να μελετήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Θεωρητικά, η εργασία αντλεί από την κοινωνιοσημειωτική θεώρηση για τη γλώσσα (ΜΑΚ Halliday κ.ά). Αντιλαμβάνεται την ανάγνωση ως κοινωνικά τοποθετημένη πρακτική νοηματοδότησης γραπτών κείμενων άμεσα εξαρτημένη από τις στάσεις που υιοθετούνται και τις προσμονές που διαμορφώνονται για τα νοήματα και τις συμβάσεις της γλώσσας στη δεδομένη περίσταση επικοινωνίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι δύο έρευνες δε διαφοροποιούνται ως προς τις μορφές επικοινωνιακής στάσης και διαδικασιών νοηματοδότησης των κειμένων που επιλέγουν τα παιδιά. Η συχνότητα όμως με την οποία εμφανίζονται ορισμένες κατηγορίες αναγνωστικών πρακτικών στην έρευνα του 2007 αποτελεί ένδειξη ότι τα παιδιά της παρούσας έρευνας είναι ιδιαίτερα προσανατολισμένα στον κώδικα της γραφής και στους μηχανισμούς αποκωδικοποίησης του και λιγότερο ευαισθητοποιημένα ως προς τα κειμενικά χαρακτηριστικά της γραπτής περίστασης επικοινωνίας.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Καφένια Μπότσογλου (Kafenia Mpotsoglou), Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Επίκουρη Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Eιδικής Αγωγής,
Αναφορές
Aϊδίvns, Α. και Τ. Κωστούλη (2001). Μοντέλα εγγραμμαιοσύνης: θεωρητικές προσεγγίσεις και διδακτική πράξη. Στο Virtual School, The sciences of Education Online, τόμο5 2, τεύχη 2- 3http://www.aufr.gr/virtuals(ftool/2.2-3/Theoty^
Aϊδίvns, Α. ( 2006). Ανάπτυξη της φωνολογικής ενημερότητας και η σχέση της με την απόκτηση του γραμματισμου. Στο Ανθρώπινη συμπεριφορά και Εκπαίδευση, Επιστημονική Επετηρίδα της Ψυχολογικής Εταιρείας Β. Ελλάδας, Ελληνικά Γράμματα.
Aρχάκης, Α και Μ. Κονδύλη (2002), Εισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιολογίας, Αθήνα, Nήσos.
Γκανά, Ε. (1998). Η αναγνωστική πράξη και το παιδί της προσχολικής ηλικίας, Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, ΤΕΑΠΗ, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ferreiro, Ε. (1986), The interplay between Information and Assimilation in beginning Literacy. Στο Emergent Literacy: Reading and Writing, W. Teale and E. Sulzby (eds), Ablex, Norwood.
Goodman, Y. (1986). Children coming to Know literacy. In Emergent Literacy: Writing and Reading, Teale, W. and E. Sulzby, (eds). Norwood, N. J.:Ablex.
Halliday, Μ.Α.Κ. (1975). Learning How to Mean: Explorations in the development of language. London: Edward Arnold
Halliday, MAK (1978). Language as social semiotics: the social interpretation of language and meaning, London: Edward Arnold.
Halliday, MAK (1994). An introduction to functional grammar (2ond edition), London: Edward Arnold.
Harste, J. C, B. Burke, and V. Woodward. (1984). Language Stories and Literacy Lessons, Heinemann Educational Books, Portsmouth.
Κονδύλη, M. (2007). Γραμματισμοί και (πρώτο σχολείο): Τάσεις και απαντήσεις στο πλαίσιο της κοινωνικοσημειωτικής προοπτικής της γλώσσας, Ανακοίνωση σιο 6ο Πανελλήνιο συνέδριο της OMEP, Πανεπιστήμιο Πατρών, 1-3 Ιουνίου (υπ. δημ.)
Kondyli, Μ. and Ν. Stellakis (2005). Contexts for learning to be literate: some evidence from Greek pre-primary education setting, Ll-Educational Studies in Language and Literature, 5:3-21.
Κουστουράκης, Σ. (2006). Γραμματισμός και Πρώιμη Ανάγνωση: θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις, Ταξιδευτής.
Λύκου, Χ. (2000). Η συστημική λειτουργική γραμματική του Μ.Α.Κ. Halliday. Γλωσσικός Υπολογιστής 2: 57-71. www.komvos.edu.gr/periodiko
Μανωλίτσης, Γ. (2004). Γνώση γραμμάτων και φωνολογική επίγνωση: Μια έρευνα συσχέτισης σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Στο Π. Παπουλια-Τζελέπη και Ε. Τάφα (επιμ. έκδοσης), Γλώσσα και γραμματισμός στη νέα χιλιετία, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα.
McGee, L., R. Lomax and M. H. Head. (1988). Young children's written languge Knowledge: what environmental and functional print reading reveals, Journal of Reading Behavior, vol.XX, no 2.
Millier, L. (1998). Literacy instruction through environmental print. Στο Campbell, R. (eds), Facilitating preschool literacy, Newark: International Reading Association.
Παντελιάδου, Σ. (2001). Φωνολογική επίγνωση: Περιεχόμενο και σχέση με την ανάγνωση και τη γραφή στην ελληνική γλώσσα. Στο Π. Παπουλια-Τζελέπη (επιμ. έκδοσης), Ανάδυση του γραμματισμού: Έρευνα και Πρακτική, Αθήνα, Καστανιώτης.
Παπαδοπούλου, Μ (2001). «Η εξοικείωση με την ελληνική γραφή παιδιών προσχολικής ηλικίας μέσω της αξιοποίησης των συλλείτουργουντων με τη γραφή σημειολογικών συστημάτων». Στο Α. Χαραλαμπόπουλος & Μ. Καραλή, (επιμ.). Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, Πρακτικά της 21ns Eτήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας, της Φιλοσοφίκής Σχολής του Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 574-584.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)