Ακαδημαϊκά συναισθήματα και κίνητρα για την ανάγνωση: προκαταρκτικά ευρήματα για την ανάπτυξη και τις μεταξύ τους σχέσεις στην παιδική ηλικία και την προεφηβεία
Δημοσιευμένα:
Mar 24, 2021
Λέξεις-κλειδιά:
Ακαδημαϊκά συναισθήματα Ανάγνωση Ανάπτυξη Κίνητρα Παιδιά
Περίληψη
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ποικίλοι παράγοντες που συνδέονται τόσο με τη γνωστική όσο και με την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών φαίνεται να επιδρούν στην επίδοσή τους σε διάφορες διαστάσεις της μάθησης. Ειδικότερα, οι έρευνες έχουν στραφεί στη μελέτη παραγόντων όπως είναι τα ακαδημαϊκά συναισθήματα και το πώς αυτά επηρεάζουν τη στάση των μαθητών και τα κίνητρά τους για μάθηση γενικότερα. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί μια προκαταρκτική διερεύνηση των αναπτυξιακών διαφορών σε ψυχοσυναισθηματικές μεταβλητές της μάθησης και ειδικότερα των ακαδημαϊκών συναισθημάτων και των κινήτρων για την ανάγνωση κατά τη σχολική ηλικία. Στην έρευνα συμμετείχαν μαθητές της Γ΄ (Ν = 85) και της Ε΄ δημοτικού (Ν = 76). Για τη συλλογή των δεδομένων της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα εργαλεία: (α) Ερωτηματολόγιο Ακαδημαϊκών Συναισθημάτων – Δημοτικό Σχολείο, (β) Ερωτηματολόγιο Ακαδημαϊκών Συναισθημάτων για Προεφήβους, (γ) Κίνητρα για την Ανάγνωση όπως και (δ) Ερωτηματολόγιο Αυτορρύθμισης και Κινήτρων Ανάγνωσης. Τα μεγαλύτερα παιδιά ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα κινήτρων στην ενασχόλησή τους με την ανάγνωση τόσο στη σχολική τάξη όσο και στον ελεύθερο χρόνο τους. Ως προς τα ακαδημαϊκά συναισθήματα, παρατηρήθηκε ότι όσο αυξάνεται η ηλικία μειώνεται η ευχαρίστηση για την ανάγνωση. Επίσης, τα θετικά συναισθήματα συσχετίστηκαν θετικά με τα εσωτερικά κίνητρα σε αντίθεση με τα αρνητικά, τα οποία παρουσίασαν θετική συσχέτιση με τα εξωτερικά κυρίως κίνητρα. Τα ευρήματα συζητούνται σε σχέση με τα περιορισμένα – ιδιαίτερα στον ελλαδικό χώρο – σχετικά δεδομένα. Η περαιτέρω διερεύνηση των σχέσεων των παραπάνω μεταβλητών με την ανάγνωση αναμένεται να συμβάλει στην πληροφόρηση όσων εμπλέκονται στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών παρεμβάσεων οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση των κινήτρων των μαθητών και στην ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων κατά τη μαθησιακή διαδικασία.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Δημητροπούλου Π., Φιλιππάτου Δ., Χρυσοχόου Ε., Ρούσσος Π., Ράλλη Α. Μ., Διακογιώργη Κ., Οικονόμου Α., & Γρίβα Α. (2021). Ακαδημαϊκά συναισθήματα και κίνητρα για την ανάγνωση: προκαταρκτικά ευρήματα για την ανάπτυξη και τις μεταξύ τους σχέσεις στην παιδική ηλικία και την προεφηβεία. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 26(1), 73–87. https://doi.org/10.12681/psy_hps.26227
- Ενότητα
- ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Becker, M., McElvany, N., & Kortenbruck, M. (2010). Intrinsic and extrinsic reading motivation as predictors of reading literacy: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 102(4), 773–785. https://doi.org/10.1037/a0020084
Bohn-Gettler, C. M., & Rapp, D. N. (2011). Depending on my mood: Mood-driven influences on text comprehension. Journal of Educational Psychology, 103(3), 562–577. https://doi.org/10.1037/a0023458
De Naeghel, J., Van Keer, H., Vansteenkiste, M., & Rosseel, Y. (2012). The relation between elementary students’ recreational and academic reading motivation, reading frequency, engagement, and comprehension: A self-determination theory perspective. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1006–1021. https://doi.org/10.1037/a0027800
Δημητροπούλου, Π., Φιλιππάτου, Δ., & Οικονόμου, Α. (2016, Οκτώβριος). Η συμβολή των ψυχοσυναισθηματκών παραγόντων στην αναγνωστική κατανόηση και στην παραγωγή του γραπτού λόγου στη σχολική ηλικία. Ανακοίνωση στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναπτυξιακής Ψυχολογίας «Συνθέτοντας το παζλ της ανθρώπινης ανάπτυξης: Γέφυρες με την κοινωνία και την εκπαίδευση», Βόλος.
Elliot, A. J., & Murayama, K. (2008). On the measurement of achievement goals: Critique, illustration, and application. Journal of Educational Psychology, 100(3), 613–628. https://doi.org/10.1037/0022-0663.100.3.613
Greaney, V., & Neuman, S. B. (1990). The functions of reading: A cross-cultural perspective. Reading Research Quarterly, 25(3), 172–195. https://doi.org/10.2307/748001
Guthrie, J. T., & Davis, M. H. (2003). Motivating struggling readers in middle school through an engagement model of classroom practice. Reading and Writing Quarterly, 19(1), 59–85. https://doi.org/10.1080/10573560308203
Guthrie, J. T., Hoa, A. L. W., Wigfield, A., Tonks, S. M., Humenick, N. M., & Littles, E. (2007). Reading motivation and reading comprehension growth in the later elementary years. Contemporary Educational Psychology, 32(3), 282–313. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2006.05.004
Guthrie, J. T., Van Meter, P., McCann, A. D., Wigfield, A., Bennett, L., Poundstone, C. C., & Mitchell, A. M. (1996). Growth of literacy engagement: Changes in motivations and strategies during concept‐oriented reading instruction. Reading Research Quarterly, 31(3), 306–332. https://doi.org/10.1598/RRQ.31.3.5
Guthrie, J. T., & Wigfield, A. (2000). Engagement and motivation in reading. In M. L. Kamil, P. B. Mosenthal, P. D. Pearson, & R. Barr (Eds.), Handbook of reading research (Vol. 3, pp. 403–422). Erlbaum.
Guthrie, J. T., Wigfield, A., Metsala, J. L., & Cox, K. E. (1999). Motivational and cognitive predictors of text comprehension and reading amount. Scientific Studies of Reading, 3(3), 231–256. https://doi.org/10.1207/s1532799xssr0303_3
Guthrie, J. T., Wigfield, A., & You, W. (2012). Instructional contexts for engagement and achievement in reading. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, & C. Wylie (Eds.) Handbook of research on student engagement (pp. 601–634). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-2018-7_29
Helmke, A. (1993). Die Entwicklung der Lernfreude vom Kindergarten bis zur 5. Klassenstufe (Development of affective attitudes towards learning from kindergarten to grade five). Zeitschrift fuer Paedagogische Psychologie, 7, 77–86.
Hembree, R. (1988). Correlates, causes, effects, and treatment of test anxiety. Review of Educational Research, 58(1), 47–77. https://doi.org/10.3102/00346543058001047
Jacobs, J. E., Lanza, S., Osgood, D. W., Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Changes in children’s self‐competence and values: Gender and domain differences across grades one through twelve. Child Development, 73(2), 509–527. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00421
Lau, K. L. (2009). Reading motivation, perceptions of reading instruction and reading amount: A comparison of junior and senior secondary students in Hong Kong. Journal of Research in Reading, 32(4), 366–382. https://doi.org/10.1111/j.1467-9817.2009.01400.x
Law, Y. K. (2008). The relationship between extrinsic motivation, home literacy, classroom instructional practices, and reading proficiency in second-grade Chinese children. Research in Education, 80(1), 37–51. https://doi.org/10.7227%2FRIE.80.4
Lichtenfeld, S., Pekrun, R., Stupnisky, R. H., Reiss, K., & Murayama, K. (2012). Measuring students’ emotions in the early years: The achievement emotions questionnaire-elementary school (AEQ-ES). Learning and Individual Differences, 22(2), 190–201. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2011.04.009
Logan, S., Medford, E., & Hughes, N. (2011). The importance of intrinsic motivation for high and low ability readers’ reading comprehension performance. Learning and Individual Differences, 21(1), 124–128. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2010.09.011
Ma, L. (1999). Knowing and teaching elementary mathematics: Teachers’ understanding of fundamental mathematics in China and the United States. Erlbaum. https://doi.org/10.4324/9781410602589
McKenna, M. C., Kear, D. J., & Ellsworth, R. A. (1995). Children’s attitudes toward reading: A national survey. Reading Research Quarterly, 30(4), 934–956. https://doi.org/10.2307/748205
Mega, C., Ronconi, L., & De Beni, R. (2014). What makes a good student? How emotions, self-regulated learning, and motivation contribute to academic achievement. Journal of Educational Psychology, 106(1), 121–131. https://doi.apa.org/doi/10.1037/a0033546
Mokhtari, K., & Reichard, C. A. (2002). Assessing students’ metacognitive awareness of reading strategies. Journal of Educational Psychology, 94(2), 249–259. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0663.94.2.249
Ouano, J. A. (2011). Motivational antecedents of academic emotions in Filipino college students. The Asia-Pacific Education Researcher, 20(1), 127–132.
Patrick, B. C., Skinner, E. A., & Connell, J. P. (1993). What motivates children’s behavior and emotion? Joint effects of perceived control and autonomy in the academic domain. Journal of Personality and Social Psychology, 65(4), 781–791. https://doi.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.65.4.781
Peixoto, F., Mata, L., Monteiro, V., Sanches, C., & Pekrun, R. (2015). The achievement emotions questionnaire: Validation for pre-adolescent students. European Journal of Developmental Psychology, 12(4), 472–481. https://doi.org/10.1080/17405629.2015.1040757
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18(4), 315–341. https://doi.org/10.1007/s10648-006-9029-9
Pekrun, R. (2009). Emotions at school. In K. R. Wentzel & D. B. Miele (Eds.), Handbook of motivation at school (pp. 575–604). Routledge.
Pekrun, R., Goetz, T., Frenzel, A. C., Barchfeld, P., & Perry, R. P. (2011). Measuring emotions in students’ learning and performance: The Achievement Emotions Questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36(1), 36–48. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2010.10.002
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002). Academic emotions in students’ self-regulated learning and achievement: A program of qualitative and quantitative research. Educational Psychologist, 37(2), 91–105. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3702_4
Pekrun, R., & Linnenbrink-Garcia, L. (2012). Academic emotions and student engagement. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, & C. Wylie (Eds.), Handbook of research on student engagement (pp. 259–282). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-2018-7_12
Pekrun, R., & Schutz, P. A. (2007). Where do we go from here? Implications and future directions for inquiry on emotions in education. In P. A. Schutz & R. Pekrun (Eds.), Educational psychology series. Emotion in education (pp. 313–331). Elsevier Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-012372545-5/50019-8
Putwain, D., Sander, P., & Larkin, D. (2013). Academic self‐efficacy in study‐related skills and behaviours: Relations with learning‐related emotions and academic success. British Journal of Educational Psychology, 83(4), 633–650. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.2012.02084.x
Retelsdorf, J., Köller, O., & Möller, J. (2011). On the effects of motivation on reading performance growth in secondary school. Learning and Instruction, 21(4), 550–559. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2010.11.001
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54–67. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
Schaffner, E., & Schiefele, U. (2007). The effect of experimental manipulation of student motivation on the situational representation of text. Learning and Instruction, 17(6), 755–772. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.09.015
Schiefele, U., Schaffner, E., Möller, J., & Wigfield, A. (2012). Dimensions of reading motivation and their relation to reading behavior and competence. Reading Research Quarterly, 47(4), 427–463.
Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26(3–4), 207–231. https://doi.org/10.1207/s15326985ep2603&4_2
Schunk, D. H., Pintrich, P., & Meece, J. (2010). Τα κίνητρα στην εκπαίδευση (Ν. Μακρής & Δ. Πνευματικός, Επιμ., Μ. Κουλεντιανού, Μτφρ.). Gutenberg. (Έτος έκδοσης πρωτοτύπου 2007).
Schutz, P. A., & Pekrun, R. (2007). Introduction to emotion in education. In P. A. Schutz & R. Pekrun (Eds.), Emotion in education (pp. 3–10). Elsevier Academic Press.
Scrimin, S., & Mason, L. (2015). Does mood influence text processing and comprehension? Evidence from an eye‐movement study. British Journal of Educational Psychology, 85(3), 387–406. https://doi.org/10.1111/bjep.12080
Seipp, B. (1991). Anxiety and academic performance: A meta-analysis of findings. Anxiety Research, 4(1), 27–41. https://doi.org/10.1080/08917779108248762
Stipek, D. J., & Gralinski, J. H. (1991). Gender differences in children’s achievement-related beliefs and emotional responses to success and failure in mathematics. Journal of Educational Psychology, 83(3), 361–371. https://doi.org/10.1037/0022-0663.83.3.361
Stutz, F., Schaffner, E., & Schiefele, U. (2016). Relations among reading motivation, reading amount, and reading comprehension in the early elementary grades. Learning and Individual Differences, 45, 101–113. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2015.11.022
Tornare, E., Cuisinier, F., Czajkowski, N. O., & Pons, F. (2017). Impact of induced joy on literacy in children: Does the nature of the task make a difference? Cognition and Emotion, 31(3), 500–510. https://doi.org/10.1080/02699931.2015.1132682
Villavicencio, F. T., & Bernardo, A. B. (2013a). Positive academic emotions moderate the relationship between self‐regulation and academic achievement. British Journal of Educational Psychology, 83(2), 329–340. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.2012.02064.x
Villavicencio, F. T., & Bernardo, A. B. (2013b). Negative emotions moderate the relationship between self-efficacy and achievement of Filipino students. Psychological Studies, 58(3), 225–232. https://doi.org/10.1007/s12646-013-0193-y
Wang, J. H.-Y., & Guthrie, J. T. (2004). Modeling the effects of intrinsic motivation, extrinsic motivation, amount of reading, and past reading achievement on text comprehension between US and Chinese students. Reading Research Quarterly, 39(2), 162–186. https://doi.org/10.1598/RRQ.39.2.2
Wigfield, A. (1997). Reading motivation: A domain-specific approach to motivation. Educational Psychologist, 32(2), 59–68. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3202_1
Wigfield, A., Eccles, J. S., Fredricks, J. A., Simpkins, S., Roeser, R. W., & Schiefele, U. (2015). Development of achievement motivation and engagement. In M. E. Lamb & R. M. Lerner (Eds.), Handbook of child psychology and developmental science: Socioemotional processes (Vol. 3, pp. 1–44). John Wiley & Sons Inc. https://doi.org/10.1002/9781118963418.childpsy316
Wigfield, A., Gladstone, J. R., & Turci, L. (2016). Beyond cognition: Reading motivation and reading comprehension. Child Development Perspectives, 10(3), 190–195. https://doi.org/10.1111/cdep.12184
Wigfield, A., & Guthrie, J. T. (1997). Relations of children’s motivation for reading to the amount and breadth or their reading. Journal of Educational Psychology, 89(3), 420–432. https://doi.org/10.1037/0022-0663.89.3.420
Zeidner, M. (1998). Test anxiety: The state of the art. Springer Science & Business Media.
