Απόψεις παιδιών Ρομά πρωτοσχολικής ηλικίας και των μητέρων τους για τη σχολική εμπειρία και τη σημασία της εκπαίδευσης: Η περίπτωση του οικισμού Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης

Θεϊκό δώρο, 40Χ40, ελαιογραφία, Μ. Τσιβά, 2014
PDF
Δημοσιευμένα: Sep 30, 2016
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.10440
Λέξεις-κλειδιά:
Ρομά οικισμός Αγίας Σοφίας απόψεις παιδιών για την εκπαίδευση πεποιθήσεις μητέρων για την εκπαίδευση δημοτικό σχολείο
Ειρήνη Αλεξοπούλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0002-7798-9262
Ευθυμία Πεντέρη
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
https://orcid.org/0000-0002-8054-6462
Περίληψη

Το παρόν άρθρο πραγματεύεται τη διερεύνηση των απόψεων παιδιών Ρομά πρώτης σχολικής ηλικίας που διαμένουν στον οικισμό της Αγίας Σοφίας στο Δήμο Δέλτα Θεσσαλονίκης και των αντιλήψεων των μητέρων τους σχετικά με την εκπαίδευση. Συμμετείχαν 10 μητέρες και τα παιδιά τους, 7-8 ετών, καθώς είναι η ηλικία που συνήθως έρχονται σε πρώτη επαφή με την επίσημη εκπαίδευση. Οι πρώτες αυτές εμπειρίες είναι καθοριστικές για τη μετέπειτα σχολική πορεία των παιδιών, ιδιαίτερα των μικρών Ρομά, και τη σχέση που αναπτύσσουν τα ίδια και οι γονείς τους με το σχολείο. Πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις στα σπίτια των οικογενειών με τη χρήση πρωτοκόλλου ημι-δομημένης συνέντευξης που αναπτύχθηκε στη βάση των στόχων της έρευνας και της σχετικής βιβλιογραφίας. Εφαρμόστηκε ποιοτική και ποσοτική ανάλυση περιεχομένου. Αναδείχθηκαν οι βραχυπρόθεσμες προσδοκίες μητέρων και παιδιών από το σχολείο, οι κυριότεροι φόβοι και οι δυσκολίες κατά τη φοίτηση, οι λόγοι για τη σχολική αποτυχία και αποχή, αλλά και οι θετικές εμπειρίες σε συνδυασμό με τις προσδοκίες για το μέλλον. Τέλος, διατυπώνονται προτάσεις για τη βελτίωση της σχολικής εμπειρίας. 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Ειρήνη Αλεξοπούλου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
MSc; Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης
Ευθυμία Πεντέρη, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
PhD;Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία
Αναφορές
Βασιλειάδου, Μ. & Παυλή-Κορρέ, Μ. (2011). Η εκπαίδευση των Τσιγγάνων στην Ελλάδα: “Όποιος ξέρει πολλά, πολλά τραβάει”. Αθήνα: Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.
Bhopal, K. (2004). Gypsy Travellers and education: Changing needs and changing perceptions. British Journal of Educational Studies, 52(1), 47-64.
Csepeli, G. & Simon, D. (2004). Construction of Roma identity in Eastern and Central Europe: Perception and self-identification. Journal of Ethnic and Migration Studies, 30(1), 129-150. DOI: 10.1080/1369183032000170204
Dockett, S. & Perry, B. (1999). Starting school: What do the children say?. Early Child Development and Care, 15(1), 107-119. DOI: 10.1080/0300443991590109
Hauser-Cram, P., Sirin, S. R. & Stipek, D. (2003).When teachers’ and parents’ values differ: Teachers’ ratings of academic competence in children from low-income families. Journal of Educational Psychology, 95(4), 813-820.
Ιωσηφίδης, Θ. (2003). Εισαγωγή στην ανάλυση δεδομένων ποιοτικής κοινωνικής έρευνας: Σημειώσεις. Μυτιλήνη.
Ιωσηφίδης, Θ. (2008). Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες. Αθήνα: Κριτική.
Kiprianos, P., Daskalaki, I. & Stamelos, G. B. (2012). Culture and the school: The degree of educational integration of Roma and Gypsies in the Peloponnese region of Greece. International Review of Education, 58, 675-699. DOI: 10.1007/s11159-012-9326-0
Klaus, S. & Marsh, A. (2014). A special challenge for Europe: the inclusion of Roma children in early years education and care. European Early Childhood Education Research Journal, 22(3), 336-346. DOI: 10.1080/1350293X.2014.912896
Λιεζουά, Ζ. (1999). Ρομά, Τσιγγάνοι, Ταξιδευτές: Οι Τσιγγάνοι της Ευρώπης. Αθήνα: Καστανιώτης.
Λυδάκη, Α. (1997). Μπαλαμέ και Ρομά: Οι Τσιγγάνοι των Άνω Λιοσίων. Αθήνα: Καστανιώτη.
Λυδάκη, Α. (1998). Οι Τσιγγάνοι στην πόλη: Μεγαλώνοντας στην Αγία Βαρβάρα. Αθήνα: Καστανιώτη.
LeVine, R. A., Miller, P. M, Richman, A. L. & LeVine, S. (1996). Education and mother-infant interaction. In: S. Harkness & C. M. Super (Eds.), Parents’ cultural belief systems: Their origins, expressions, and consequences, 254-269. New York: The Guilford Press.
Levinson, M. P. & Sparkes, A. C. (2005). Gypsy children, space, and the school environment. International Journal of Qualitative Studies in Education, 18(6), 751-772. DOI: 10.1080/09518390500298212
Μάρκου, Γ. (2008). Η προσπάθεια ανάπτυξης μιας εθνικής πολιτικής για την οικονομική και κοινωνική ένταξη των τσιγγάνων. Στο: Σ. Τρουμπέτα (Επιμ.), Οι Ρομά στο σύγχρονο ελληνικό κράτος: Συμβιώσεις, αναιρέσεις, απουσίες (σελ.153-188). Αθήνα: Κριτική.
Μαυρομμάτης, Γ. (2008). Παιδιά Ρομά στο ελληνικό δημόσιο σχολείο. Στο: Σ. Τρουμπέτα (Επιμ.), Οι Ρομά στο σύγχρονο ελληνικό κράτος: Συμβιώσεις, αναιρέσεις, απουσίες (σελ.199-223). Αθήνα: Κριτική.
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis [28 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal], 1(2). Retrieved 13/06/2016 from http://reader.ekt.gr/bookReader/show/index.php?lib=EDULLL&item=282&bitstream=282_01#page/1/mode/1up
Μητακίδου, Δ. & Τρέσσου, Ε. (2007). Να σου πω εγώ πώς θα μάθουν γράμματα: Τσιγγάνες μιλούν για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Αθήνα: Καλειδοσκόπιο.
Myers, M. & Bhopal, K. (2009). Gypsy, Roma and Traveller children in schools: Understandings of community and safety. British Journal of Educational Studies, 57(4), 417-434. DOI: 10.1111/j.1467-8527.2009.00442.x
Niesel, R. & Griebel, W. (2007). Enhancing the competence of transition systems through co-construction. In: A.-W. Dunlop & H. Fabian (Eds.). Informing transitions in the early years: Research, policy and practice (pp. 21-32). McGraw Hill: Open University Press.
Νόβα-Καλτσούνη, Χ. (2000). Η ελληνική τσιγγάνικη οικογένεια. Στο: Χ. Νόβα-Καλτσούνη (Επιμ.), Κείμενα κοινωνιολογίας του γάμου και της οικογένειας (σελ. 241-272). Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος.
Παπακωνσταντίνου, Γ., Βασιλειάδου, Μ., & Παυλή-Κορρέ, Μ. (2004). Οικονομική- Κοινωνική- Πολιτισμική κατάσταση των Τσιγγάνων στην Ελλάδα. Ανακτήθηκε 24/05/2016 από http://reader.ekt.gr/bookReader/show/index.php?lib=EDULLL&item=282&bitstrea=282_01#page/1/mode/1up
Παυλή, Μ. & Σιδέρη, Α. (1990). Οι Τσιγγάνοι της Αγίας Βαρβάρας και της Κάτω Αχαΐας: Μελέτη-Έρευνα. Αθήνα: ΓΓΛΕ.
Πεντέρη, Ε. (2008). Διερεύνηση των πεποιθήσεων τσιγγάνων μητέρων για την κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών τους: Η περίπτωση δύο οικισμών της Κομοτηνής. Αδημοσίευτη Διπλωματική Εργασία. Διατμηματικό Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, Κοινωνική και Πολιτισμική Εκπαίδευση. Αλεξανδρούπολη: ΤΕΕΠΗ του ΔΠΘ.
Πεντέρη, Ε. & Πετρογιάννης, Κ. (2009). Η μετάβαση των παιδιών ρόμικης καταγωγής στο δημοτικό σχολείο: Απόψεις εκπαιδευτικών και τσιγγάνων μητέρων για την κοινωνική και γνωστική λειτουργικότητά τους. Παιδαγωγικός Λόγος, 1, 91-104.
Πεντέρη, Ε. & Πετρογιάννης, Κ. (2010α). Πολιτισμικές αξίες και αιτιακές αποδώσεις τσιγγάνων μητέρων για την ανάπτυξη των παιδιών τους σε δύο οικισμούς της Κομοτηνής. Σκέψυ, 3, 104-119.
Πεντέρη, Ε. & Πετρογιάννης, Κ. (2010β). Αιτιακές αποδόσεις τσιγγάνων μητέρων για την επιτυχία ή αποτυχία των παιδιών τους αναφορικά με καθήκοντα που σχετίζονται με την εκπαίδευσή τους. Επιστημονικό Βήμα, 12, 163-176.
Penderi, E., Petrogiannis, K. & Tsioumis, K. (2009). The hypothesis of “cultural discontinuity” in the Greek primary education: An example of teachers and Roma mothers’ ideas and expectations about 1st grade students’ competencies. Ανακοίνωση στο Διεθνές Συνέδριο “Intercultural Education: Paideia, Polity, Demoi”, Athens, June 22-26, 1-11.
Prasad, B. D. (2008). Content analysis: A method in social science research. In: D. K. Lal Das & V. Bhaskaran (Eds.), Research methods for Social Work (pp. 173-193). New Delhi: Rawat.
Roma Alert (2012). Actions promoting health access and protection of Roma population/Roma Alert! European Territorial Cooperation Programme: ΜΕΛΕΤΗ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Πακέτο Εργασίας 3, Δράση 3.1, Παραδοτέο 3.1.1 Ανακτήθηκε 27/08/2016 από http://www.synigoros.gr/resources/rom-alert-meleth--2.pdf
Rosario, P., Nunez, C., Azevedo, R., Cunha, J., Pereira, A. & Mourao, R. (2013). Understanding gypsy children’s conceptions of learning: A phenomenographic study. School Psychology International, 35(2), 152-166. DOI: 10.1177/0143034312469304
Stormont, M., Espinosa, L., Knipping, N, & McCarthen, R. (2003). Supporting vulnerable learners on the primary grades: Strategies to prevent early school failure. Early Childhood Research & Practice, 5(2). Retrieved 19/04/2016 from http://ecrp.uiuc.edu/v5n2/stormont.html
Sy, R. S. (2006). Rethinking involvement during the transition to first grade: A focus on Asian American families. The School Community Journal, 16(1), 107-126.
Trentin, R., Monaci, M. G., De Lume, F. & Zanon, O. (2006). Scholastic integration of Gypsies in Italy: Teachers’ attitudes and experience. School Psychology International, 27(1), 79-103. DOI: 10.1177/0143034306062816
Τρουμπέτα, Σ. (2001). Κατασκευάζοντας ταυτότητες για τους μουσουλμάνους της Θράκης: Το παράδειγμα των Πομάκων και των Τσιγγάνων. Αθήνα: Κριτική & Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων.
Tyler, K., Boykin, A., & Walton, T. (2008).Cultural considerations in teachers’ perceptions of student classroom behavior and achievement. Teaching and Teacher Education, 22, 998–1005.
Χατζηνικολάου, Α. (2005). Αλφαβητισμός παιδιών Ρομά μέσα από τη διαδικασία της διδασκαλίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Δυνατότητες και περιορισμοί. Διδακτορική Διατριβή. Θεσσαλονίκη: ΠΤΔΕ, ΑΠΘ.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)