Πρός μια ενσωμάτωση διαφορετικών προσεγγίσεων στην κοινωνική επιρροή: απο την λίστα σκέψεων στην αξιολόγηση πηγής-μηνύματος

Manuscript (English)
Δημοσιευμένα: Nov 7, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.34599
Λέξεις-κλειδιά:
κοινωνική επιρροή, λίστα σκέψεων, αξιολόγηση πηγής-μηνύματος, ψυχολογιοποίηση, ακ΄ύρωση
Στάμος Παπαστάμου
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Γεράσιμος Προδρομίτης
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Αντώνης Γαρδικιώτης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-5009-6002
Περίληψη

Αυτό το άρθρο επιχειρεί να συνεισφέρει στη σύγκλιση δύο διαφορετικών προσεγγίσεων της κοινωνικής επιρροής, εκείνης που βασίζεται στην εργογραφία της πειθούς και εκείνης που βασίζεται στο γενετικό μοντέλο κοινωνικής επιρροής. Σκοπεύει επιπλέον να διαλευκάνει τις συνθήκες που επιδρούν στις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ του καθεστώτος της πηγής (πλειονοτικής και μειονοτικής), του είδους ασκούμενης επιρροής (άμεσης και έμμεσης), του είδους επιχειρηματολόγίας (ισχυρούς και ασθενούς), και των ψυχολογικών διαδικασιών (γνωστικής διεργασίας και επεξεργασίας σύγκρισης και επικύρωσης). Και στα δύο πειράματα, εκτός από τον χειρισμό του καθεστώτος της πηγής και της ποιότητας της επιχειρηματολογίας, χρησιμοποιήθηκε μια Τρίτη ανεξάρτητη μεταβλητή, η εισαγωγή (ή όχι) του έργου μιας λίστας σκέψης (Πείραμα 1) και η εισαγωγή διαφορετικών ψυχολογικών προσεγγίσεων της γνωστικής διεργασίας (μέσω του έργου της λίστας σκέψεων) ή της επεξεργασίας σύγκρισης και επικύρωσης (μέσω της αξιολόγησης πηγής-μηνύματος) (Πείραμα 2). Οι αναλύσεις έδειξαν ότι στο Πείραμα 1 οι συνθήκες απουσίας λίστας σκέψεων οδηγούσαν σε μεγαλύτερη άμεση επιρροή, ενώ οι συνθήκες λίστας σκέψεων οδηγούσαν σε μεγαλύτερη έμμεση επιρροή. Επίσης, η μειονοτική επιρροή ήταν μεγαλύτερη από την επιρροή της πλειοψηφίας.  Στο Πείραμα 2, μόνο στις συνθήκες λίστας σκέψεων -όπως και στο Πείραμα 1- τα ισχυρά επιχειρήματα οδηγούσαν σε μεγαλύτερη άμεση επιρροή από ότι τα ασθενή. Ως προς την έμμεση επιρροή, σημαντικά αποτελέσματα εμφανίστηκαν μόνο για τη μειονότητα: τα ασθενή επιχειρήματα ασκούσαν μεγαλύτερη επιρροή στη συνθήκη της λίστας σκέψεων από ό,τι στη συνθήκη αξιολόγησης πηγής-μηνύματος, ενώ τα ισχυρά επιχειρήματα στη συνθήκη αξιολόγησης πηγής-μηνύματος. Η συζήτηση αυτών των ευρημάτων αποσκοπεί να συνδυάσει δύο τόσο διαφορετικές μεταξύ τους προσεγγίσεις της κοινωνικής επιρροής.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Alvaro, E.M., & Crano, W.D. (1977). Indirect minority influence: Evidence for leniency in source evaluation and counter argumentation. Journal of Personality and Social Psychology, 72, 949-964. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.72.5.949
Areni, C.S., & Lutz, R.J. (1988). The role of Argument Quality in the Elaboration Likelihood Model. Advances in Consumer Research, 15, 197-203.
Baker, S.M., & Petty, R.E. (1994). Majority and minority influence: Source-position imbalance as a determinant of message scrutiny. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 5-19. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.67.1.5
Brinnol, P., & Petty, R. E. (2009). Source factors in persuasion: A self-validation approach. European Review of social Psychology, 20, 49-96. https://doi.org/10.1080/10463280802643640
Chaiken, S., & Maheswaran, D. (1994). Heuristic processing can bias systematic processing: Effects of source credibility, argument ambiguity, and task importance of attitude judgment. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 752-766. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.66.3.460
Chaiken, S., & Stangor,C. (1987). Attitudes and attitude change. Annual Review of Psychology, 38, 575-630. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.38.020187.003043
Chaiken, S., Liberman, A., & Eagly, A.H. (1989). Heuristic and systematic information processing within and beyond the persuasion context. In J.S. Uleman & J.A. Bargh (Eds.), Unintended thought: Limits of awareness, intention and thought (pp. 212-252). Guilford Press.
Chen, S., & Chaiken, S. (1999). The heuristic-systematic model in its broader context. In S. Chaiken & Y. Trope (Eds), Dual process theoris in social psychology (pp. 73-96). Guilford Press.
Clark, R.D. III, & Maass, A. (1988). Social categorization in minority influence: The case of homosexuality. European Journal of Social Psychology, 18, 347-364. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420180405
Crano, W.D., & Alvaro, E.M. (1998). The context/comparison model of social influence: Mechanism, structure, and linkages that underlie indirect attitude change. In W. Stroebe & M. Hewstone (Eds.), European review of social psychology, (Vol.8, pp. 175-202). Wiley. https://doi.org/10.1080/14792779643000119
Crano, W.D., & Chen, X. (1998). The leniency contract and persistence of majority and minority influence. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1437-1450. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.74.6.1437
De Dreu, C.K.W., & De Vries, N.K. (1996). Differential processing and attribute change following majority and minority arguments. British Journal of Social Psychology, 35, 77-90.
De Vries, N.K., De Dreu, C.K.W., Gordijn, E., & Schumman, M. (1996). Majority and minority influence : A dual interpretation. In W. Stroebe & M. Hewstone (EDs.), European review of social psychology (Vol. 7, pp. 145-172). Wiley.
Eagly, A.H., & Chaiken, S. (1984), Cognitive Theories of Persuasion. In. :. Berkowitz (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology, Vol. 17 (pp. 267-359). https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60122-7.
Erb, H.-P., & Bohner, G. (2010). Consensus as the key: Towards parsimony in explaining majority and minority influence. In R. Martin & M. Hewstone (Eds.), Minority influence and innovation: Antecedents, processes, and consequences (pp. 79-103). Psychology Press.
Erb,H.-P., Bohner, G., Rank, S., & Einwiller, S. (2002). Processing minority and majority communications: The role of conflict with prior attitudes. Personality and Social Psychological Bulletin, 28, 1172-1182. https://doi.org/10.1177/01461672022812003
Gardikiotis, A., Martin, R., & Hewstone, M.(2005). Group consensus in social influence: Type of consensus information as a moderator of majority and minority influence. Personality and Social Psychology Bulletin, 31, 1163-1174. https://doi.org/10.1177/0146167205277807.
Gardikiotis, A., Martin, R., & Hewstone. M. (2010). The impact of source consensus on majority and minority influence. In R, Martin & Hewstone, M.(Eds), Minority influence and innovation: Antecedents, processes, and consequences (pp.153-174). Psychology Press.
Glaser, T., Dickel, N., Liersch, B., Rees, J., Sussenbach, P., Bohner, G. (2015). Lateral Attitude Change. Journal of Personality and Social Psychology, 19, 257-276. https://doi.org/10.1177/1088868314546489
Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. The Guilford Press.
Johnson,B.T., & Eagly, A.H. (1989). Effects of involvement on persuasion: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 106, 290–314. https://doi.org/10.1037/0033-2909.106.2.290
Johnson B.T, Maio G.R, & Smith-McLallen A. (2005). Communication and attitude change: Causes, processes, and effects. In: D. Albarracín, B.T. Johnson , & M.P. Zanna (Eds). Handbook of attitudes. Erlbaum.
Kerr, N.L. (2002). When is a minority a minority? Active versus passive minority advocacy and social influence. European Journal of Social Psychology, 32, 471-483. https://doi.org/10.1002/ejsp.103
Krosnick, J.A., & Petty, R.E. (1995). Attitude strength: An overview. In R.E. Petty & J.A. Krosnick (Eds.), Attitude strength: Antecedents and consequences (pp. 1-24). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Maass, A., & Clark, R.D. III (1986). Conversion theory and simultaneously majority/minority influence: Can reactance offer an alternative explanation. European Journal of Social Psychology, 16, 305-309. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420160307
Martin, R., & Hewstone, M. (2001). Determinants and consequences of cognitive processes in majority and minority influence. In. J. Forgas, & K. Williams (Eds.), Social influence: Direct and indirect processes (pp. 315-330). Psychology Press.
Martin, R., & Hewstone, M. (2003). Majority versus minority influence: When, not whether source status instigates heuristic or systematic processing. European Journal of Social Psychology, 33, 313-330. https://doi.org/10.1002/ejsp.146
Martin, R., & Hewstone, M. (2008). Majority versus minority influence, message processing and attitude change: The source-context elaboration model. In M. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 40, pp. 237-326). https://doi.org/10.1016/S0065-2601(07)00005-6
Martin, R., & Hewstone, M.(Eds.) (2010), Minority Influence and Innovation: Antecedents, processes, and consequences. Psychology Press. https:doi.org/10.4324/9780203865552
Martin, R., Gardikiotis, A., & Hewstone, M. (2002). Levels of consensus and majority and minority influence. European Journal of Social Psychology, 32, 645-665. https://doi.org/10.1002/ejsp.113
Martin, R., Hewstone, M., & Martin, P.Y. (2008). Majority versus minority influence: The role of message processing in determining resistance to counter-persuasion. European Journal of Social Psychology, 38, 16-34. https://doi.org/10.1002/ejsp.426
Moscovici, S. (1976). Social influence and social change. Academic Press.
Moscovici, S. (1980). Toward a theory of conversion behavior. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 13, pp. 209-239). Academic Press. https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60133-1
Moscovici, S. (1985). Innovation and minority influence. In S, Moscovici, G, Mugny, & E. van Avermaet (Eds.), Perspectives on minority influence (pp. 9-51). Cambrige, Cambridge University Press. https:doi.org/10.1017/CB09780511897566.003
Moscovici S., Mugny G. & Papastamou S. (1981). «"Sleeper effect" et/ou effet minoritaire? Étude théorique et expérimentale de l’ influence sociale à retardement», Cahiers de Psychologie Cognitive, 1, 199-221.
Mugny, G. (1982). The power of minorities. Academic Press.
Mugny, G., & Papastamou, S. (1980). When rigidity does not fail: individualization and psychologization as resistances to the diffusion of minority innovations. European Journal of Social Psychology, 10,43-61. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420100104
Mugny, G., & Pérez, J. A. (1991). The social psychology of minority influence. Cambridge University Press, Paris: L.E.P.S.
Nemeth, C.J. (1986). Differential contributions of majority and minority influence. Psychological Review, 93, 23-32. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0033-295X.93.1.23
Papastamou, S (1983). Strategies of minority and majority influence. W.Doise & S. Moscovici (Eds). Current issues in European social psychology, 1, 33-83 Cambridge, Cambridge University Press.
Papastamou, S. (1986). Psychologization and processes of minority and majority influence. European Journal of Social Psychology, 16, 165-180. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420160205
Papastamou S. (1993). Valeur stratégique et émergence de la psychologisation comme résistance à l:innovation. In J.L. Beauvois, R.-V. Joule, &M. Monteil (Eds), Perspectives cognitive et conduites sociales, IV (pp. 175-194). Cousset-DelVal.
Papastamou, S., & Mugny, G. (1990). Synchronic consistency and psychologization in minority influence. European Journal of Social Psychology, 20, 85-98. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420200202
Papastamou, S, Gardikiotis, A, & Prodromitis, G. (Eds) (2017a). Majority and Minority Influence: Societal Meaning and Cognitive Elaboration., Rowtledge.
Papastamou, S. Gardikiotis, A, & Prodromitis, G (2017b). Conversion to active minorities: the chronicle of a successful theory and the uncertain result of a minority influence attempt. In S. Papastamou, A. Gardikiotis, & G. Prodromitis (Eds), Majority and Minority Influence: Societal Meaning and Cognitive Elaboration. (pp. 9-56). Rowtledge.
Pérez, J.A., Mugny, G. (1996).The conflict elaboration theory of social influence. In E. Witte & J. Davis (Eds), Understanding group behavior (vol. 2), Small group processes and interpersonal relations Mahwah, (pp. 191-210). Lawrence Erlbaum.
Pérez, J.A., Mugny, G., & Moscovici, S. (1986). Les effets paradoxaux du déni dans l’influence sociale. Cahiers de Psychologie Sociale, 32, 1-14.
Petty, R.E., & Cacioppo, J.T. (1981). Issue Involvement As a Moderator of the Effects on Attitude of Advertising Content and Context. In K. B. Monroe, & A.Abor, NA - Advances in Consumer Research Volume 08, : Association for Consumer Research (pp. 20-24).
Petty, R.E., & Cacioppo, J.T. (1986). Communication and persuasion: central and peripheral routes to attitude change. Springer-Verlag.
Petty, R.E., & Wegner, D.T. (1999). The elaboration likelihood model: Current status and controversies. In S. Chaiken & Y. Trope (Eds), Dual-process theories in social psychology (pp. 37-72). Guilford Press.
Petty, R.E., Hangtvedt, C.P.,& Smith, S.M. (1995). Elaboration as a determinant of attitude strength: Creating attitudes that are persistent, resistant and predictive of behavior. In R.E. Petty & J.A. Krosnick (Eds.), Attitude strength: Antecedents and consequences (pp. 93-130). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Petty, R. E., Cacioppo, J. T., & Goldman, R. (1981). Personal involvement as a determinant of argument-based persuasion. Journal of Personality and Social Psychology, 41(5), 847-855. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.41.5.847
Petty, R. E., Cacioppo, J. T., & Schumann, D. (1983). Effects of Rhetorical Questions on Persuasion: A Cognitive Response Analysis, Journal of Personality and Social Psychology, 38, 81-92. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.40.3.432
Petty, R.E., Ostrom, T.M., & Brock, T.C. (Eds). (1981). Cognitive responses in persuasion. Erlbaum.
Quiamzade, A., Mugny, G., Falomir-Pichastor, J.M., & Butera, F. (2010). The complexity of majority versus minority influence processes. In R. Martin & M. Hewstone (Eds), Minority influence and innovation: Antecedents, processes and consequences (pp. 21-52). Psychology Press.
Stroebe, W. (2010). Majority and minority influence and information processing: A theoretical and -methodological analysis. In R. Martin, & M. Hewstone (Eds.), Minority influence and innovation: Antecedents, processes and consequences (pp. 201-225). Psychology Press.
Trost, M.R., Maass, A., & Kenrick, D.T. (1992). Minority influence: Personal relevance biases cognitive processes and reverses private acceptance. Journal of Experimental Social Psychology, 28, 234-254. https://doi.org/10.1016/0022-1031(92)90054-N
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)