Αντιλήψεις παιδιών προσχολικής ηλικίας για τη μάθηση στο πλαίσιο του παιχνιδιού

PDF (ελληνικά)
Pubblicato: Φεβ 3, 2025
Aggiornato: 2025-02-03
Versioni:
2025-02-03 (2)
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.35451
Μαρία Κανάκη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τ.Ε.Π.Α.Ε.
https://orcid.org/0009-0008-3291-2094
Μαρία Παπανδρέου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τ.Ε.Π.Α.Ε.
https://orcid.org/0000-0003-0353-4182
Abstract

Η σημασία του παιχνιδιού για τη μάθηση στην προσχολική ηλικία αποτελεί αντικείμενο συζήτησης διεθνώς. Η παρούσα εργασία ερευνά τις αντιλήψεις των ίδιων των παιδιών για τη σχέση μεταξύ παιχνιδιού και μάθησης. Η ιδέα αυτή στηρίζεται στις αρχές της συμμετοχικής παιδαγωγικής και έρευνας, όπου τα μικρά παιδιά αναγνωρίζονται ως ικανοί κατασκευαστές νοήματος και πληροφοριοδότες για θέματα που τα αφορούν, αναγνωρίζοντας τη σημασία των αντιλήψεων τους για τη μαθησιακή και παιδαγωγική διαδικασία. Για το σκοπό αυτό, αξιοποιούνται δεδομένα από μια μεγαλύτερου εύρους ερευνητική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας μελετήθηκαν οι αντιλήψεις παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών για διαφορετικές διαστάσεις της έννοιας μάθηση. Για τη συλλογή των δεδομένων από τα παιδιά, σχεδιάστηκε μια συμμετοχικού τύπου έρευνα, όπου αξιοποιήθηκε ένας συνδυασμός ευέλικτων ερευνητικών εργαλείων. Στην παρούσα εργασία, αναλύονται και παρουσιάζονται τα ευρήματα από τη διαδικασία της φωτο-αφήγησης, στην οποία συμμετείχαν 35 παιδιά. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι τα παιδιά συνδέουν το παιχνίδι με τη μάθηση, αναγνωρίζοντας ότι συντελείται μάθηση στο πλαίσιο του παιχνιδιού. Το ελεύθερο παιχνίδι στο νηπιαγωγείο φάνηκε να αποτελεί για τα παιδιά αντικείμενο, αλλά και μέσο μάθησης. Επίσης, τα παιδιά φάνηκε να αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως ενεργούς συμμετέχοντες στη διαδικασία της μάθησης και να συνειδητοποιούν τις διαφορετικές στρατηγικές που αξιοποιούν για να μάθουν στο πλαίσιο του παιχνιδιού. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι οι συνομήλικοι αποτελούν για τα παιδιά βασικούς συντελεστές για τη μάθηση τους στο παιχνίδι, ενώ σημαντικό ρόλο, σε κάποιες περιπτώσεις, φάνηκε να έχουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς.

Article Details
  • Sezione
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale 4.0 Internazionale.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
Riferimenti bibliografici
Breathnach, H., Danby, S., & O’Gorman, L. (2017). “Are you working or playing?” Investigating young children’s perspectives of classroom activities. International Journal of Early Years Education, 25(4), 439–454. https://doi.org/10.1080/09669760.2017.1316241
Stephen, C., Ang, L., Brooker, L., & Brooker, L. (2011). Taking children seriously: An alternative agenda for research? Journal of Early Childhood Research, 9(2), 137-149. https://doi.org/10.1177/1476718X10387897
Broström, S. (2017). A dynamic learning concept in early years’ education: a possible way to prevent schoolification. International Journal of Early Years Education, 25(1), 3–15. http://dx.doi.org/10.1080/09669760.2016.1270196
Chen, M. Y., Rouse, E., & Morrissey, A.-M. (2023). Intentionality and the active decision-making process in play-based learning. The Australian, Educational Researcher, 30(3), 339-357. https://doi.org/10.1007/s13384-023-00644-6
Clark, A. (2011). Breaking methodological boundaries? Exploring visual, participatory methods with adults and young children. European Early Childhood Education Research Journal, 19(3), 321–330. https://doi.org/10.1080/1350293X.2011.597964
Clark, A.J., & Flewitt, R. (2020). The Competent Child: Valuing all young children as knowledgeable commentators on their own lives. Review of Science, Mathematics and ICT Education, 14(2), 9-24. https://doi.org/10.26220/rev.3369
Clark, A., & Moss, P. (2010). Ας ακούσουμε τα μικρά παιδιά: Η προσέγγιση του «Μωσαϊκού. (Μτφρ. Μ. Αρβανιτοπούλου). Αθήνα: ΕΑΔΑΠ.
Colliver, Y. (2017). From listening to understanding: Interpreting young children’s perspectives. European Early Childhood Education Research Journal, 25(6), 854–865. https://doi.org/10.1080/1350293X.2017.1380882
Colliver, Y., & Fleer, M. (2016). “I already know what I learned”: young children’s perspectives on learning through play. Early Child Development and Care, 186(10), 1559–1570. https://doi.org/10.1080/03004430.2015.1111880
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd ed.). Los Angeles: Sage.
Corsaro, W. A. (1992). Interpretive Reproduction in Children’s Peer Cultures. Social Psychology Quarterly, 55(2), 160. https://www.jstor.org/stable/2786944
DeLuca, C., Pyle, A., Valiquette, A., & LaPointe-McEwan, D. (2020). New Directions for Kindergarten Education. The Elementary School Journal, 120(3). https://doi.org/10.1086/707008
Fleer, M. (2018). Το παιχνίδι στην προσχολική ηλικία: Από τις προσωπικές εμπειρίες στις σύγχρονες θεωρίες (Μ. Μπιρμπίλη, Επιμ.). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σοφία.
Goodhall, N., & Atkinson, C. (2017). How do children distinguish between “play” and “work”? Conclusions from the literature. Early Child Development and Care, 189(10), 1695–1708. https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1406484
Guest, G., Macqueen, K. M., & Namey, E. E. (2012). Applied Thematic Analysis. Thousand Oaks, Ca: Sage.
Hedges, H., & Cooper, M. (2018). Relational play-based pedagogy: theorising a core practice in early childhood education. Teachers and Teaching, 24(4), 369–383. https://doi.org/10.1080/13540602.2018.1430564
Howard, J. (2002). Eliciting Young Children’s Perceptions of Play, Work and Learning Using the Activity Apperception Story Procedure. Early Child Development and Care, 172(5), 489–502. https://doi.org/10.1080/03004430214548
Howard, J., Jenvey, V., & Hill, C. (2006). Children’s categorisation of play and learning based on social context. Early Child Development and Care, 176(3-4), 379–393. https://doi.org/10.1080/03004430500063804
Huser, C. (2017). Children’s perspectives of play and their research participation (Doctoral dissertation). Ανακτήθηκε από https://researchoutput.csu.edu.au/ws/portalfiles/portal/75755695/Carmen_Huser_Thesis.pdf
Ιωσηφίδης, Θ. (2003). Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων στις κοινωνικές επιστήμες. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Jensen, H., Pyle, A., Alaca, B., & Fesseha, E. (2019). Playing with a goal in mind: exploring the enactment of guided play in Canadian and South African early years classrooms. Early Years, 41(5), 1–15. https://doi.org/10.1080/09575146.2019.1619670
Letourneau, S. M., & Sobel, D. M. (2020). Children’s descriptions of playing and learning as related processes. PLOS ONE, 15(4). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0230588
Παπανδρέου, Μ. (2020). Συμμετοχική μάθηση στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία: Κατανοώντας τις γλώσσες των παιδιών και ενισχύοντας τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες μάθησης και έρευνας. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σοφία.
Ponizovsky-Bergelson, Y., Dayan, Y., Wahle, N., & Roer-Strier, D. (2019). A Qualitative Interview with Young Children: What Encourages or Inhibits Young Children’s Participation? International Journal of Qualitative Methods, 18, 160940691984051. https://doi.org/10.1177/1609406919840516
Pyle, A., & Alaca, B. (2016). Kindergarten children’s perspectives on play and learning. Early Child Development and Care, 188(8), 1063–1075. https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1245190
Robson, C., (2010). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου. Ένα μέσον για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές (2η εκδ., Β.Π. Νταλάκου & Κ. Βασιλικού, Επιμ., Κ. Μιχαλοπούλου, Μτφρ.). Αθήνα: Gutenberg.
Rogoff, B. (1995). Observing sociocultural activity on three planes: Participatory appropriation, guided participation, and apprenticeship. Στο J. V. Wertsch, P. del Río, & A. Alvarez (Eds.), Learning in doing: Social, cognitive, and computational aspects. Sociocultural studies of mind (σσ. 139–164). Cambridge: Cambridge University Press.
Rogoff, B., Callanan, M., Gutiérrez, K. D., & Erickson, F. (2016). The Organization of Informal Learning. Review of Research in Education, 40(1), 356–401. https://doi.org/10.3102/0091732X16680994
Ruscoe, A., Barblett, L., & Barratt-Pugh, C. (2018). Sharing Power with Children: Repositioning Children as Agentic Learners. Australasian Journal of Early Childhood, 43(3), 63–71. https://doi.org/10.23965/AJEC.43.3.07
Sandberg, A., Broström, S., Johansson, I., Frøkjær, T., Kieferle, C., Seifert, A., … Laan, M. (2017). Children’s Perspective on Learning: An International Study in Denmark, Estonia, Germany and Sweden. Early Childhood Education Journal, 45(1), 71–81. https://doi.org/10.1007/s10643-015-0759-5
Theobald, M., Danby, S., Einarsdóttir, J., Bourne, J., Jones, D., Ross, S., … Carter-Jones, C. (2015). Children’s Perspectives of Play and Learning for Educational Practice. Education Sciences, 5(4), 345–362. https://doi.org/10.3390/educsci5040345
Τόπη, Γ., & Παπανδρέου, Μ. (2021). Το ελεύθερο παιχνίδι στην τάξη του νηπιαγωγείου μέσα από τις φωτογραφίες και τα σχέδια των παιδιών. Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού, 18, 83–101. https://doi.org/10.12681/icw.30024
Vygotsky, L. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge: Harvard University Press.
Whitebread, D. (2018). Play: the new renaissance. International Journal of Play, 7(3), 237–243. https://doi.org/10.1080/21594937.2018.1532952
Wood, E. (2014). Free Choice and Free Play in Early Childhood Education: Troubling the Discourse. International Journal of Early Years Education, 22(1), 4–18. https://doi.org/10.1080/09669760.2013.830562
Wu, S.-C. (2015). What Can Chinese and German Children Tell Us About Their Learning and Play in Kindergarten? Journal of Research in Childhood Education, 29(3), 338–351. https://doi.org/10.1080/02568543.2015.1042125
Puoi leggere altri articoli dello stesso autore/i